Book Title: Shantinath Mahakavyam Part 01
Author(s): Vijaydarshansuri
Publisher: Nemidarshan Gyanshala
View full book text
________________ [ 245 ] ___ व्याख्या-विज्ञतमः-मन्त्री / अपि, प्रभाते, सेवागतः-सेवार्थमागतः सन् / भूमिपालं, व्यजिज्ञपत्निवेदयति स्म, किमित्याह-तादृक्-लोकविलक्षणः / सुरूपोऽपि-सुन्दरः अपि / मे-मम / सुत:-पुत्रः / त्वदङ्गजासङ्गवशेन-त्वदङ्गजायाः त्वत्पुत्र्याः संगवशेन / रुग्ण:-रुग्णः व्याधितः / अभवत्-एवं च तव पुत्री नितरां कुलक्षणेति एष सम्बन्धो मम अनर्थायैव जातः इति भावः // 14 // ननु व्याधेः प्रतीकारो विधेयः, सर्वस्यैव हि व्याधिर्भवति, न त्वत्र सम्बन्धदोष एव कारणमिति चेत्तत्राह तदितितत् के प्रतीकारमहं प्रकुर्वे, कस्याग्रतो वम्यसमाधिमेतम् / . श्रुत्वेति देवीमनुजेश्वराभ्यां, निवारिता दृष्टिपथात् ऋधा सा // 15 // व्याख्या-तव-तस्माद्, रुग्णाद्धेतोः / -किन्नामानं / प्रतीकारं-चिकित्साम् / अहं. कर्वेन जानानि तस्य प्रतीकारम्, न च तत्प्रतीकारसंभवः, रोगस्यासाध्यत्वादिति भावः / नन्वन्येन भिषज-चिकित्सा कारयितव्येति चेत्तत्राह / कस्य-भिषगादेः / अग्रतः, असमाधिम्-अचिकित्स्यम् / एतं-रोगं, वृत्तान्तं च / वच्मि-राजपुत्र्याः संगवशात् मम पुत्रो रुग्णो जात इति कथं राज्ञः कलङ्ककरं वचनं वचनीयम् , तस्मादसमाधिरेवायं रोग इति न मम मन्दभाग्यस्य किमपि शरणमिति भावः / इति-इत्थं, मन्त्र्युक्तं / श्रुत्वा देवीमनुजेश्वगभ्यां-महिषीराजभ्यां / ऋधा-एषा / सा-त्रैलोक्यसुन्दरी / दृष्टिपथात्-अक्ष्णामप्रतः / निवारिता-दूर्गकृता, न त्वया ममाग्रे आगन्तव्यमित्यर्थः // 15 // ___ अथान्यद्वारेण त्रैलोक्यसुन्दरीकृतस्ववृत्तनिवेदनमाह-राजन्येतिराजन्यसिंहं निजगाद सिंह, विज्ञापनायै जनकस्य राज्ञः / क्रुद्धस्य नेतुः पुरतः सुतेन, गन्तुं न शक्यं सुतया न चापि // 151 // व्याख्या --सा दृष्टिपथान्निवारिता त्रैलोक्यसुन्दरी / जनकस्प-पितुः / राज्ञः-शासकस्य / विज्ञापनायैनिवेदनाय / राजन्यसिंह-राजन्येषु क्षत्रियपुत्रेषु सिंह इव, एतेन तस्य महापराक्रमवत्त्वं च सूचितम् / सिंह-तन्नामानं राजपुरुषं / निजगाद-कथयामास, ननु स्वत एव किमिति न निवेदयामास इत्यत आह / ऋद्धस्य-क्रोधमाप्तस्य / नेतुः-शासकस्य, जनकस्य सतोऽपि / पुरतः-अग्रे / सुतेन-पुत्रेण / गन्तुं न शक्यम्, न चापि सुतया-पुत्र्या, साक्षादवलोकने क्रोधाधिक्यसंभवाद् भयाञ्चेति भावः // 151 //

Page Navigation
1 ... 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282