________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
५६
दिसम्बर
२०१३
एमणे पांच परिच्छेदमां जयसिंहना राज्यमां वाग्भट्टालंकार ग्रंथ रच्यो'. कोई उदयन मंत्रीना पुत्र वाग्भट ( बाहड ) ने आ ग्रंथना रचयिता माने छे. वळी कुमारना पुत्र वाग्भट छे, जेणे काव्यानुशासन रच्युं छे. तेमां उक्त वाग्भटालंकारनो पण उल्लेख कर्यो छे. ते उपरांत नेमिनिर्वाणना कर्ता पण वाग्भट छे.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
२
५. श्रीमाळ - आ कवि सिद्धराज जयसिंहनी प्रतिभाशाली परिषदनों प्रमुख सभ्य - सभापति हतो. ते जाते जैन पोरवाड वैश्य हतो. अने सिद्धराजनो बालमित्र - प्रतिपन्न बंधु हतो. तेने कविराज या कविचक्रवर्ति ए नामनुं बिरुद तेनी लोकोत्तर कवित्वशक्तिथी प्रसन्न थई नृपतिए आप्युं हतुं ? बृहद्गच्छना सर्वदेवसूरि-यशोभद्र मुनिचंद्रसूरि - अजितदेवसूरिना शिष्य हेमचंद्रसूरिए नाभेयनेमिद्विसंधान नामनुं काव्य रच्युं (पाटणमां कां. वडो. नं. १४१ ) तेनुं तथा श्रीहेमचंद्राचार्यना द्वयाश्रयनुं संशोधन कविचक्रवर्ति श्रीपाले कर्तुं हतुं.
आ कवि नेत्रहीन होवानी एक किंवदंती ए छे के भागवत संप्रदायना कोइ देवबोधि नामना विद्वान् पाटणमां आवतां तेनी पासे श्रीपाळ साथे सिद्धराज गयो हतो. अने श्रीपाळनी चक्षुहीनतानी मश्करी करतां श्रीपाळे पोतानी विद्वत्ताथी तेनो गर्व उतार्यो हतो.
आ श्रीपाळे सिद्धराज सहस्रलिंग सरोवरनी, नेमिराज सरोवरनी तथा रुद्रमाळनी प्रशस्ति सारी करी हती अने कुमारपाळना राज्यमां आवेल आनंदपुर ( वडनगर ) ना वप्र ( प्राकार - गढ ) नी प्रशस्ति पण रची हती. एक ज दिवसमां एक महाप्रबंध१. आ ग्रंथ उपर जिनवर्धनसूरिकृत, क्षेमहंसगणिकृत, अनंतभट्टसुतकृत, राजहंस उपाध्यायकृत अने सिंहदेवगणिकृत एम ५ टीका प्राचीन भंडोरामां उपलब्ध थाय छे. तेमां सिंहदेवगणिकृत सुंदर टीका लगभग १५ वर्ष उपर निर्णयसागर प्रेस (मुंबई) द्वारा प्रकाशित थयेल छे. वाग्भटे एक क्रोड ६० लाख खर्ची स्वजनना वचनथी सं. १११२ मां सिद्धाचल उपर जिनभवन बंधाव्युं तथा देवसूरिना उपदेशथी वीरचैत्य एक वर्षमां तैयार कराव्यु.
२. एना समकालीन श्रीसोमप्रभाचार्ये एना पुत्र सिद्धपालनी वसतिमां रचेला कुमारपाळ प्रतिबोधनी प्रशस्तिमां जणाव्युं छे के प्राग्वाटान्वयसागरेन्दुरसमप्रज्ञः कृतज्ञः क्षमी, वाग्मी सूक्तिसुधानिधानमजनि श्रीपालनामा पुनान् । यं लोकोत्तरकाव्यरंजितमतिः साहित्यविद्यारतिः श्रीसिद्धाधिपतिः कविन्द्र इति च भ्रातेति च व्याहरत् ।।
३. एकाहनिष्पन्नमहाप्रबन्धः श्रीसिद्धराजप्रतिपन्नबंधुः । श्रीपालनामा कविचक्रवर्ती सुधीरमुं शोधितवान् प्रबंधम् ।।
- हेमचंद्रकृत नाभेयनेमिकाव्य (कां. वडो. नं. १११ ) ४. जुओ निर्णयसागर प्रेस मुद्रित प्राचीन लेखमाळा प्रथम भाग. (काव्यमाळा नं. ३४) लेख नं. ४५मा पोताने माटे जणावे छे के
For Private and Personal Use Only
एकाहनिष्पन्नमहाप्रबन्धः श्रीसिद्धराजप्रतिपबन्नबंधुः श्रीपालनामा कविचक्रवर्ती प्रशस्तिमेतामकरोत् प्रशस्ताम् । ।। सं. १२०८ वर्षे आश्विन शुदि २ गुरौ लिखितं नागरब्राह्मण पंडित वालणेन 11