________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨. એઓ હિંદની લોકશાહીના ભોગે કશું જ કરવા માગતા ન હતા,
૩. બીજી તરફ એઓ ગાંધી-વિચારધારાને પણ માન આપતા હતા અને ગાંધીજી તો પાશ્ચાત્ય અર્થતંત્રને ધિક્કારતા હતા,
૪. એમનાં આર્થિક વિચારો – કાર્યો દઢ ન હતાં, કેમકે એઓ ક્યારેક મૂડીવાદી હતા તો ક્યારેક સમાજવાદી.
આમ, ઉપર્યુક્ત કારણોને લીધે નહેરુ ભારતીય અર્થતંત્રના વિકાસમાં જેટલું ઇચ્છતા હતા તેટલું સિદ્ધ કરી શક્યા નહોતા, જેની હિંદને ન પુરાય તેવી ખોટ પડી, જે આજે પણ દૃષ્ટિગોચર થાય છે.
(આ લેખ તૈયાર કરવા માટે જરૂરી સંદર્ભપુસ્તકો મેળવી આપવા બદલ હું જૂનાગઢના અગ્રણી શ્રી સરમણભાઈ મારુનો હાર્દિક આભાર વ્યક્ત કરું છું.)
ઠે. માતૃદત્ત', પિપલિયાનગર, કેશોદ-૩૬૨૨૨૦ સંદર્ભ-યાદી : (૧) નહેરુ કે સાથ તેરહ વર્ષ - એમ.ઓ.મથાઈ, પૃ. ૧૬૪-૬૫ (૨) ભારતીય સંવિધાન કા વિકાસ તથા રાષ્ટ્રિય આંદોલન - આર,સી.અગ્રવાલ, પૃ. ૪૧૩-૨૧ (૩) ભારતીય સંવિધાન કા ઇતિહાસ - નાગપાલ ઓ.પી, પૃ. ૩૩૨ (૪) GIORIOUS THOUGHT ON NEHRU - M.B.SEN, p. 64 (u) FREEDOM STRUGGLE - B.C.TRIPATHI, p. 195
(અનુસંધાન પાન ૨૧ નું ચાલુ.
હજારો કિલોમીટર્સની પદયાત્રા કરનાર આ પ્રવાસી માટે એવું કહેવાય છે કે તે લગભગ પ્રથમ અંગ્રેજ | હતો, જે પશ્ચિમ ભારતની ભૂમિ પર મૃત્યુ પામ્યો. કેટલાયે જાણીતા અને કેટલાય અજાણ પ્રવાસીઓ આ વિશ્વાસમાં પ્રવાસો ખેડે છે, પોતાના કડવા-મીઠા અનુભવો કહી લોકોને માહિતી આપે છે, કેટલીય સંસ્કૃતિઓના આદાન-પ્રદાનના સહભાગી બને છે. આવા યાત્રીઓ કે જે જીવનને માત્ર એક યાત્રા જ સમજે છે અને જીવન એ ખરેખર યાત્રા જ છે અને જીવનયાત્રા માનવીને ધર્મ, જ્ઞાતિ, ઊંચ-નીચ બધા વાડા ભુલાવી દઈ એક માત્ર વિશ્વબંધુત્વની ભાવના અને માનવધર્મનો જ ઉપદેશ આપે છે.
કેટલાયે પ્રાચીન સ્મારકોની પાછળ આવો કંઈક ઇતિહાસ સંગ્રહાયેલો છે. સાંસ્કૃતિક વારસામાં આવાં સ્મારકો આજે પણ ટાઢ, તાપ, વર્ષ જેવાં તમામ પ્રાકૃતિક પરિબળોનો સામનો કરી આપણી સમક્ષ અડગ ઉભાં છે, જે ભૂતકાળના ઇતિહાસમાં છે. વર્તમાનના પથદર્શક અને ભાવીની પ્રેરણા. સંદર્ભ :
૧. સૂરત સોનાની મૂરત., - ઈશ્વરલાલ ઇચ્છારામ દેસાઈ. 2. Bombay and Western India, James Douglas,
નપથિક • સપ્ટેમ્બર-૧૯૯૭ ૧૩E
For Private and Personal Use Only
