Prashamratiprakaran

Author(s): Umaswati, Umaswami, Yajneshwar S Shastri
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 154

APPENDIX--II
अकारादिक्रमेण प्रशमरत्यन्तर्गतसुभाषितानि ।।
अ. सं. १. अपि पश्यतां समक्षं नियतमनियतं पदे पदे मरणम् ।
येषां विषयेषु रतिर्भवति न तान मानुषान् गणयेत् ॥११०।। २. इष्टवियोगाप्रियसम्प्रयोगकाङ्क्षासमुद्भवं दुःखम् ।
प्राप्नोति यन्सरागो न संम्पृशति तद्विगतरागः ॥१२४।। ३. उदयोपशमनिमित्तौ लाभालाभावनित्यको मत्वा ।
नालाभे वैकलव्यं न च लाभे विस्मयः कार्यः ।।८९॥ ४. एकै कविषयसङ्गादागद्वेषातुरा विनष्टास्ते ।
कि पुनरनियतात्मा जीवः पञ्चेन्द्रियवशातः ॥४७॥ ५. कर्ममयः संसार: संसारनिमित्तकं पुनर्दुःखम् ।
तस्माद्रागद्वेषादयस्तु भवसन्ततेमलम् ॥५७।। ६. कर्मोदयाद् भवगतिर्भवगतिमूला शरीरनिवृत्तिः ।
देहादिन्द्रियविषया विषयनिमित्ते च सुखदुःखे ।३९।। ७. कलरिभितमधुरगन्धर्वतर्ययोषिद्विभूषणरवाद्यैः ।।
श्रोत्रावबद्ध हृदयो हरिण इव विनाशमुपयाति ॥४१।। ८. कुलरूपवचनयौवनधनमित्रैश्चर्यसम्पदि पुसाम् ।
विनयप्रशमविहीना न शोभते निर्जलेव नदी ॥६७॥ ०.. कोऽत्र निमित्तं वक्ष्यति निसर्गमतिसुनिपुणोऽपि वाद्यन्यत् ।
दोषमलिनेऽपि सन्तो यद्गुणसारग्रहणदक्षाः ॥९।। १०. क्रोधः परितापकरः सर्वस्योगकारक: कोपः ।।
वैरानुषङ्गजनकः क्रोध: क्रोधः सुगतिहन्ता ॥२६।। ११. क्रोधात् प्रीतिविनाशं मानाद् विनयोपघातमाप्नोति ।
शाठ्यात् प्रत्ययहानि सर्वगुणविनाश लोभात् ।।२५॥ १२. क्षणविपरिणामधर्मा मानामृद्धिसमुदयाः सर्वे ।
सर्वे च शोकजनकाः संयोगा वियोगान्ता: ॥१२१।। १३. गतिविभ्रमेजिताकारहास्यलीलाकटाक्षविक्षिप्तः ।
रूपावेशितचक्षुः शलभ इव विपद्यते विवशः ॥४२।।