________________
એનાયત કરવામાં આવ્યો તે નિધિમાં સંસ્થા દ્વારા બીજું ફંડ ઉમેરવામાં આવ્યું અને થોડા વર્ષો પૂર્વે મુનિશ્રીની સ્મૃતિમાં વિશ્વ વાત્સલ્ય અને સંતબાલ એવોર્ડ ફાઉન્ડેશનની સ્થાપના કરવામાં આવી. આ ફાઉન્ડેશન દ્વારા પ્રતિ વર્ષ મહાત્મા ગાંધીજી અને મુનિશ્રી સંતબાલજીના ચિંધ્યા રાહે ગ્રામોત્થાન, યુવા જાગૃતિ તથા મહિલા ઉત્કર્ષના કાર્યો કરતી વ્યક્તિ તથા સંસ્થાઓને પ્રતિવર્ષ એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવે છે.
ઈ.સ. ૧૯૫૮ માં ઘાટકોપર માતૃસમાજનો મંગલ પ્રારંભ થયો. સંઘે ખરીદેલા પોતાના મકાનમાં જ વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ શરૂ થઈ. ઈ.સ. ૧૯૫૯ માં સાયન-માટુંગાનો માતૃસમાજ અને ૧૯૬૦માં માધવબાગ શાખાનો આરંભ થયો. આ સમાજને પોતાનું મકાન ૧૯૬૮માં મળે છે.
આ સિવાય અમદાવાદ - ઉસ્માનપુરામાં, માતૃસમાજ ૧૯૬૩ માં શરૂ થયો અને ૧૯૬૪માં કલકત્તા મુકામે પણ આ માતૃસમાજની શાખા શરૂ થઈ. પૂ. સંતબાલજી કહે છે કે જે કાર્ય માતાઓ કરી શકે છે, તે પુરુષો નથી કરી શકતા કારણ કે માતાઓમાં વાત્સલ્ય, સેવાસુશ્રુષા, દયા, નમ્રતા વગેરે ઉત્તમ શક્તિઓ પડેલી છે. આજે માતાઓમાં પડેલી એ શક્તિ કુંઠિત થઈ ગઈ છે, કાં તો સાંકડા વર્તુળમાં જ સ્વાર્થ કે મોહ વધારવામાં એનો ઉપયોગ થાય છે.
આપણે શહેરમાં કે કસબામાં પડેલી આવી માતૃશક્તિનો વિકાસ કરવા માગીએ છીએ અને તે માતૃસમાજના માધ્યમ દ્વારા જ થઈ શકે. કારણ કે જ્યાં સુધી આવી સંસ્થા ન હોય ત્યાં સુધી એવા વાત્સલ્યમયી માતાને સમાજના અનેક દુઃખિત, પીડિત અને આર્થિક ચિંતાગ્રસ્ત બહેનોનો સંપર્ક ક્યાં થાય? એટલે વાત્સલ્ય મળી શકે અને બહેનો પોતાની વાત્સલ્યશક્તિને વિકસાવી શકે એ માટેનું માધ્યમ માતૃસમાજ છે.
માતૃસમાજની બહેનોમાં નારીએકતા, સાદાઈ, પ્રેમ, ત્યાગ, તપ અને સમાજને ઉપકારક કાર્યો વધુને વધુ વિકાસ પામો એવી શુભેચ્છાઓ અનેક મહાનુભાવોએ વ્યક્ત કરી હતી.
વિશ્વવાત્સલ્ય અને સંતબાલ એવોર્ડ ફાઉન્ડેશન :- મુનિશ્રી પ્રેરિત સંસ્થાઓને મનુભાઈ પંચોલી ‘દર્શક' ના ટ્રસ્ટ દ્વારા સુંદર કામગીરી બદલ એવોર્ડ
સંતબાલજી - જીવનકવન અને પ્રેરક પ્રસંગો
સંતબાલજી - જીવનકવન અને પ્રેરક પ્રસંગો
