Book Title: Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 1
Author(s): Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri

View full book text
Previous | Next

Page 431
________________ ४०८ दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-१ (१.१.१४४-१४४) जातिपि भवोयेव, कथं सो जातिया पच्चयो''ति, कथं पनेतं जानितब्बं “कम्मभवो जातिया पच्चयो''ति चे? बाहिरपच्चयसमत्तेपि कम्मवसेनेव हीनपणीतादिविसेसदस्सनतो । यथाह भगवा “कम्मं सत्ते विभजति यदिदं हीनपणीतताया"ति (म० नि० ३.२८९) सविकाराति निब्बत्तिविकारेन सविकारा, न अजेहि, ते च अत्थतो उपपत्तिभवोयेव, सो एव च तस्स कारणं भवितुमयुत्तो तण्हाय कामुपादानस्स पच्चयभावे विय पुरिमपच्छिमादिविसेसानमसम्भवतो, तस्मा कम्मभवोयेव उपपत्तिभवसङ्घाताय जातिया कम्मपच्चयेन चेव पकतूपनिस्सयपच्चयेन च पच्चयोति अत्थं दस्सेतुं “कम्मपच्चयं उपनिस्सयेनेव सङ्गहेत्वा उपनिस्सयकोटिया पच्चयो''ति वुत्तं । यस्मा पन जातिया सति जरामरणं, जरामरणादिना फुट्ठस्स च बालस्स सोकादयो सम्भवन्ति, नासति, तस्मा जातिजरामरणादीनं उपनिस्सयवसेन पच्चयोति आह "जाति...पे०... पच्चयो"ति वित्थारतो अत्थविनिच्छयस्स अकतत्ता, सहजातूपनिस्सयसीसेनेव पच्चयविचारणाय च, दस्सितत्ता, अङ्गादिविधानस्स च अनामठ्ठत्ता "अयमेत्थ सबैपो"तिआदि वुत्तं । महाविसयत्ता पटिच्चसमुप्पादविचारणाय निरवसेसा अयं कुतो लद्धब्बाति चोदनमपनेति “वित्थारतो"तिआदिना। "इध पनस्सा''तिआदिना पाळियम्पि पटिच्चसमुप्पादकथा एकदेसेनेव कथिताति दस्सेति । तत्थ इधाति इमस्मिं ब्रह्मजाले । अस्साति पटिच्चसमुप्पादस्स। पयोजनमत्तमेवाति दिट्ठिया कारणभूतवेदनावसेन एकदेसमत्तं पयोजनमेव । “मत्तमेवा''ति हि अवधारणत्थे परियायवचनं "अप्पं वस्ससतं आयु, इदानेतरहि विज्जती''तिआदीसु विय अञमञत्थावबोधनवसेन सपयोजनत्ता, मत्त-सद्दो वा पमाणे, पयोजनसङ्खातं पमाणमेव, न तदुत्तरीति अत्थो । “मत्त-सद्दो अवधारणे एव-सद्दो सन्निट्ठाने''तिपि वदन्ति । एवं सब्बत्थ । होति चेत्थ - "मत्तमेवाति एकत्थं, मत्तपदं पमाणके । मत्तावधारणे वा, सन्निट्ठानम्हि चेतर'"न्ति ।। एकदेसेनेविध पाळियं कथितत्ता पटिच्चसमुप्पादस्स तथा कथने सद्धिं उदाहरणेन कारणं दस्सेन्तो "भगवा ही"तिआदिमाह । तेन इममधिप्पायं दस्सेति “वट्टकथं कथेन्तो भगवा अविज्जा तण्हा-दिट्ठीनमञ्जतरसीसेन कथेसि, तेसु इध दिविसीसेनेव कथेन्तो वेदनाय दिट्ठिया बलवकारणत्ता वेदनामूलकं एकदेसमेव पटिच्चसमुप्पादं कथेसी''ति । एतानि च मुत्तानि अङ्गुत्तरनिकाये दसनिपाते (अ० नि० ३.१०.६१ वाक्यखन्धे) तत्थ पुरिमकोटि न पञायतीति असुकस्स नाम सम्मासम्बुद्धस्स, चक्कवत्तिनो वा काले अविज्जा उप्पन्ना, न 408 Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516