________________
--
-- ૪
મા
જઇ
ના
૫૬
પ્રકરણ ૨ જું મનને શમમાં લાવવા મનનું શાંત નિરીક્ષણ જરૂરી છે. એારડાની બારી પાસે ખુરશી મૂકી જેમ તમે બહારના રસ્તા ઉપર કેણ અવજા કરે છે તે જોઈ શકો છે તે રીતે જ મનના અનેકવિધ પ્રવાહોનું નિરીક્ષણ કરે; પૃથક્કરણ કરે.
મનના ગુપ્તમાં ગુપ્ત પ્રવાહો (Subconcious thoughts) નું સૂક્રમમાં સૂમ માપ કાઢવું જોઈએ. તેના પ્રત્યેક થયેલા, થતાં અને થનાર વળાંકેથી પરિચિત હોવું જોઈએ.
બારીમાંથી રસ્તા ઉપર જતા હો તો જેમ શબ જતું હોય તે તેની પાછળ ડાઘુઓ હોય જ છે કે બેન્ડ જતું હોય તે મીલીટરી જતી જ હોય છે તેમ મનની ચોક્કસ દશા પાછળ બીજી નિશ્ચિત દશાઓ સંકળાયેલી જ છે. દા. ત. નિરાશ મન પ્રારબ્ધ પર શ્રદ્ધા રાખનાર થાય છે.
મનની પ્રત્યેક સ્કૂલ સૂકમ કિયા-પ્રતિક્રિયાઓ સમતલ જોઈએ.-મનનું આમૂલતઃ સંશોધન કરવું જોઈએ. હું કેણનું વૈજ્ઞાનિક સંશોધન આ રીતે જ થાય. “” તે પરમચૈતન્ય છે, તે જાણ્યા પછી હું પદ મનને પ્રેરતું નથી, મન ઇન્દ્રિયોને પ્રેરતું નથી. આ રીતે બંને બાજુથી ભ્રષ્ટ થયેલું મન સ્વયમેવ નાશ પામે છે, તેમ યેગશાસ્ત્રમાં પૂજ્ય હેમચંદ્રાચાર્યજી લખે છે.