________________
સર્વશ્રેષ્ઠ વિકાસના મંગલ માર્ગે »» પૂ. મુનિરાજ શ્રી મિત્રાનંદવિજયજી મહારાજ •~
આત્માના સર્વશ્રેષ્ઠ વિકાસના માર્ગો પરમ આલંબનભૂત ચાર શરણ, દુકૃતગહ તથા સુતપ્રશંસાપ જે ધર્માચરણ, તે જેમાં સંકળાઈને રહેલ છે, તે મહામંત્ર શ્રી નવકાર મંત્ર વિષે કેટલેક અંશે તાત્ત્વિક વિચારણું તથા તે મંત્રાધિરાજનો મહિમા દર્શાવતે આ લેખ
નવકારમંત્ર પ્રત્યેની શ્રદ્ધાવાન સર્વ કઈ વાંચે, અને વિચારે.
વિકાસના દષ્ટિબિંદુઓ
આ મહામંત્ર ઘણાને માટે આવડે છે. શ્રી મનુષ્યના જીવનવિકાસની સાથે શ્રી નમસ્કાર. સ ધમાં
. સંઘમાં સેંકડ, હજારો, લાખોની સંખ્યામાં મહામંત્ર ગાઢ સંબંધ ધરાવે છે. સામાન્ય રીતે ત ગણાય છે. માત્ર એ ગણવાની પાછળ ખૂટતી જીવનવિકાસના અનેક દષ્ટિબિંદુઓ છે. કેઈ !
- સમજ અને રીત ઉમેરવાની આવશ્યક્તા છે. કઈ વૈષયિક સુખ-સગવડ, સમૃદ્ધિ અને વૈભવની
જીવનમાં સર્વતોમુખી વિકાસના મહાન ઉપાય પણુતામાં જીવનને વિકાસ માને છે, કે
તરીકે આ મહામંત્રને ઓળખી હૃદયસ્થ કરવાની લેગવિલાસ અને સ્વૈરવિહારને વિકાસ ગણે છે,
તેમજ ભક્તિ, શ્રદ્ધા અને એકાગ્રતાપૂર્વક ગણ
- વાની જરૂર છે. જેથી વિકાસના કાર્યમાં વેગ કઈ સ્ત્રી, પુરૂષ અને સ્વજનેના વિશાલ
આવે. રૂપીયાની નેટો એ સામાન્ય કાગળીયા પરિવારથી જીવનને વિકસિત ગણે છે, વ્યાપાર
નથી પણ મૂલ્યવાન વસ્તુ છે એ ખ્યાલ ઉદ્યોગની કુશળતામાં વિકાસ સમજે છે ત્યારે મનગમતા ખાનપાન અને ગીતગાનની મસ્તી
આવ્યા પછી એ નેટ લેવાના – ગણવાના
મૂકવાના વ્યવહારમાં ઘણે તફાવત પડી જાય છે. અનુભવામાં કેટલાકની વિકાસ સીમા આવી જાય છે. પણ આ બધા ભૌતિક, લૌકિક, અબ્લિક
વસ્તુનું મુલ્ય સમજ્યા પછી એની સાથે વિકાસના દષ્ટિબિંદુઓ છે.
- વ્યવહાર કરી જાય છે. તેમ નવકાર એ અલૌકિક
રત્ન છે. મૂલ્યવાન મોતીને હાર છે. અખૂટ વાસ્તવિક વિકાસનું દૃષ્ટિબિંદુ ધન છે, પુણ્યને ભંડાર છે. એમાં ભાવ જાગ્યા
આધ્યાત્મિક વિકાસ એ પણ વિકાસનું પછી નવકારને ગણવાની રીત કરી જાય છે.' દષ્ટિબિંદુ છે. એને બીજા શબ્દોમાં લેકર વિકાસના સાધનો નવકારમાં સમાવેશ અથવા પારલૌકિક વિકાસ કહી શકાય. પરલેક દષ્ટિ જાગ્યા પછી વિકાસનું દષ્ટિબિંદુ આધ્યા- જગતમાં ભવ્ય અભવ્ય એમ બે પ્રકારના ત્મિક બની જાય છે અને તરવચિંતકે એને જ જીવે છે. દરેક ભવ્યામામાં વિકાસની ગ્યતા વાસ્તવિક વિકાસ કહે છે. આધ્યાત્મિક વિકાસની રહેલી છે. એ યોગ્યતાને વિકસાવવા શાસ્ત્રકારોએ એાળખ પછી એના વાસ્તવિક ઉપનાં સેવનની ત્રણ વિશિષ્ટ સાધને બતાવ્યા છે. પહેલું શ્રી રુચિ પ્રગટે છે. એટલું જ નહિ શ્રેષ્ઠમાં શ્રેષ્ઠ અરિહંતાદિ ચારના શરણને સ્વીકાર, બીજું 'ઉપાય જ આ મહામંત્ર છે.
- દુકૃતની ગહ અને ત્રીજું સુકૃતની અનુમોદના. - આ ત્રણે સાધના સેવનથી ભવ્યઆત્માની
