________________
આનંદઘનજીની જીવનરેખા
૫
છું, હફ્ફ્ફ્ફ છું એ વાતની જેમ મને ઊંડી નિઃશંક પ્રતીતિ છે તેનાથી કોટિગણી પ્રતીતિ પરમાત્વ તત્વની થાય છે, તે અનુભવ છે. અનુભવમાં પ્રતીતિ ઉપરાંત ઘણું જ છે. અમાપ ઐશ્વર્ય, અખૂટ માય અને અનુપમ સૌંદર્યની અનુભવમાં માત્ર પ્રતીતિ નથી. એ અનંત ત્રિપુટીનું માત્ર દર્શન જ નથી–સ્પન પણ છે તેનામાં નિમજ્જન પણ છે; તેની સાથે એકીકરણ છે.
માનવ જીવનનું –સૃષ્ટિ સંચાલનનું—આ સમગ્ર હાવાપણાનુ ચરમ લક્ષ્ય એ અનુભવ છે. અનુભવ તે દિવ્યતાનુ માનવભૂમિ ઉપર અવતરણ છે.
આનદઘનજીએ આ પ્રણય સાધના કઈ રીતે કરી? હામહવન કરીને ? નાળિયેર ચેાખા ચઢાવીને ? પ્રદક્ષિછાઓ અને ઘંટનાદ કરીને ? શાસ્ત્રના વાદવિવાદ કરીને ? સભા સરઘસોની ધામધૂમ મચાવીને ? તેમની સાધનાના પ્રકાર હતા આંસુઓને. વિરહનાં આંસુ વહાવવા તે તેમની સાધના હતી. પ્રીતમની યાદ અને એ યાદ આવતાં આંસુ એની મેળે વહી જાય. અટકાવવા જાય તા પણ અટકે નિહ. એ આંસુ જ તેમના ઉપવાસ હતા. મંદિરની પૂજા હતી, પ્રાના હતી, સ્વાધ્યાય અને ધ્યાન હતું.
વાનર જુથમાંથી વાનર ખર્ચો જેમ જુદું પડે અને