Raj Hriday Part 12

Publisher: Vitrag Sat Sahitya Prasarak Trust

Page 426

પત્રાંક-૬ ૨૯
૪૯ ક્ષણભર વિચાર કરકે દેખ તુજે ક્યા મિલા ? કિ ઐસે સંયોગો કે આશ્રિત તૂને બહુત આકુલતા કી, બહુત રાગ-દ્વેષ કિયા. તીવ્ર રાગ કિયા. બહુત પૈસે મિલે, કુટુંબ-પરિવાર બહુત બઢ ગયા, સત્તા બહુત મિલી. તીવ્ર રાગ કિયા, ઇસમેં કયા કિયા? “ક્ષણ ક્ષણ ભયંકર ભાવમરણે કાં અહો રાચી રહો ?' રાચી માને ખુશ હોના. તેરે ભાવપ્રાણ કા તો નાશ હોતા હૈ ઔર તુજે ખુશી હોતી હૈ. મૂર્ખતા કી ભી કોઈ હદ હોતી હૈ ચંદ્રહ સાલકી ઉઝમેં ઐસા કહતે હૈં તેરે નુકસાનમેં તૂખુશ હોતા હૈ. ક્યા બાત હૈ? ઇસ વિષય કો કભી સોચા નહિ, વિચારકિયા નહીં. ઇસલિયે તૂઅપના નુકસાન કરકે, વર્તમાન આયુ પૂરા કરકે, યે નોટ હૈ-પૂર્વપુણ્ય કી યહ નોટ હૈ ઉસકા ખર્ચ કર દિયા. કહાં ખર્ચ કિયા? ઝહર ખાને મેં પૈસા તો થા લેકિન અફીન ખરીદા. અપને પ્રાણ કા નાશ કરકે એકેન્દ્રિય આદિમેં જીવ ચલા જાતા હૈ. ઇસલિયે ઉસકો સમય સમય મરણ કહને મેં આતા હૈ. તીસરા પ્રશ્ન...
મુમુક્ષુ-સંસારીજીવોં કા તો ભાવમરણ હોતા હૈ.
પૂજ્ય ભાઈશ્રી – અજ્ઞાનદશા મેં ભાવમરણ હોતા હી રહતા હૈ. ચારોં ગતિમેં. મનુષ્ય હો, દેવ હો, તિર્યંચ હો, નારકી હો. આત્મજ્ઞાન કે અભાવમેં મુજે ક્યા કરના ઉચિત હૈ,મેરા સમુચિત કર્તવ્ય ક્યા હૈ? ઔર મેરા અકર્તવ્ય ક્યા હૈ? ઉસકા જ્ઞાન નહિ હોને સે અપની હાનિ કે પરિણામ કરતે હૈં ઔર અચ્છા લગતા હૈ. યહમેં ઠીક કરતા હું, ઉસકા નામ વિપરિત જ્ઞાન કહો, ઉસકા નામ અજ્ઞાન કહો. એક હી બાત હૈ.
મુમુક્ષુ -તોફિરકયા કરેં?
પૂજ્ય ભાઈશ્રી :- સહી જ્ઞાન કરના, સચ્ચા સમ્યજ્ઞાન કરના. સમ્યજ્ઞાન કા મુખ્ય ગણ યહી હૈ કિ વહ હેય ઉપાદય કો યથાર્થરૂપ સે જાનતા હૈ. હેય ક્યા હૈ? ઉપાદેય ક્યા હૈ?મેરા કર્તવ્ય ક્યા હૈ?મેરા અકર્તવ્ય ક્યા હૈ?
“તીસરા પ્રશ્ન :- કેવળજ્ઞાનદર્શનમેં ભૂત ઔર ભવિષ્યકાલકે પદાર્થ...” કેવલજ્ઞાનદર્શન મેં ભૂતકાલકે પદાર્થ... “ઔર ભવિષ્યકાલકે પદાર્થ વર્તમાનકાલમેં વર્તમાનરૂપસે દિખાયી દેતે હૈં, વૈસે હી દિખાયી દેતે હૈંયા દૂસરી તરહ ? ઐસા એક પ્રશ્ન ઉઠાયા હૈ. કેવલજ્ઞાન હોતા હૈ તો વર્તમાન પદાર્થ કો તો હમ વર્તમાન સ્થિતિમેં દેખતે હૈં. લેકિન પૂર્વમેં જો ઇસ લકડીકી સ્થિતિ થી ઔર ભવિષ્યમેં ક્યા સ્થિતિ હોગી? ઉસકા જ્ઞાન ઉસમેં હોતા હૈ તો કિસ ઢંગ સે હોતા હૈ? કિસ પ્રકાર સે હોતા હૈ? જેસે વર્તમાનમેં એક પેડકીલકડી થી તો ઉસકા જ્ઞાન પેડરૂપ હોતા હૈ?યા અભી જો સ્થિતિ હૈ ઉસરૂપ હોતા હૈ? હોતા હૈ તો કિસરૂપ હોતા હૈ? ઔર કેવલજ્ઞાન ભૂતકાલકે પદાર્થ