Book Title: Mahavir 27 Bhav Sachitra Jivan Darshan
Author(s): Purnachandravijay, Rajendravijay
Publisher: Susanskar Nidhi Prakashan
View full book text
________________
[ ૩૩ ] શાસન પ્રત્યેની અડીખમ-વફાદારી અને એને કાજે માથું મૂકી દેવાની જવાંમડી આ પદની આગવી–વિશેષતાઓ છે.
સ્થવિરપદ (૫) સ્થવિરના ત્રણ ભેદ છે : વય, પર્યાય અને શ્રુતસ્થવિર ! વય-વિરને આ પદ સાથે ઘણો સંબંધ નથી. પર્યાય એટલે-ચારિત્રનો કાળ! ચરિત્રથી અને શ્રુતજ્ઞાનથી જે મોટો હોયએ આ પદમાં આવે છે વીસ વર્ષથી અધિક સંયમ-કાળ પછી એની ગણના પર્યાય-વિરમાં થાય છે. સ્થવિરે, નવા સંયમીને ચારિ. ત્રમાં સ્થિર કરીને, મહાન ઉપકાર કરે છે. ખીલતા છોડ માટે જે આવશ્યકતા વાડ ને માળીની છે-એથીય વધુ આવશ્યકતા નવસંયમી માટે સ્થવિરની છે.
ઉપાધ્યાય પદ (૬) આચાર્યના રાજ-પદની આગળ જેનું ગૌરવ યુવરાજનું છે-એ ઉપાધ્યાયને સમાવિષ્ટ કરતું પદ આ છે. દ્વાદશાંગીનું પઠન-પાઠન એ જ એમનું જીવન છે. સાધુ-સંઘની શુદ્ધિ વૃદ્ધિ માટે સ્થવિર ને ઉપાધ્યાયની અનન્ય આવશ્યકતા છે. આ બંને પદની પૂજામાં તીર્થકરની સર્વોપરિ પુણ્યાઈ બક્ષવાની તાકાત ભરી પડી છે.
જ્ઞાન પદ (૮) અરિહંત-આદિ પદેમાં ગુણીની ઉપાસનાનું મુખ્યત્વ હતું. આ પદથી હવે ગુણની ઉપાસના મુખ્ય બને છે. સાચા-જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ તે ઘણી દોહ્યલી છે. જે જ્ઞાનનો ઉદય થાય અને અજ્ઞાન-અવિધિના અંધકારનો એક કણ પણ ટકી શકે એ જ્ઞાન સમ્યજ્ઞાન નથી. જ્ઞાનની ઉપાસના ગુણની ઉપાસના છે. એનું પદ આ છે. | દર્શન પદ (૯) પ્રભુ-ભાખ્યા તત્ત્વ સિવાય બીજે શ્રદ્ધાને છટય ન હોવો-એ દર્શન-પદનું ધ્યેય છે. આચારમાં અહિંસા ને વિચારમાં અનેકાન્તવાદ આપે એ જ ધર્મ ! રાગ ને આગ વિનાના હોય એ જ દેવ! અને વીતરાગ-દશાના આદર્શને આંબવા, વિરાગની
