________________
૧૨૦ : પૂર્વ જન્મના કેટલાક પ્રસગો
નામના ગામ વિષે વારેવારે પૂછતા હતા. ત્રણ વર્ષની વયે તે તેના પૂર્વજન્મની હકીકત વિગતવાર કહેતા હતા. કેટલાક વખત પછી તેને પીલીભીત લઇ જવામાં આવ્યા હતા. ત્યાં તેણે તેનું જૂનું ઘર તથા તેના ત્યારના પાડોશીઓના ઘર ખતાવ્યા હતાં. તેણે તેની તે વખતની એશ-કહેતા આરામની જીંદગીનુ વર્ણન આપ્યું હતું. આ કરા વિશ્વનાથે કહેલી હકીકતને પીલીભીતનાં સંભવિત ગૃહસ્થાએ પુષ્ટિ આપેલી હતી.
મજકુર શ્રી સહાયે તપાસ કરેલા બીજો કીસ્સા હલ્દવાના સ્ટેશન માસ્તર શ્રી શ્યામસુંદરલાલની પુત્રી હીરાકુંવરના હતા. એમ કહેવામાં આવ્યુ હતુ કે તે પૂર્વજન્મમાં કરા હતી. અને મથુરા જિલ્લાના ગેાકુળ ગામે એકટેમ્બર ૧૯૧૬ માં જન્મેલી હતી. ૧૯૨૨માં જ્યારે તેના પિતાએ તેને સાથે લઈને તે ગામની મુલાકાત લીધી હતી. ત્યારે તેણે તેના વિષે માહિતી ભેગી કરેલી હતી. એમ કહેવામાં આવે ઇં કે જ્યારે તે (પિતા-પુત્રી) આ ગામમાંથી પસાર થતાં હતા ત્યારે તેઓ નાના ઘર આગળથી પસાર થતા હતાં, ત્યાં એક વૃદ્ધ સ્ત્રી બેઠેલી હતી તે સ્ત્રી પાસે હીરાકુ વર દેાડી ગઈ હતી અને તેને હિરાએ પોતાના પૂર્વજન્મ વિષે કેટલાક પ્રઘ્ને પૂછ્યા હતા, ને વૃધ્ધ સ્રાં આ સવાલે સાંભળીને આશ્ચર્ય પામી હતી. તેણે કહ્યું હતું કે, કેટલાક વર્ષો અગાઉ તેના બાર વર્ષના એક પુત્ર ડુબવાથી મરણ પામ્યા હતુ.
ઘેાડા સમય ઉપર આવા જ એક કિસ્સો જાણવામાં આવેલા હતા તે ખીસા ઉલીની એમ. એલ. કાલેજના લેકચરર અકીલાલ શર્માના પુત્ર પ્રમાદ વિષે હતા. તે બહુ જ નાની વયે ‘મેાહન' અને ‘મુરાદાખાદ' ખેલતા હતા. થોડા વખત પછી ક્યારે ક્યારેક તે એક મીસ્કીટની દુકાન આગળથી પસાર થતા હતા ત્યારે તે કહેતા હતા કે તેની
પોતાની દુકાન છે. તે દુકાન માટી હતી અને તેની તે દુકાનનું નામ ‘માહન’પ્રધસ હતું. મુરાદાખાદના ટાઉન હાલ પાસે તેની તે દુકાન હોવાનું તે કહેતા હતા. તદુપરાંત તેના પૂર્વજીવન વિષે તે ખીજી પણ ઘણી હકીકત હતા. તેની ખાત્રી કરતાં તે સાચો હાવાનું જણાયું હતું.
O
થોડા સમય ઉપર રાજસ્થાનના શ્રી ગગાનગરના શેઠ સેાહનલાલનાં માનસશાસ્ત્રના સ્મા રક ભવનમાં આવે। એક કિસ્સા પેટ કરવામાં આવેલા હતા. તે કિસ્સા આગ્રાના પેસ્ટ માસ્તર
પી. એન. ભાર્ગવની પાંચ વર્ષની વયની પુત્રી મનુલતા વિષે હતા. મનુ અઢી વર્ષની હતી ત્યારથી તે કહેતી હતી કે તેને એ મકાનેા હતાં, તે તેનું વર્ણન આપતી હતી અને કહેતી હતી કે તેમાં મોટા ઓરડા હતા અને તેમાં વીજળીની ખત્તી હતી. શરૂ-શરૂમાં તે તેના આ કથના કોઈ ધ્યાનમાં લેતું નહેતુ, પરંતુ જ્યારે જ્યારે તે આગ્રાના ધુળિયાગજમાંના એક મકાન પાસેથી પસાર થતી હતી ત્યારે તે તેના કહેતી હતી કે “અમારૂ ઘર છે” ત પિતાને ઘેર પાછી આવી ત્યારે તે રડતી હતી અને કહેતી હતી કે “ મારે ધુળિયાગજવાળા મકાને જેવું છે. મારા અગાઉના જમાનામાં હું ત્યાં રહેતી હતી. ’’
એક દિવસ, મ ંજુની મા તેને તે ઘેર લઇ ગઈ હતી. તે ઘરના માલિક શ્રી પ્રતાપસિંહ ચતુવેદી વકીલ હતા. તે ઘરમાં મ ંજીએ તેના પૂર્વ જીવનની કેટલીક વસ્તુઓ ઓળખી બતાવી હતી. કેટલાક વખત પછી જાણવામાં આવ્યુ હતું કે આ શ્રી ચતુર્વેદીના કાકા ખીશેશ્વરનાથ ચતુર્વેદીની સ્ત્રી, જે ફિઝાબાદના એકા મહેલ્લામાં રહેતી હતી, તે ૧૯૫૨ માં ગુજરી અયેલી હતી. અનુમાન કરવામાં આાવ્યું હતું.
