________________
શ્રી નિગોદછત્રીશી-ભાષાન્તર. [૨૫] કેડિ જીવપ્રદેશે અવગાહેલા હોય છે. એ પ્રમાણે (જઘન્યપદમાં ૧ કેડ જીવપ્રદેશ અવગાહ્યા છે અને ઉત્કૃષ્ટપદમાં ૧૦ કેડીકેડી જીવપ્રદેશે અવગાહ્યા માટે ) ઉત્કૃષ્ટ પદને વિષે (જ૦ પદથી) અંગગુણ જીવ પ્રદેશે જાણવા, હવે ગાળાની પ્રરૂપણ કરાય છે.
અવતરણ–આ પ્રકરણમાં નિગોદનો ગાળો એટલે શું ? તેનું સ્વરૂપ દર્શાવાય છે. उक्कोसपयममुत्तुं, निगोयओगाहणाइ सवत्तो । निप्फाइज्जइ गोलो, पएसपरिवुडिहाणीहिं ॥६॥
જાથા–ઉત્કૃષ્ટ પદને વર્ષાવિના નિમેદની એક અવગાહનાની સર્વ બાજુએ એકેક પ્રદેશની વૃદ્ધિ હાનિ વડે ( બીજી નિગાદી સ્થાપતાં) ગળે નિષ્પન્ન થાય છે.
રીક્ષા-લોકની અંદરના ગાળામાં રહેલા ઘણા જીવ પ્રદશાએ સ્પશેલું જે એક આકાશપ્રદેશ રૂપ વિવક્ષિત સ્થાન તે
કહેવાય, તે ઉત્કૃષ્ઠ પદ (રૂપ આકાશ પ્રદેશ ) ને નહિ વજીને (એટલે પોતાની અવગાહનની અંદર આવે એવી રીતે) એક નિગદની અવગાહનાની ચારે (સર્વ) બાજુએ સર્વ દિશાએ બીજી બીજી નિગોદો સ્થાપવાથી (નિગોદન) છો બને છે. (અહિં શંકા થાય કે એક નિગોદાવગાહનાની સર્વ બાજુએ જે બીજી બીજી નિગાદી સ્થાપવાની કહી) તે કઈ પદ્ધતિએ સ્થાપવાથી ગાળો બને ? તે કહેવાય છે કે પ્રદેશની વૃદ્ધિ હાનિવડે (સ્થાપતાં ગાળે બને છે,) એટલે વિવક્ષિત (એક) અવગાહનાના કેટલાક પ્રદેશોને આકમીને અને કેટલાક પ્રદેશ છેડીને (બીજી બીજી નિગાદી સ્થાપતાં ગળે બને છે.) તાત્પર્ય એ છે કે–અંગુળીના અસંખ્યાતમા ભાગમાં રહેલા જે વિવક્ષિત અસંખ્યાત આકાશપ્રદેશમાં એક નિગોદ અવગાહેલો હોય છે, તેજ આકાશ પ્રદેશમાં બીજી અસંખ્યાત નિગાદા (તુલ્યપણે) અવગાહે છે, તથા એજ વિવક્ષિત નિગોદાવગાહનામાંના કેટલાક (આકાશ) પ્રદેશ છોડીને અને કેટલાક આકાશપ્રદેશમાં વ્યાપ્ત થઈને બીજી નિદા રહે છે, અને એ નિગોદ પુન:
