________________
સંક્ષિપ્ત વિવેચન
૫૧
નથી. પાછળ જવાય તેમ નથી. જ્યાં છીએ ત્યાં ઊંડા ખૂંચી જવાય તેમ છે.
વસ્તુનું યથાર્થ દર્શન કરવાની કલા આવડી ગઈ છે. પછી તે તાંબાને ઢબુ ઢબુના ઠેકાણે અને બેનમૂન પદ્મરાગમણિ તેને ઠેકાણે. યથાર્થ મૂલ્યાંકન આવડ્યું કે જે લેવા જેવું છે તે લીધું, જે મૂકવા જેવું છે તે મૂકી દીધું.
મહેનત મેળવવામાં કે છોડવામાં નથી. મહેનત તે વસ્તુનું યથાર્થ મૂલ્ય કાઢવામાં છે. જ્યાં દષ્ટિવિપર્યાસ છે ત્યાં યથાર્થ મૂલ્ય ક્યાંથી ? જ્યાં અનિત્યને નિત્ય મનાય છે, અસારને માર મનાય છે, અનિષ્ટને ઈષ્ટ મનાય છે. બંધનને મુક્તિ મનાય છે ત્યાં પદાર્થનું યથાર્થ મૂલ્ય નીકળે ક્યાંથી? ત્યાં આનંદઘનજીનું પણ યથાર્થમૂલ્ય નીકળે ક્યાંથી? આનંદઘનજીનું યથાર્થ મૂલ્ય ન સમજાય તો તે વહાલે લાગે ક્યાંથી?
મીરા કહે પ્રભુ ગીરધર નાગર, ઉલટ ભઈ મેરે નયનનકી.”
આપણા નયન સીધાં ગણુએ તે સંતજનનાં નયન ઉલ્ટા થયાં કહેવાય.
