Panchashati Prabodh Sambandh

Author(s): Mrugendravijay
Publisher: Suvasit Sahitya Prakashan

Page 364

चतुर्थोऽधिकारः
[531] अथ विक्रमार्क द्वितीयोरैनर प्राप्ति सम्बन्धः ।
एकदक योगी धूर्त्तः कपटेन विद्या साधनाय विक्रमार्थमेकाकिनं श्मशानेऽनैषीत् । तत्र तेन ज्वलदंगारभृतं कुण्डं कृतहोमं कर्तुं लग्नं । ततो मायावी योगी प्राह उत्तरदिग्भागस्थशिंशपावृक्षशाखावलंवितं शत्रमानय यथा तेनात्र होमः क्रियते । ततो विक्रमार्क: शग्रहणाय तत्र वृक्षे तो यावदवृक्षमारुह्य शवं हस्ते गृह्णाति तावदग्निवेतालो विक्रमार्कस्य विघ्नं भवत् ज्ञात्वा 5 मधिष्ठाय प्राह प्रथमं मम पृष्टस्योत्तरं देहि । ततो नय, तत्र पञ्चविंशति कथाभिर्वेलातिक्रमं कृत्वाऽचष्ट शषं मां त्वं तत्र नयन्नसि, परं त्वया तस्य योगिनो विश्वासो न कार्यः । ततः स शबं स्कन्धे कृत्वा तत्र गतः योगिनोऽयं मुमोच योगी तु विक्रमाकंपार्श्वात् शत्रस्य पादसंवाहनं कारयन् विक्रमार्क द्वात्रिंशल्लक्षणलक्षितं कुण्डे चिक्षिपन रैनरं सिसाधयिषुः मंत्रजापहोमपरो यावद्विमार्क कुण्डे क्षिपति तावद् विक्रमाक्रेण स योगी कुण्डे क्षिप्तः सन् स्वर्णनरो जातः ततस्तमपि 10 रैनरं सुमहोत्सवं स्वपुरमध्येऽनैषीन्नृपः । इति विक्रमार्क द्वितीयो रैनरप्राप्ति सम्बन्धः ।
"
[532 ] अथ औदार्ये [ उचितदाने ] विक्रमार्कवैतालिकसम्बन्धः ।
एकक इन्द्रजालिक एक करे खङ्गं द्वितीयकरे स्त्रियं दधानो ब्रह्मायुर्ब्रह्मायुरिति वदन् विक्रमार्क सभायां समेत्य प्राह
राजन् ! सारं द्वयं मन्ये, रमारामे अहं स्फुटं । भारतीं केऽपि मन्यन्ते, तन्मे न रोचते मनाग् ॥ १ ॥
(१) मत
रमारामे यः पश्यति स गृह्वाति एव त्वं तु परस्त्रीपराङ्मुखः श्रुतः तेनाहमिमा पत्नीं तव पार्श्वे मुक्त्वा स्वर्गे [ स्वर्ग ] यास्यामि । तत्र अद्य देवदानवयोर्युद्धं भविष्यति, अहमाकारितो - ऽस्मि, ततः स भूपपार्श्व पत्नी मुक्त्वा व्योम्नि चचाल । सा चान्तःपुरे स्थापिता भूपेन ।
इतः झणान्तरे आकाशे रणतूर्याणि वाद्यमानानि राजा शुश्राव । प्राह च, अहो तेन पुरुषेण 20 व्योम्नि गतं इन्द्रसाहाय्यार्थ, क्षणान्तरे वैतालिकस्य पदहस्त मस्तकादयः देहावयवाः सभायां पेतुः । ततः सा स्त्री तत्रागताऽवम्, मम भर्ता मृतः, तस्य देहावयवा अमी, अहं अनेन समं बहौ प्रविशामि । ततो वारिताऽपिसा तैरवयवैः समं वह्नौ प्रविष्टा । क्षणान्तरे स एव वैतालिकः समागात् । पत्नीं याचते स्म । राम्रोक्तं तव पत्नी त्वां मृतं ज्ञात्वा वह्नौ प्रविष्टा । स प्राह, कूटं किं जल्पते भवतामन्तःपुरे स्थापिता मां वयितुं मैवं बदन्नस्ति । ततोऽन्तःपुरे तां दृष्ट्रा राजा कृष्णमुखो- 26 ऽभूत् । ततो वैतालिकः प्राह मयेदं इन्द्रजालिकं विद्यया तव दर्शितं । ततो राजा तुष्टः तस्मै वैतालिकाय दानं ददौ ।
अष्टौ हाटकोट्यनिवतिर्मुक्ताफलानां तुलाः,
[ २९७
पंचाशन्मदगन्धलुब्ध 'मधुपक्रोधोधुराः सिन्धुराः ।
"Aho Shrutgyanam"
15
30