________________
શિવલાલને મારવાડી સંત સૌભાગ્યમલજી મહારાજ તથા મુનિ શ્રી નાનચંદ્રજી મહારાજનો સમાગમ થયો. તેઓશ્રીના સમાગમ, શિવલાલમાં વૈરાગ્યભાવના જાગ્રત બની. ઉત્તરોત્તર દીક્ષા લેવાના ભાવો વિકસતા ગયા.
બીજી બાજુ વતનમાં એકલા રહેતા મોતીબાની તબિયત બગડી. મુંબઈમાં સારવાર કરાવી અને તબિયત સુધરતા વતનમાં પરત થયા, પરંતુ મોતીબા લાંબુ જીવી ન શક્યા. મોતીબાનો સ્વર્ગવાસ થયો. બાના અવસાન પછી શિવલાલનો દીક્ષા લેવાનો દૃઢ નિર્ણય થયો.
મોસાળની અને કાકા-દાદાની રજા મેળવી લીધા પછી શિવલાલનું જેની સાથે વેવિશાળ થયું હતું એ બાળાની રજા લેવા ગયા. શિવલાલ એ બાળાને ઘેર ચૂંદડી (સાડી) સાથે લઈને ગયા. શિવલાલે કહ્યું, “મારી ભાવના વીતરાગમાર્ગમાં પ્રવેશ કરવાની છે. (દીક્ષા લેવાની છે) એટલે આપ સૌની રજા લેવા આવ્યો છું.” બધાએ વાત સાંભળી લીધી.
થોડીવાર મૌન રહ્યા પછી શિવલાલે એ બાળાને કહ્યું, “મારી ઇચ્છા દીક્ષા લેવાની છે. જો એ માર્ગે તમારે આવવું હોય તો સંતો તમને મદદ કરશે. જો સંસારના માર્ગે જવું હોય તો ભાઈ તરીકે મારા આશીર્વાદ અને શુભેચ્છા છે.” આટલું કહી, શિવલાલે દિવાળીબહેનને વીરપસલીની સાડી ભેટ આપી અને બહેને ગોળની ગાંગડી ખવડાવી, વીતરાગના પંથે વિચરવાની શુભેચ્છા પાઠવી. (૨) શતાવધાનીએ અવધાનના પ્રયોગો બંધ કર્યા:
શિવલાલે દીક્ષા લીધી. પૂ. ગુરુદેવ નાનચંદ્રજીએ તેઓનું ‘સૌભાગ્યચંદ્ર' નામ રાખ્યું, ઉપરાંત શુભચંદ્ર તરીકે પણ ઘણીવાર ગુરુદેવ એમને સંબોધન કરતા
એક સાથે એક કરતાં વધુ વસ્તુને સ્મૃતિમાં ધારણ કરવી, યાદ રાખવી એને “અવધાન' કહે છે. મુનિ સૌભાગ્યચંદ્રજીમાં નાનપણથી ઘણી વસ્તુ યાદ રાખવાની કુદરતી શક્તિ હતી. તેઓને અવધાનના પ્રયોગો કરવાની ઇચ્છા થઈ. આરંભમાં આઠ, પછી પચીસ-પાંત્રીસ અને શતાવધાન (એકસો) સુધી પ્રયોગો કરવાની તીવ્ર ઇચ્છા થઈ. ઈ.સ. ૧૯૩૩ માં અજમેર મુકામે અવધાન પ્રયોગો ગોઠવાયા. એમની સ્મૃતિ વગેરે જોઈને પંડિતો ચકિત થઈ ગયા. તેઓએ મુનિ સૌભાગ્યને ભારતરત્નની પદવી આપી. તે પછી અમદાવાદ પણ પ્રયોગો ગોઠવાયા.
નાસિકમાં અવધાનના પ્રયોગો કર્યા ત્યારે જાણે કે તેમને પ્રતીતિ થઈ કે આનાથી એકબાજુ ચમત્કાર જેવી લોકલાગણી ઊભી થાય છે અને બીજી બાજુથી લોકેષણાના વમળમાં ઘસડાઈ જવાય છે. આ કંઈ સાચી સાધના નથી એવું એમને લાગ્યું, ઉપરાંત તેમણે અનુભવ્યું, ‘આવી સિદ્ધિથી લોકો આકર્ષાય ખરા પણ તેથી કાંઈ તેમનું હિત થયું ન ગણાય. લોકોની બુદ્ધિને આંજી શકાય ખરી પણ તેથી કાંઈ તેમના દિલ જીત્યાંન કહેવાય.’ તેમણે નિર્ણય કર્યો કે “આજથી અવધાનના પ્રયોગો બંધ.’ તે દિવસથી તેમણે આ પ્રયોગો બંધ કરી દીધા. તેમણે સહુને કહ્યું, “આ કોઈ ચમત્કાર નથી કે નથી કોઈ જાદુ. આ તો કેવળ બુદ્ધિની કરામત છે, કસરત છે. મનની તાલીમ છે. એની પાછળ પડનાર કોઈપણ એ કેળવી શકે છે.” આ રીતે તેઓએ જનમાનસને કેન્દ્રમાં રાખી અવધાનના પ્રયોગોનો કાયમ માટે ત્યાગ કરી, સંતની સાચી શક્તિ કેવી રીતે કલ્યાણકારક બની રહે તે દર્શાવ્યું. ૩. સંતના સ્મરણ જ દિવ્ય સુધારૂપ છે:
સંતના દેહની નિર્મળ છાયા સકળ સંતાપને નિવારવા માટે પર્યાપ્ત છે. નળસરોવરમાં શિયાળાની મોસમમાં પરદેશથી રંગબેરંગી પક્ષીઓ આવે છે.
હતા.
સંતબાલજી - જીવનકવન અને પ્રેરક પ્રસંગો
સંતબાલજી - જીવનકવન અને પ્રેરક પ્રસંગો
