Shantinath Mahakavyam Part 01

Author(s): Vijaydarshansuri
Publisher: Nemidarshan Gyanshala

Page 230

[ 221 ] मार्गम्, उपैतुकामः-प्राप्तुकामः / ग्रामं, पुरं-नगरं / वा, पृथु-विशालं / गोकुलं-व्रजं / वा-व्रजं स्याद्गोकुलं गोष्ठम्' इत्यमरः / विमार्गयन्-अन्विष्यन् / पश्चाननवत्-सिंहवत, निर्भय इत्यर्थः / बभ्रामअटति स्म // 7 // अथ तस्य तडागदर्शनं त्रिभिराह-अथ व्यलोकिष्टेत्यादिअथ व्यलोकिष्ट स पुण्यसारं, कासारमाशाः परिपूरयन्तम् / समाव्रजत्पान्थपरम्पराणां, कर्पूरसारैरिव वारिपूरैः // 77 // अस्ताघभावं कलयन्तमुच्चैः, सतां मनोवद्विततं समन्तात् / दैत्यारिवक्षःस्थलवद्दधानं, पद्मानुरागं बहुसत्त्वनिष्ठम् // 8 // चक्राचितं जीवनदानवित्तं, राजाधिराजोन्नतपाणिवच्च / विष्वग् वृतं चारुविशालशाला-वल्या महापत्तनवत् सहंसम् // 79 // व्याख्या-अथ-अनन्तरं / सः-मङ्गलकुम्भः / समावजत्पान्थपरम्पराणाम्-समाबजतां समाग च्छतां पान्थानामध्वगानां परम्पराणां सन्ततीनाम् / आशा:-जलपानाद्यभिलाषाः / परिपूरियन्तम्सम्पादयन्तम् / कर्पूरसारै:-कर्पूरस्य सारैः, स्थिरांशैग्वि (कर्पू रेषु सारैरुत्तमैः उत्तमकर्पूरैरिव) स्वच्छैः / वारिपूरैः-जलौघः / उच्चैः-अतिशयेन / अस्ताघभावम्-अगाधत्वं / कलयन्तं-धारयन्तम् / सतांसज्जनानाम् मनोवत-हृदयवत् / समन्तात्-सर्वतः / विततं-विस्तृतम् / दैत्यारिवक्षःस्थलवत्-दैत्यारेः विष्णोः वक्षस उरसः स्थलवद् उरःस्थलमिव, बहुसत्त्वस्य बलाधिक्यस्य प्राणिसमूहस्य मत्स्यादेः निष्ठा स्थितियंत्र तत् / बहुसत्त्वनिष्ठम्, पद्मानुरागम्-पद्मायाम् लक्ष्म्याम् अनुरागम् पद्मस्य कमलस्य अनुरागम् मकरन्दस्रावेण रक्ततां च / दधान-धारयन्तम् / राजाधिराजोन्नतपाणिवत्-राजाधिराजस्य भूपतेश्चक्रवर्तिनः उन्नतपाणिवच्च / चक्राचितम्-चक्रेण तदाख्यास्त्रेण तदाख्यरेखया वा / अथ च चक्रवाकनामपक्षिसमूहेन आचितम् व्याप्तम् समन्वितम् / जीवनदानवित्तम् जीवनस्य पयसः जलस्य आजीवनवृत्तेर्वा दानेन वित्तम् प्रसिद्धम् / विष्वक्-समन्तात् / चारुविशालशालावल्या-चारुणां मनोहराणां विशालानां शालानां वृक्षाणाम् आवल्या श्रेण्या / वृतम्-आच्छादितम् / महापत्तनवत्-महानगरीवद / सहसम-हंसयुक्तम् / पक्षांतरे "हंसस्य मानसौकसि निर्लोभनृपविष्ण्वर्कपरमात्मन्यमत्सरे” इति मेदिनी / वचनाद निर्लोभराज्ञा लक्षणया प्रजाजनेन