Raj Hriday Part 12

Publisher: Vitrag Sat Sahitya Prasarak Trust

Page 437

૪૨૦
રાજહૃદય ભાગ-૧૨ વહાં લગે રહતે હૈં, લગ જાતે હૈ, લગનેમેં હમ ખુદ રોકસકતે નહીં હૈ. ઐસી હાલત બન ગઈ હૈ. હમ કહતે હૈંકિ વહાં આનંદ હોતા તો તુજે તૃપ્તિ મિલતી. લેકિન તુજે તૃપ્તિ તો કભી ન હુઈ હૈ, ન હોનેવાલી હૈ. ઇસલિયે અગર તેરે આનંદકા તુજે પતા ચલ ગયા તો. તેરે પરિણામકા આકર્ષણ અપને આત્મામેં લગનેકા હો જાયેગા. આત્મામેં સભી પરિણામ લગ જાનેસે સબ કમકે આવરણ ખતમ હો જાયેંગે ઔર નિર્વાણપદ કી, નિરાવરણદશા કી પ્રાપ્તિ હો જાયેગી. બસ! ઈતની બાત હૈ. જો કુછ બાત હૈ વહ તો ઉતની હી હૈ. લેકિન ઇસ જીવકો સમજમેં નહીં આતી હૈ, ઇસલિયે ઉસકો લંબીચૌડી કરકે સમજાનેમેં આતી હૈ. બાકી બાતતો ઈતની હી હૈ. કોઈ લંબી બાત ઇસમેં હૈનહીં.
મુમુક્ષુ-યહ બાત હમેં અનંતકાલનિકલ ગયા.
પૂજ્ય ભાઈશ્રી - અનંત કાલસે હમ ઉલટ ચલે તો અનંત કાલ નીકલા. હમને હમારા આનંદ હમારેમેં હૈ, દૂસરેમેં નહીં હૈ ઐસા સોચા હી કબ હૈ? સોચા હી નહીં, જો બાત સમજમેં આવી નહીં ઉસકે લિયે પ્રયત્ન હોના તો સંભવ ભી નહીં. કૈસે પ્રયત્ન હો સકતા હૈ? સારે જગતકો દેખો. ક્યા પરિસ્થિતિ હૈ? કિ બાહરમેં જહાં ભી સુખકા સાધન માના હૈ ઉસકો જુટાનેકે લિયે સારી દુનિયાકી દૌડ લગી હુઈ હૈ. એક જૈનદર્શન ઐસા હૈ, યહ આસ્તિક્ય દર્શનોમેં ભી યહ બાત હૈ કિ સુખ તો આત્મામેં હૈ. આત્માકા સુખ આત્માને બાહર કહીં નહીંહૈતો આત્મામેં-સ્વભાવમેં પરિણામ લગાને ચાહિયે.
અબ યહ બાત સુનનેમેં આને પર ભી હમ સીધા નહીં ચલે, ઉલટા ચલે તો હમારી હાલત ક્યા બનેગી ? કિ જો દૂસરે સંસારી પ્રાણીઓં કી હોતી હૈ, કર્મકા બંધ બઢ જાનેરો, જ્ઞાન ઔર સુખકી હાનિ હોનેસે ફિર દુર્ગતિમેં જીવ ચલા જાતા હૈ. દુર્ગતિમેં ચલા જાના યહ સહજમાત્રમેં હૈ. સહજમાત્રમેં આયુષ્ય પૂરા કરકે જો ભી રાગ, દ્વેષ, મોહ કિયે હૈં ઉસકે ફલમેં દુર્ગતિમેં જાનેમેં દેર લગતી નહીં હૈ. આયુષ્ય પૂરા હોતે હી દૂસરે સમયમેં દુર્ગતિ ચાલુ હો જાતી હૈ.
મુમુક્ષુ -આઠેયકર્મનો ક્ષય એકસાથે થાય?
પૂજ્ય ભાઈશ્રી:- નહીં એક સાથે તો ન થાય. આઠોં કર્મોકા ક્ષય એકસાથ નહીં હોતા. પહલે સબસે બડા દુશ્મન મોહનીય હૈ. દર્શનમોહનીયકા ક્ષય હોતા હૈ. ફિર ક્રમશઃ ચારિત્રમોહનીયકા ક્ષય હોતા હૈ. ઔર જૈસે-જેસે દર્શનમોહનીય ઔર ચારિત્રમોહનીય કા ક્ષય હોતા હૈ તો જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય ઔર અંતરાય, જો તીન ઘાતિકર્મ હૈ ઉસકા ભી ક્રમશઃ ક્ષય હોને લગતા હૈ. બારહવે ગુણસ્થાનમેં યે મોહકર્મ કા ક્ષય હોનેસે તેરહd ગુણસ્થાનમેં જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય ઔર