________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બહુચરા માતાજીનું પ્રાચીન મંદિર - જરુ
શ્રી પ્રમોદ જેઠી
કચ્છના ગામે ગામ ઇતિહાસની ગાથા ગાતાં મંદિરો-પાળિયાઓ-તળાવો આવેલાં છે. આવું જ એક પ્રાચીન ગામ જરુને આજથી ૭૦૦ વરસ પહેલાં “જરુ” નૂખના મછોયા આહીરના હાથે તોરણ બંધાયેલ.
ભૂજથી અંજાર જતાં ૩૦ કિ.મી પર સુગાડિયા ગામ તરફ જવાનો રસ્તો આવે છે ત્યાંથી ર કિ.મી. દૂર સુગાડિયા ગામ આવે છે. ત્યાર બાદ મોડસર થઈ ૬ કિ.મી પર જરુ ગામ આવે છે. આ ગામનું મૂળ નામ “રાજપર’ હતું, પરંતુ “જ” નુખના મછોયા આહીરે આ ગામનું તોરણ બાંધતાં “જ” તરીકે ઓળખાતું હતું. આ ગામમાં દાખલ થતાં એક મોટું તળાવ આવે છે, જે “માયાસર' તરીકે ઓળખાય છે.
આ તળાવ વિશે ગામના લોકોના જણાવ્યા મુજબ માયા નામના આહીરે આજથી 300 વરસ પહેલાં નાની એવી જર (તળાવડું) ખોદાવેલ એણે એનું નામ “માયાજર’ રાખેલું હતું.*
આ જ ગામમાં ગુજરાત રાજ્યના માજી મહેસલ પ્રધાન સ્વ. પ્રેમજી ભવાનજી ઠકકરે પોતાની શિક્ષક તરીકેની કારકિર્દીની શરૂઆત કરેલ. એઓ જે સ્કૂલના ખંડમાં વિદ્યાર્થીઓને ભણાવતા હતા તે આજ પણ જેમના તેમ જ છે અને ગામના લોકો આજે પણ આ શિક્ષકને યાદ કરે છે..
ગામની મધ્ય રામમંદિર આવેલ છે, જેમાં હાલે જ રામની મૂર્તિની પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવેલ છે. બરાબર આ મંદિરની પાછળના ભાગે પ્રાચીન બહુચરા માતાજીનું મંદિર આવેલ છે. આ મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર | આજથી ૧૫૦ વર્ષ પહેલાં સિનોગરાના મિસ્ત્રીએ કરાવેલ હતો. મંદિરની બાંધણી બ્રિટિશ શૈલીની જણાય છે. | અંદરના ગર્ભાગારમાં માતાજી કૂકડા પર સવાર છે. સિંહાસન ચાંદીના પતરે મઢેલ છે. એક જમાનામાં જાહોજલાલીની શાખ પૂરતા આ મંદિરમાં નાગર, પટેલ, પરજિયા સોની, વાણિયા, ગુર્જર સુથાર, દવે જ્ઞાતિના લોકોને પોતાના બાળકોના બાલમોવાળા ઉતારવા અહીં આવવું જ પડે છે.
મંદિર પાસે આવેલ ધર્મશાળામાં આ આવતા ભક્તોને ઉતારા માટેની સગવડ છે, જેઓ માતાજીને મીઠા ભાતનું નૈવેદ્ય ચડાવે છે. આ મંદિરમાં ગોવિંદ જોશીની ૭ મી પેઢીના શ્રી પરસોતમ મયારામ જોશી પૂજા કરે છે. મંદિરની બાજુમાં ઠાકોરજીનું નવું મંદિર આવેલ છે. ઉપરાંત ઉપાધ્યાય કોમનાં બહુચરા માતાજીનું સ્થાનક અને મહાદેવનું નવું મંદિર આવેલ છે. બાજુમાં આવેલ પંદરની સંખ્યામાં તૂટેલ અસ્પષ્ટ લખાણવાળા પાળિયા આવેલ છે, જેમાં સંવત ૧૭૧૧ વંચાય છે. ગામમાં ૧૦૦ આહીર, ૮૦ રબારી, ૧૦ મુસલમાન, ૪ લુહાણા, ૧૨ કોળી, ૫ હરિજન એમ કુલ ૪00 ખોરડાં આવેલ છે. ગામના સરપંચ તરીકે શ્રી નારામ | આલા સેવા બજાવે છે. ગામની આજુબાજુનું વાતાવરણ રમણીય છે.
ઠે. આયના મહેલ, ભૂજ - ૩૭૦૦૦૧
* આના વિષયમાં ચમત્કારમૂલક એક દંતકથા પણ પ્રચલિત છે, પણ ઇતિહાસના ક્ષેત્રમાં આવી !
દંતકથાઓને સ્થાન ન હોઈ નોંધી નથી.
પથિક-સપ્ટેમ્બર-૧૯૯૭ ૧૦)
For Private and Personal Use Only
