Book Title: Leshya kosha Part 1
Author(s): Mohanlal Banthia, Shreechand Choradiya
Publisher: Jain Darshan Prakashan

View full book text
Previous | Next

Page 309
________________ २६८ लेश्या - कोश मोहवाला, लेश्यावाला, शरीरवाला तथा शरीर से जो मुक्त नहीं हुआ हो ऐसे शरीरयुक्त देव जीव में कृष्णत्व यावत् शुक्लत्व, सुगंधत्व, दुर्गन्धत्व, तिक्तत्व यावत् मधुरत्व, कर्कशत्व यावत् रूक्षत्व होता है । इसी हेतु से देव अरूपी ( अमूर्तरूप ) विकुर्वण करने में असमर्थ हैं । सच्चेवणं भंते! से जीवे पुव्वामेव अरूवी भवित्ता पभू रूविं विउव्वित्ताणं चिट्ठित्त ? नो इण समट्ठ े ( से केणटुणं) जाव चिट्ठित्तए ? गोयमा ! अहं एवं जाणामि जाव जण तहागयस्स, जीवस्स अरूवस्स, अकम्मस्स, अरागस्स, अवेयस्स, अमोहस्स, अलेसरस, असरीरस्स, ताओ सरीराओ विप्पमुक्कस्स नो एवं पन्नायक, तंजहा - कालत्ते वा जाव - लुक्खत्ते वा से तेणणं जावचिट्ठित्तए वा । -भग० श० १७ । उ२ । प्र ११ । पृ० ७५७ महर्द्धिक यावत् महाक्षमतावाले देव भी यदि अरूपत्व को प्राप्त हो गये हों तो वे मूर्त रूप का निर्माण करने में समर्थ नहीं हैं; क्योंकि अरूपवाला, अकर्मवाला, अवेदवाला, मोहरहित, अलेश्यावाला, शरीरवाला तथा शरीर से जो मुक्त हुआ हो- ऐसे अशरीरी जीव ( देव ) में कृष्णत्व यावत् शुक्लत्व, सुगंधत्व, दुर्गन्धत्व, तिक्तत्व यावत् मधुरत्व, कर्कश यावत् रूक्षत्व नहीं होता है । इस हेतु से अरूपत्व को प्राप्त जीव मूर्तरूप विकुर्वण करने में असमर्थ होता है । ६६१२ वैमानिक देवों के विमानों का वर्ण, शरीरों का वर्ण तथा लेश्या सोहम्मीसाणेसु णं भंते! विमाणा कश्वण्णा पन्नता ? गोयमा ! पंचवण्णा पन्नत्ता, तंजहा कण्हा नीला लोहिया हालिद्दा सुकिल्ला, सणकुमारमाहिंदेसु चडवण्णा नीला जाव सुकिला, बंभलोगलंतएसुवि तिवण्णा लोहिया जाव सुकिल्ला, महासुक्क सहस्सारेसु दुवण्णा - हालिदा य सुकिल्ला य; आणयपाणयारणच्चुएस सुकिल्ला, गेविज्जविमाणा सुकिला अणुत्तरोववाश्यविमाणा परमसुकिल्ला वण्णेणं पन्नता । -- जीवा० । प्रति ३ । उ १ । सू २१३ । पृ० २३७ टीका -- सौधर्मेशानयोर्भदन्त ! कल्पयोर्विमानानि कति वर्णानि प्रज्ञप्तानि ? भगवानाह गौतम ! पंच वर्णानि, तद्यथा - कृष्णानि नीलानि लोहितानि हारिद्राणि शुक्लानि, एवं शेषसूत्राण्यपि भावनीयानि, नवरं सनत्कुमार माहेन्द्रयोश्चतुर्वर्णानि कृष्णवर्णाभावात् ब्रह्मलोकलान्तकयोस्त्रिवर्णानि कृष्णनीलवर्णाभावात्, महाशुक्र Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338