Book Title: Tattvarthadhigam Sutram Part 03
Author(s): Rajshekharsuri, Dharmshekharvijay, Divyashekharvijay
Publisher: Arihant Aradhak Trust
View full book text
________________
૧૦૦
શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્ર અધ્યાય-૩ સૂત્ર-૧૧ अथ विस्तरतो विभक्तिस्ततो ग्रन्थलक्षविवक्षितपरिभाषितायाः जम्बूद्वीपदेशनायाः पटुप्रज्ञैस्तैविस्तृणद्भिरपि कियदत्र विस्तृतं स्यात् ?, विस्तरार्थिनो बहुगुणः सिद्धान्त एव तत्कृतसूत्रेभ्यः इत्यत उपेक्षणीयસ્તપિપ્રાય તિ રૂ-શા
ટીકાઈતપિઝિન =તેમનો(ન્નક્ષેત્રનો) વિભાગ કરવા માટે જેમનો સ્વભાવ છે તે તદ્વિમાનિન:.
પૂર્વાપરયતા: અકૃત્રિમ સ્થિતિથી જ પૂર્વ-પશ્ચિમ લાંબા છે. હિમવાન વગેરે વર્ષધર પર્વતો છે.
આ પ્રમાણે સૂત્રનો સમુદિત અર્થ છે. અવયવાર્થને તો તેવાં વર્ષનાં વિમવતાર: રૂલ્યાદ્રિ ભાષ્યથી જાણવો. આ સૂત્ર પ્રાયઃ જણાઈ ગયેલા અર્થવાળું છે. ફક્ત આ વિશેષ છે-પર્વ શેષ: એ ભાષ્ય સ્થળે આ જાણવુંનિષધપર્વત હરિવર્ષ અને મહાવિદેહ એ બે ક્ષેત્રનો વિભાગ કરે છે. નીલપર્વત મહાવિદેહ અને રમ્યફ એ બે ક્ષેત્રનો વિભાગ કરે છે. રુકિમપર્વત રમ્યફ અને હૈરણ્યવત એ બે ક્ષેત્રનો વિભાગ કરે છે. શિખરી પર્વત હિરણ્યવત અને ઐરાવત એ બે ક્ષેત્રનો વિભાગ કરે છે.
આ ક્ષેત્રોનાં જ પ્રમાણને કહે છે-તેમાં ભરતક્ષેત્રનો વિખંભ પરયોજન અને ૬/૧૯ કળા છે. ભરતક્ષેત્ર જેમાં બાણ ચઢાવ્યું હોય તેવા ધનુષ્યના આકારવાળું છે. તેથી ભરતક્ષેત્રનો પ૨૬ યોજન ૬/૧૯ કલા ઇષ છે.
ભરતક્ષેત્રનો વિખંભ ૨૩૮ +૩ કળા
પ૨૬ યોજના ૬ કલા
ઉત્તરાર્ધ + ૨૩૮+૩ કળા = પર૬ યો. ૬ કળા
વૈતાઢ્ય પર્વત ઃ ૨r દક્ષિણાઈ
+ ૫૦
યો| ૨૩૮ યોજન
૩ કલા
૨૩૮ યોજન
૩ કલા
