________________
૧૮૨
નવતત્વપ્રકરણ સાથઃ
પુદ્ગલ પરાવર્તન એટલે ? उस्स प्पिणी अणंता, पुग्गलपरियट्टओ मुणेयव्वो । तेऽणंताऽतीअद्धा, अणागयद्धा अणंतगुणा ॥५४॥
સંસ્કૃત અનુવાદ उत्सपिण्योऽनन्ताः पुदगलपरावर्त को ज्ञातव्यः । तेऽनन्ता अतीताद्धा, अनागताद्धानन्तगुणाः ॥५४॥
શબ્દાર્થ – કપિલ-ઉત્સર્પિણીઓ
મળતા-અનંતા Juતા–અનન્ત
અતીબ-અતીત, વ્યતીત, ભૂત પુછપરિયો -પુદ્ગલ પર
દ્રા-કાળ વર્ત કાળ બાય-અનાગત, ભવિષ્ય મુળવ્યો-જાણ
અઠ્ઠા-કાળ તે-તે પુદ્ગલ પરાવત્તો
બળતા–અનન્તગુણ અવય સહિત પરિચ્છેદ अणंता उस्सप्पिणी पुग्गलपरियडओ मुणेयव्यो । ते अणता अतीअ अद्धा, अणत गुणा अणागय अद्धा ॥५४॥
ગાથાથી - અનન્ત ઉત્સર્પિણી તથા અવસર્પિણીને ૧ પુદગલ પરાવર્તાકાળ જાણવે. તેવા અનન્ત પુદગલપરાવને અતીતકાળ, અને તેથી અનન્ત-- ગુણે અનાગતકાળ છે. એ ૫૪
વિશેષાર્થ : સુગમ છે, તે પણ આ સ્થાને અતિ ઉપાગી હેવાથી પુદ્ગલપરાવર્તનું સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ કહેવાય છે.
અહિં આઠ પ્રકારના પુદ્ગલપરાવર્ત છે, પરંતુ સમ્યક્ત્વના ૧ પુદ્ગલપરાવર્ત દ્રવ્યથી–ક્ષેત્રથી-કાળથી અને ભાવથી એમ ૪ પ્રકારે છે. તે પણ પ્રત્યેક સૂક્ષ્મ અને બાદર ભેદથી બે બે પ્રકારનો હેવાથી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
