________________
૧૫૬
શ્રીચંદ્ર કેવલીનો રાસ
વૃદ્ધ કહે એહનું છે ઔષધે, શિશુ કહે ઇહાં અથ દૂરે; માત્ર વૃદ્ધ કહે ઇહાં અછે પણ એ, ગુહ્ય ન કહિયે નિશિપૂરે. નાવા૦૭ यतः-दिवा निरीक्ष्य वक्तव्यं, रात्रौ नैव च नैव च;
संचरति महाधूर्तः वटे वररुचिर्यथा. १ ભાવાર્થ-દિવસમાં ગુહ્ય વાક્ય જોઈને બોલવું, અને રાત્રિમાં તો બોલવું જ નહીં; કારણ કે રાત્રિમાં ઘૂર્ત જનો ફર્યા કરે છે. તેમ કરતાં જો બોલીએ તો વડમાં વરરુચિની પેઠે થાય. બાળક સ્ત્રી મૂરખ કેરો, હઠ છોડ્યો કિમહી ન છૂટે; માત્ર કહે તાતજી તે છે તો દાખો, જેમ મન સંશય ખૂટે. ના વા૦૮ એહિ જ તરુમૂલે દોય વલ્લી, સપ્રભાવ પીતવર્ણી; માત્ર એક અમૃત સંજીવિની છે, બીજી નિધૃણ વ્રણની હરણી. નાવા ૯ પહેલીનાં દળ લાંબાં પહોળાં, બીજીનાં દળ નાનાં; માત્ર વૃત્તાકારે શસ્ત્ર નિવારે, એહ લતાનાં માનાં. નાવા ૧૦ તેહ વચન કુમરે સવિ સુણીયાં, ગુણીયા થઈ એકંગે; મા તે ઔષધિ યુગલ લઈ ચાલ્યા, તે પુર દિશિ મનરંગે. નાવા૦૧૧ ત્રણ દિને તે અટવીને અંતે, આગળ જાતાં આવ્યો; માત્ર ઉતશ જનપદ નયર પણ ઉદ્ધશ, શોભાએ ચિત્ત ભાવ્યો. નાવા૦૧૨ કૂપારામ સરોવર વાપી, તરુ છાયાએ શોભે; માત્ર ગઢ મઢ મંદિર પોલ વિપણની, શ્રેણી દેખી મન થોભે. નાહવા ૧૩ પણ નર પશુ ઉજ્જિત દેખીને, કૌતુક ચિંતે મોટું; માત્ર પેસે પુરમાં જેહવે ત્યારે, વચન સુણી અતિ કોટું. નાવા ૧૪ ‘સારિકા એકસંભ્રમથી ભાખે, પંથીમ પેસ ઇણ પુરમાં માત્ર કેમ”વારે છે સુણ વૈદેશિક, વિઘન અછે તનુ ઘરમાં. નાહવા ૧૫ કુમર કહે એ કોણ નગર છે, કોણ રાજા ભય કેહનો; માત્ર કેમ સૂનું પુરતું પણ કોણ છે, ચરિત્ર કહે મુજ એહનો. નાવા૧૬ તે સારિકા કહે સુણ વૈદેશિક, કુંડળગિરિ એ દીસે; માત્ર એ જનપદ ચોફેર રહ્યો છે, કુંડળપુર નામ જગશે. નાવા-૧૭ : ૧. કૂપ અને બગીચા ૨. નિર્જન, ઉજ્જડ ૩. મેના, પોપટી ૪. રોકે
