Raj Hriday Part 12

Publisher: Vitrag Sat Sahitya Prasarak Trust

Page 432

૪૧૫
પત્રાંક-૬૩૦
યહ “સૌભાગ્યભાઈ પર હૈ.
ગત શનિવારકો લિખા હુઆ પત્ર મિલા હૈ. ઉસ પત્રમૈં મુખ્યતઃ તીન પ્રશ્ન લીખે હૈં ઉનકે ઉત્તર નિમ્નલિખિત હૈ જિન્હેં વિચારિયેગા પ્રથમ પ્રશમેં ઐસા બતાયા હૈ કિ એક મનુષ્યપ્રાણી દિનકે સમય આત્માકે ગુણ દ્વારા અમુક હદ તકદેખ સકતા હૈ... ક્યા કહતે હૈં? “એકમનુષ્યપ્રાણી દિન...” સૂર્યકે પ્રકાશમેં અમુક ક્ષેત્ર પર્વત દેખ સકતા હૈ. ઔર રાત્રિ સમય અંધેરેમેં કુછ નહીં દેખતા સૂર્યના પ્રકાશ મિલને સે કુછ હદ તક દેખતા હૈ. જિતના ક્ષેત્ર હૈ પૂરા તો નહિ દેખ સકતા હૈ, લેકિન મર્યાદિત ક્ષેત્ર કો દેખતા હૈ. ઔર રાત્રિકે સમય અંધેરેમેં કુછ નહીં દેખતા, ફિર દૂસરે દિન પુનઃ દેખતા. હૈ...” ઉસી પદાર્થકો. જો અંધેરેમેં નહીં દિખતા થા ઉસકો દિનકે સમયમેં ફિર દેખતા હૈ.
ઔર ફિર રાત્રિકો અંધેરેમેં કુછ નહીં દેખતા.” ફિર રાત્રિ આતી હૈ, ઉસકો દેખનેમેં નહીં આતા.
ઇસસે એક અહોરાત્રમેં. અહો માને દિન. એક દિન ઔર રાત્રિમેં ચાલૂ ઇસ પ્રકારસે આત્માને ગુણ પર, અધ્યવસાયને બદલે બિના, ક્યા ન દેખનેકા આવરણ આ જાતા હોગા ? અથવા દેખના યહ આત્માકા ગુણ નહીં પરંતુ સૂરજ દ્વારા.... સૂર્યકી ઉપસ્થિતિને કારણસે આત્મા દેખતા હૈ. ઇસલિયે સૂરજકા ગુણ હોનેસે સૂરજ માને સૂર્ય. “સૂરજકા ગુણ હોનેસે ઉસકી અનુપસ્થિતિમેં દિખાવી નહીં દેતા ? ઔર ફિર ઈસી તરહ સુનનેકે તમેં કાન આડા..” આડા માને કાન આડે હાથ રખ દેવે, અંગુલી રખનેસે સુનાયી નહીં દેતા, તબ આત્માકા ગુણ ક્યોં ભૂલા દિયા જાતા હૈ ?” કિ આત્માકા ગુણ વિનષ્ટ હો જાતા હૈ? વિનાશ હો જાતા હૈ? ઇસકા સંક્ષેપમેં ઉત્તરકયા પ્રશ્ન ચલા હૈ?
જ્ઞાન જાનતા હૈ, આંખ સે દેખતા હૈ, કાન સે સુનતા હૈ. ઐસા એક જ્ઞાનકા (કાર્ય હૈ). વર્ણકો જાનને કા કાર્ય આંખ દ્વારા હોતા હૈ. આવાજકો સુનનેકા જ્ઞાન કાન દ્વારા હોતા હૈ. તો ઐસા હોનેમેં ભી યહ ક્યા ગડબડી હૈ? કિ સૂર્ય નહીં હોવ તો આંખ નહીં દેખે ! જ્ઞાનકો દેખના બંધ હોવે ઔર સૂર્યકી ઉપસ્થિતિમેં જ્ઞાન દેખને લગે. તો યહ દેખનેકા ગુણ જ્ઞાનકા હૈ? યા ફિર સૂર્યમેં કોઈ ઐસા ગુણ હૈ કિ જો જ્ઞાનકો દિખાને લગતા હૈ?વાસ્તવમેં બાત કયા હૈ? કાનસે સુનતે હૈં. અંગુલી રખ દેવે, યા કુછ રખદેવ, બંધ કરદેવે તો સુનાઈનહીંદેતા.યહકિસ પ્રકારકી બાત હૈંકિ વહ આત્માકા ગુણ ઉસ વફત કાર્યનહિ કરતા હૈ? ઔર ગુણકા કાર્ય ઉસમેં નહીં હોતા હૈ, ઐસા દિખનેમેં આતા હૈ. ઐસા કયોં ગુણ હૈ તો કાર્ય તો કરના ચાહિયે. આત્મા ઐસા પરાધિન કયોં હોવે ?