________________
પ્રબુદ્ધ જીવન : સુવર્ણ જયંતી મહોત્સવ - વિશેષાંક
તા. ૧-૧૧-૭૮
-
-
અને નૈતિકતા (૩) યેનકેન પ્રકારણે ગુપ્ત ખબર મેળવીને પ્રગટ કરવાની નીતિની યોગ્યતા (૪) કોઈ પણ જાહેર સંસ્થા યા વ્યકિતની બદબોઈમાં રાચતું પત્રકારત્વ (Yellow Journalism) (૫) પુરસ્કાર બદલ લખાતાં લખાણો અને લખાણો બદલ અપાત પુરસ્કાર (૬) કેવળ ધંધાદારી પત્રકારત્વ (Ownership Journalism) (૭) પત્રકારત્વ : પક્ષલક્ષી કે લોકલક્ષી? (૮) દૈનિક પત્રોને લગતું પત્રકારત્વ અને સામયિક પત્રોને લગતું પત્રકારત્વ (૯) લેકશાહીના સંદર્ભમાં પત્રકારત્વનું કર્તવ્ય અને ફાળે વગેરે વિષયને નજર સમક્ષા રાખવામાં આવ્યા હતા. અભ્યાસ વર્તુળ:
તા. ૧૪-૩-૧૯૫૭ ના રોજ મળેલ કાર્યવાહક સમિતિની સભામાં સંઘની પ્રવૃત્તિઓ વિસ્તારવા અંગે અને એ પ્રવૃત્તિ એથી આનંદવિભોર બનેલ અંતરાત્મા બોલી ઊઠે કે આનું નામ યુવક સંઘ' – એ દષ્ટિએ (૧) ફરતી હસ્પિટલ, (૨) અભ્યાસ વર્તુળ અને (૩) બેકારી નિવારણ વગેરે અંગે કાર્યવાહી હાથ ધરવા વિચાર વિનિમય થયો હતો. એ પૈકી સામાન્ય જનની જિજ્ઞાસાવૃત્તિને સંતોષે એ માટે વિવિધ વિષયના નિષ્ણાતને એમના ક્ષેત્ર વિશે માહિતી અને છેવટની પ્રગતિથી જિજ્ઞાસુરસિકોને માહિતગાર કરવા સાથે પ્રશ્નોત્તરી જેવા કાર્યક્રમ પ્રતિ માસ અને પાછળથી દર બે માસે હાથ ધરવાની ભાવના, અલબત્ત, ઈ. સ. ૧૯૫૭ માં તો પાર ન પડી. પરંતુ તા. ૧૧-૩-૧૯૭૫ ના રોજ સંઘના નાયક શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહના ૭૫ મા જન્મદિવસથી આ પ્રવૃત્તિ નિયમિત શરૂ થઈ છે અને તેના સંચાલક તરીકે શ્રી સુબોધભાઈ જવાબદારી સંભાળે છે. સંઘના વિકાસશીલ તબક્કામાં આ રીતે આ પ્રવૃત્તિને ઉમેરે થશે. વિદ્યાસત્ર :
સંઘ દ્વારા ચાલતી પર્યુષણ અને વસંત વ્યાખ્યાનમાળા ઉપરાંત દર વર્ષે ડિસેમ્બર - જાન્યુઆરીમાં સાહિત્ય, શિક્ષણ વિના વ્યાખ્યાને, પરિસંવાદ વગેરે માટે વિદ્યાસત્રની પ્રવૃત્તિ શરૂ કરવા માટે શ્રી રમેલ મંગળજી મહેતાએ રૂા. ૨૦,૦૦૦ ની રકમ, આ પ્રવૃત્તિ સાથે એમના પિતાશ્રી સ્વ. મંગળજી ઝવેરચંદ મહેતાનું નામ જોડવાની ભાવના સાથે ઈ. સ. ૧૯૭૬ માં આપી. ત્યારથી આ પ્રવૃત્તિ નિયમિતપણે હાથ ધરાય છે અને તેના પ્રમુખ સ્થાને ડો. રમણલાલ ચીમનલાલ શાહ બિરાજે છે, એટલું જ નહિ પરંતુ આ પ્રવૃત્તિ પાર પાડવાની સંપૂર્ણ જવાબદારી તેઓશ્રી વહન કરે છે. ઈ. સ. ૧૯૭૬-૭૭નું વર્લ્ડ મહાકવિશ્રી નાનાલાલની જન્મ શતાબ્દીનું વર્ષ હેઈ, કવિ નાનાલાલનું ન'ટય કલા તત્વ' એ એક જ વિષય ઉપર ત્રણ દિવસના વ્યાખ્યાન શ્રી ચંદ્રવદન ચી. મહેતાએ ઈન્ડિયન મરચન્ટસ ચેમ્બરના હૈલમાં આપ્યા હતા. ત્યારથી આ પ્રવૃત્તિા નિયમિત ચાલુ છે. ચાલુ વર્ષે તા. ૭, ૮ અને ૯ ડિસેમ્બર, ૧૯૭૮ ના રોજ પ્રા. શ્રી મનસુખલાલ ઝવેરીના વ્યાખ્યાન (૧) સાહિત્ય શા માટે ? (૨) બીજી કળાઓ અને વાડમય અને (૩) રસાસ્વાદના કેટલાક ' પ્રશ્ન - એમ ત્રણ વિષયો પર યોજવામાં આવ્યો છે.
વાંચનાલય–પુસ્તકાલયના લાભાર્થે સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ
શ્રી મણિલાલ મકમચંદ શાહ સાર્વજનિક વાચનાલય પુસ્તકાલયને વિકસાવવાની અતિ આવશ્યકતા હતી. જિજ્ઞાસુઓને જદાજ દા વિપશે કે વિભાગવાર છેલ્લામાં છેલ્લા પ્રકાશન વસાવી શકાય એ માટે ચેરિટી શો દ્વારા માતબર રકમને નિધિસંચય કરવાને તા. ૨૨-૧૦-૧૯૭૩ના રોજ મળેલ કાર્યવાહક સમિતિએ નિર્ણય કર્યો. આ અંગે નિમાયેલી ઉપસમિતિના સભ્ય તરીકે શ્રી શાંતિલાલ દેવજી નંદુ (કન્વીનર), શ્રી રતિલાલ ચીમનલાલ કે ઠારી, શ્રી ચીમનલાલ જે. શાહ, શ્રી સુબોધભાઈ એમ. શાહ, શ્રી અમર જરીવાલા અને શ્રી જયંતિલાલ ફત્તેચંદ શાહ હતા.
તદાનુસાર, તા. ૩-૩-૧૯૭૪ના રોજ આઈ.એન.ટી.નું સર્જન “સંતુ રંગીલી”ના નાટકને શો સવારના ૯-૩૦ કલાકે ભુલાભાઈ દેસાઈ એડિટોરિયમમાં રાખવામાં આવ્યો હતો. આ પ્રસંગે મળેલ ભેટ અને સોવેનિયરમાં મળેલ જાહેરખબર દ્વારા રૂ. એક લાખનો નિધિસંચય થયો હતો. દાતાઓને આ તકે 'અમે આભાર માનીએ છીએ.
' ' પ્રેમળ જ્યોતિ , સંઘ દ્વારા “પ્રેમળ જ્યોતિ”ની નવી પ્રવૃત્તિની શરૂઆત તા.
૨૧-૧૦-૧૯૭૬ના રોજ ધનતેરશના શુભદિને કરવામાં આવી. આ પ્રવૃત્તિના કન્વીનર તરીકે શ્રીમતી નિર બેન શાહ પ્રવૃત્તિની શરૂઆતથી આજસુધી જવાબદારી સરસ રીતે સંભાળે છે. પ્રારંભ ૧૪-૧૫ બહેનેથી કરીને હાલ ૫૦ બહેનો આ પ્રવૃત્તિ સાથે સંકળાયેલ છે. જન કિલનિકથી આ પ્રવૃત્તિની શરૂઆત કરવામાં આવી અને બીજી અનેક સંસ્થાઓની મુલાકાત લેવામાં આવે છે, અને શકિત પ્રમાણે જરૂરિયાતમાં મદદરૂપ થાય છે. આ પ્રવૃત્તિને વેગ આપવા શ્રીમતી વિદ્યાબેન તરફથી તેમના પતિ સ્વ. મહાસુખભાઈ શાહનું નામ આ પ્રવૃત્તિ સાથે જોડવું એવી સમજણથી રૂા. ૨૦,૦૦૦નું દાન સંઘને મળ્યું છે, જેને સંઘે સહર્ષ સ્વીકાર કર્યો છે.
' શ્રી દીપચંદ ત્રિભોવનદાસ શાહ ટ્રસ્ટ
સંઘના એક વખતના મંત્રી અને અગ્રણી શ્રી દીપચંદ ત્રિભોવનદાસ શાહના સુપુત્રી શ્રી તારાબેન રમણલાલ શાહ અને અને ડો. રમણલાલ શાહ તરફથી એમના પૂ. પિતાશ્રીની સ્મૃતિમાં જૈન ધર્મના પુસ્તકોના પ્રકાશન માટે રૂ. ૩૦,૦૦૦નું દાન આપવામાં આવ્યું, જેને સંઘની કાર્યવાહક સમિતિની તા. ૧૨-૪-૧૯૭૬ના રેજે મળેલ સભાએ સાભાર સ્વીકાર કર્યો. આ પ્રવૃત્તિ અંગે સામાન્ય જનતા પાસેથી દાન મળેલ છે એને અમે આવકારીએ છીએ.
આ પેજનાનુસાર સોલાપુરની કૅલેજના આચાર્ય ડો. ભગવાનદાસ તિવારીએ હિન્દીમાં લખાયેલ 'મહાવીરવાણી પુસ્તકને અનુવાદ શ્રી તુલચંદ હરિચંદ દોશીએ કરી આપે છે, જેનું પ્રકાશન કરવામાં આવ્યું છે. '
શ્રી ચી. ચ. શાહના પુસ્તક પ્રકાશન અંગે
શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહના લેખેના સંગ્રહનું એક પુસ્તક પ્રગટ કરવાનો નિર્ણય કર્યો તેના સંદર્ભમાં શ્રી ટપુલાલ ભગવાનજી મહેતા (ફવૈત) તરફથી રૂ. ૧,૫૦૦ અને મે. ચીમનલાલ પેપર કાં. તરફથી રૂા. ૧,૫૦૦ ઈ. સ. ૧૯૭૫-૭૬ દરમિયાન ભેટ મળ્યા હતા. આ નિર્ણય અનુસાર અને મળેલ ભેટ રકમમાંથી શ્રી ચીમનભાઈના લેખોનો સંગ્રહ “અવગાહનનું પ્રકાશન કરવામાં આવ્યું છે, જેનું સંપાદન ઢ. રમણલાલ ચીમનલાલ શાહ અને શ્રી યશવંત દોશીએ કર્યું છે. આ પ્રકાશન અંગે શ્રી ચીમનલાલ ચકભાઈ શાહ ટ્રસ્ટ તરફથી પણ રૂા. ૧૦,૦૦૦ની લેન પ્રકાશનાથે મળી છે.
મકાન ફંડ. ધનજી સ્ટ્રીટમાં સંઘના આવેલ કાર્યાલયની જગ્યા ટૂંકી પડતાં વિશાળ જગ્યા શોધવાની જરૂર ઊભી થઈ અને એ માટે મકાન ફંડની ટહેલ નાખવામાં આવી. મકાન ફંડની પ્રવૃત્તિમાં | બાબુભાઈ જી. શાહ અને દામજીભાઈએ અભૂતપૂર્વ ઉત્સાહ દાખવવા
સાથે રૂ. ૫,૦૦૧,ની રકમ બન્નેએ આપી અને મકાન ફંડમાં 3. ૭૭,૦૦૦ મળ્યા. આ રીતે આર્થિક જવાબદારી હળવી થતાં, સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ રોડ પરના ટોપીવાળા મેન્શનમાં બીજા માળની જગ્યા લગભગ ૨,000 ચોરસફૂટ લેવામાં આવી, જેમાં ૩૦૪૩ નો સુંદર હૈલ પણ છે, અને વર્તમાન કાર્યાલય પણ
ત્યાં જ આવેલું છે, આ રીતે વિશાળ હોલ સાથે જગ્યાની વ્યવસ્થા થતાં વાંચનાલય-પુસ્તકાલયને અનુકુળ વાતાવરણ ઊભું થયું અને અભ્યાસ વર્તુળની પ્રવૃત્તિ માટે નાનો સુંદર વ્યાખ્યાન હોલ પણ મળ્યો. બંધારણમાં ફેરફાર અને આજીવન સભ્ય
આપણા સૌને એ સામાન્ય અનુભવ છે કે વાપક લવાજમ યથાસમય મોકલી શકાતું નથી. એને બદલે આજીવન સભ્યની થોજના અમલમાં મૂકી હોય તે વિશેષ અનુકૂળતા રહે એવો સૂર સંઘની શુભેચ્છકો અને પ્રબુદ્ધ જીવનના વિશાળ ચાહક વર્ગને હતે. આ બાબતને લક્ષમાં રાખી સંઘના બંધારણમાં સંઘના આજીવન સભ્ય થવાની જોગવાઈ ઈ. સ. ૧૯૭૩ માં કરવામાં આવી અને આજીવન સભ્યનું લવાજમ રૂા. ૨૫૧ રાખવામાં આવ્યું. અમને જણાવતા આનંદ થાય છે. પાંચ વર્ષના ટૂંકા ગાળામાં સંઘના ૧૧૦૦ આજીવન સભ્ય થયા છે અને આ રીતે સંધને કાયમી સભ્ય મળતાં સંઘની નૈતિક તાકાત વધી છે. આજીવન સભ્ય થનાર દરેક શુભેચ્છકોને અમે આભાર માનીએ છીએ.
!
