________________
૧૧
પૂ.સંતબાલજીની રત્નકણિકાઓ
માનવીના યોગક્ષેમ અને કલ્યાણ માટે પૂ. સંતબાલજીએ ગદ્ય અને પદ્યમાં માંગલ્યકારક, પ્રેરણાદાયક સર્જન કર્યું છે. અભ્યાસીઓએ દર્શાવ્યું છે તેમ ૬૦ જેટલાં પુસ્તકોમાં તેઓનું સાહિત્યસર્જન ગ્રંથસ્થ થયું છે અને એવી પણ શક્યતા છે કે ઘણું હજી પ્રગટ પણ ન થઈ શક્યું હોય. રણાપુરના મૌનનિવાસથી આરંભ જીવનના અંતિમ શ્વાસ સુધી વૈવિધ્યસભર પ્રેરક સાહિત્ય સર્જકને આપણા સૌના વંદન. એમના સર્જનમાંથી પ્રાપ્ત થતી થોડીક રત્નકણિકાનો આપણે આનંદ માણીએ અને જીવનમાં એને આચરવાનો પુરુષાર્થ કરીએ એવી હાર્દિક શુભેચ્છાઓ.
(૧) વિકારને એક માત્ર વિશુદ્ધ પ્રેમ જ જીતી શકે.
(૨) પ્રતિજ્ઞાનું મૂલ્ય હૃદયની વીરતા સુધી છે.
(૩) મૌનની મોજ તો અનુભવી જ જાણે ! એક સપ્તાહ સાંગોપાંગ મૌન રહી જોનાર એના ૨સોદધિનું એક બિંદુય પામશે, પામશે જ.
(૪) સર્વાપણના બલિ ચડડ્યા વિના શ્રદ્ધાના દ્વાર ખુલતાં નથી.
*
સંતબાલજી - જીવનકવન અને પ્રેરક પ્રસંગો
(૫) આત્માને ઓળખો એ એક જ મૈયાનું દ્વાર ખુલતાં નથી.
(૬) જેને આપણે બીજાની સેવા કહીએ છીએ, તે બીજાની સેવા નથી, પણ પોતાની સાધના છે.
(૭) જેમ દીવે દીવો પ્રગટે તેમ સાચા સાધકના જીવનનો ચેપ બીજા એમના વિશેષ સંપર્કમાં આવતા લોહીના અને વિચારના સ્વજનોને પણ લાગવા માંડે છે. (૮) સાધકોનો વિકાસ મારો પ્રમોદ છે. સાધકોનું સૂક્ષ્મ પણ પતન મારું આંસુડું છે.
(૯) એકાગ્રતા અને સ્થિરતા એ જીવનના મહામૂલા બળો છે.
(૧૦) ભલે ઓછું વંચાય પણ મુદ્દાનું વંચાય. સત્સંગ ભલે ક્વચિત્ થાય પણ એનો રંગ બરાબર લાગી જાય તેવી નિખાલસતા અને નમ્રતા જરૂરી છે. (૧૧) મનનું માને એ ધર્મી ન બની શકે, અંતઃકરણનું માને એ પાપી બની ન શકે.
(૧૨) માનસિક સ્થિતિને સમાન રાખશો, ન ડોલશો, ન કંપશો. (૧૩) વડીલો આગળ, ગુરુજનો આગળ ‘અહં’ ઓગાળવો સહેલો છે. પણ શરૂઆત તો નારીથી કરવાની હોય છે. ઘરની શરૂઆત તે આનું નામ - પરંતુ ત્યાં જ કઠિનતા પારાવાર નડે છે.
(૧૪) સાધકે સર્વવ્યાપાર અને સર્વ પરોપકારના કર્મો કરી જીવનનિર્વાહ કરવા છતાં કોઈપણ જીવને દુભવવો ન ઘટે.
(૧૫) બાળક ભાવસંસારમાં સકળ ભાવોની શિર ટોચે છે. જ્યાં જ્યાં બાળભાવના પ્રગટ થાય છે, ત્યાં ત્યાં ભગવાન દોરાઈ આવે છે. એક બાળભાવમાં સંતબાલજી - જીવનકવન અને પ્રેરક પ્રસંગો
૫
