________________
૧૨૬ ]
શ્રી શ્રીચંદ્ર (કેવલ)
મંત્રીએ કહ્યું, “હે નાથ! આ નવલખા દેશનું રાજ્ય સ્વીકારી આ નગરના રાજા કનકધ્વજ મૃત્યુ પામ્યા છે, તેમના નવલખાદેશના અમારા ભાગ્યથી આપશ્રી અમારા રાજા થયા છે, રાજાની કનકાવલી કન્યા સાથે પાણિગ્રહણ કરવા કૃપા કરે.' લમણુ આદિ મંત્રીઓ હર્ષ પામ્યા. ચંદ્રહાસ તરવારથી દેદીયમાન અંગવાળા, કુંડળ આદિથી વિભૂષિત અને નાની વીંટી જોઈને હર્ષથી વિધિપૂર્વક રાજ્ય ઉપર સ્થાપ્યા ! કનકાવલીને ડાબા પડખે ઉત્સવપૂર્વક અભિષેક કરીને સ્થાપી. કરમેચન, બંદીખાનેથી બંદીઓની મુક્તિ, દેવપૂજ, ગીત, નૃત્ય આદિથી વિશાળ મહત્સવ થયો.
લક્ષ્મણ મંત્રીએ વિનંતી કરી, હે દેવ! સદાચારથી આપશ્રીની ઉત્તમતા જણાઈ છે, કહ્યું છે, “આચાર કુળને જણાવે છે સંભ્રમ સ્નેહને અને રૂ૫ ભોજનને જણાવે છે. તો પણ લેકે આદરથી ગાતા, આપશ્રીને વંશ અને માતાપિતાના નામને જાણવા ઈચ્છે છે.” જ્યારે હરિબળ માછીમાર વિશાળા નગરીમાં ગમે ત્યારે શું લેકેએ માતાપિતા અને કુળ જાણ્યું હતું ? માટે હે લેકે કુળ આદિ જાણવાનું શું કામ છે ગુણે જ જોઈએ, બીજાથી શું પ્રયોજન છે ? એ સાંભળી લેકે મૌન રહ્યા.
તે નગરમાં કોઈ દિવસે ગાયક આવ્યો અને રાજમાર્ગમાં શ્રી શ્રીચંદ્રને પ્રબંધ ગાવાને પ્રારંભ કર્યો. તેના અંતે ઈચ્છિત દાન દઈને પૂછ્યું, “તે શ્રી શ્રી ચંદ્રને દેખ્યા છે. મારા પિતાએ જોયા હતા અને દાન લીધું છે.” પ્રભાતે રાજાએ મંત્રીઓને પૂછ્યું, રાત્રીએ કેમ ન આવ્યા? તેમણે જે સાંભળ્યું હતું તે યથાસ્થિત કહ્યું, કિંચિત હસીને રાજા અવનત મુખે મૌન રહ્યા. લક્ષ્મણમંત્રીએ વિચાર્યું, તે આજ હેવા જોઈએ.” તેમને વિચાર જોઈને, ચતુરંગી સૈન્યથી યુક્ત વનમાં જઈને ઘણું અશ્વોને