________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુલતાન મહમદ બીજો
(ઇ. સ. ૧૫૨૬)
શ્રી. શંભુપ્રસાદ હૈ. દેસાઈ
ઇમાદુલમુકે સિક ંદરનું ખૂન કરી, `મ સુલતાન મુઝફ્ફરના રાસમાં જઈ, એની એક ઉપાંગનાના છ વર્ષના પુત્ર નાસીરખાનને લઈ આવી, અંતે ‘મહમદશાૐ' નામ ખાપી ગાદીએ બેસાડયો અને પેાતે સત્તા હસ્તગત કરી અમીને પોતાના પક્ષે લઈ લેવા માટે એણે દરેકને જુદા જુદા ખિતામેા આપ્યા, પણ હાઈને જાગીર આપી નહિ તથા તેમજ સિક ંદરનું ભૂત ઇમાદે કહ્યું હતું તેથી કોઈ મીરા એની નીચે કામ કરવા ખુશી ન હતા. એએ! સહુ પાટણ છોડી ચલ્યા ગયા.
સરદારા અમીરા સિપાઈએ અને પ્રજા પોતાની વિરુદ્ધમાં છે એમ જણાતાં દુલમુશ્કે ઈલીયપુરના ઈમ દુલમુતે મેઢી રકમની લાલચ આપી તદરબાર અને સુન્નતાનપુર ઉપર ચાઇ કરવા લખ્યું, એટલું જ નહિ, પણ એણે ભદ્રારાણા સાંગાને ચિત્તોડ તથા બાદશાહુ બાબરને દહી લખી પોતાને મદદ કરવા વિનતી કરી.
આ દરમ્યાન ‘મિરાતે સિકંદરી'ના જણાવ્યા પ્રમાણે તારીખે બહાદુરશાહી'ના લેખકે વડનગરથી તાજખાનને સંદેશ મોકલી ઈમાદુલમુલ્યે બાબરને મેલાન્યા છે. એ માટે યંગ્ય પ્રબંધ કરવા જણાવ્યું તથા બહાદુરખાનને પડ્યું ગુજરાતમાં તરત જ આવી જવા પત્ર લખ્યા. દરમ્યાન ઇમાદુલમુકના પ્રગટ શત્રુ વજીર ખુદાવંદખાન, ધંધુકતા જાગીરદાર તાજમાન, નારપાલી અને સિકંદરને બનેવી સિધ્ધતા શાહજાદે ક્રોહખાન બલૂચ એ સૌએ મળી સિક`દરના ખૂટતા બદલેવા તથા ગુજરાતની ગાદી સ્વાધીન કરવા સમાચાર આપ્યા અને એ સાથે ગુજરાતના સારામાં બહુ દુરખાન આવે છે તેને મદદ કરવાની છે એવે પ્રચાર કર્યો
પિતાથી રિસાઈ બહાદુરખાન અમદ વદ છેડી ઇડર ગયા, ત્યાંથી ચડે.ડ ગયા અને ત્યાં એને સત્કાર થયા, પરંતુ એક મુસ્લિમ કા ગુલામ તર કે પકડાઇ ગયેલી તેને એની પાસે મેમલતાં જયારે એણે જાણ્યુ કે કન્યા મુસ્લિમ છે ત્યારે એણે એને લઈ આવેલા રાજપૂતતે મારી નાખ્યા અને ચિંતાથી ભાગી દિલ્હી ગયા.
ઈ.સ. ૧૫૨૬ માં આખરે ઇબ્રાહીમ લોદી ઉપર ચડાઈ કરી ત્યારે બહાદુરખાન એની સેવામાં હતા. પાણીપતના મેદનમાં તે સૈન્યો સામસામાં મળ્યું! ત્યારે ખા॰રતા અક્ધન અને મુઘલ સૈનિકાએ (દીના રૌન્યતે ઘેડ઼ી લીધુ. ઇબ્રાહીમ લોદી પણ માં હતા. એને બચાવવા જતા કોઇની હિંમ્મત ચાલી નહિ તેથી બહુાર હતા તે લાચાર થઇ જોઇ રહ્યા, પણ બહાદુરખાન એન્ડ સથીઓને લઈ અંદર પ્રવેશ્યા અને લવાર ચલાવી લેઢીને મક્ત કર્યા. ના અભીરા હુાદુઃ ખાનનું પરાક્રમ જોઈ એની 'સા કરવા લાગ્યા અને બ્રાહીમ લે,દીનાં સ્વભાવ તથા રાજય કરવાની પદ્ધતિથી એએ નારાજ થયેલા એટકે એતે મારીને બહાદુરખાનને ગાદીમે ખેસાડવા વિચાર્યું. આ સમાચાર પૃયાહીમ લેદીને મળી જતાં ધાને હરકત થશે એ બીકે બહાદુરખાન એતે કથા વગર મેદાન છેડી ચાલી નીકળ્યો. એણે ઘત ગામે રાત્રિરૈકાણ કર્યું. ત્યાં એને સ્વપ્નમાં સંત શેખ ફુદ્દીને કહ્યુ કે “જા, ગુજરાતને! બાદશા થા.'' આ સમયે જોનપુરના અમીરા વતી પાય દખાન આવી મળ્યો અને કહ્યું કે અમે આપને અમારા સુલતાન તરીકે માનીએ છીએ અને ત્યાં પત્રરી તખ્ત સ ંભાળે ’ એ સમયે ખુમખાના પત્ર પણ મળ્યા. મિકદરના ખુતના ખતે ાિહુલ મુલ્કે સત્તા પચાવી ૧. આ પુસ્તક મળતું નથી, મિરાતે સિકંદરી વારવાર અને
કે
ઉલ્લેખ કરે છે.
પથિક
માર્ચ |૧૯૯૦
For Private and Personal Use Only
૧૧
