________________
સુલસાએ જોયુ, પાંથશાળા ઘણીજ સ્વચ્છ અને સુંદર હતી. વિશાળ પણ હતી, પાંથશાળાની મધ્યમાં નાનુ છતાં સુંદર–ઉપવન હતું. ઉપવનની વચ્ચે એક નાનું મંદિર હતું. સુલસાએ પાંથશાળાના સ ચાલક પાસે જઈને એ ખડની માગણી કરી.
સંચાલકે કહ્યું: ‘મા, આ પાંથશાળા, નિઃશુલ્ક છે. આપ એ જ વ્યક્તિ છે એટલે આપને એક ખંડ મળી શકશે. ખંડ માટે હશે. રસાઇગૃહ પણ જુદું હશે.'
‘બહુ ઉત્તમ. અમને એક ખડ પણ ચાલશે. પણ અમારે અહીં પંદર વીસ દિવસ પર્યંત રહેવું છે.’
‘ઘણાજ આનંદથી આપ રહી શકશે. આપ કયાંથી આવા છે ??
આ
‘અમે દક્ષીણની યાત્રા કરતાં કરતાં તરફ આવ્યાં છીએ અને આ નગરી યાત્રાના ધામ જેવી છે એટલે અહીં નીરાંતે વિસામે લેવા છે.’
ખરેખર મા, આ નગરી એક જીવતતી સમાન જ છે. આ નગરીમાં ત્રણસો જિનમદિરા છે. એટલાં જ શિવાલયેા છે અને અન્ય દેવ દેવીઓનાં મદિરા તા મહેાલે-મહાલે છે.’
કુબ્જાએ કહ્યું: ‘શ્રીમાન, ભોજનના પ્રબંધ થઇ શકે એવુ ...’
વચ્ચે જ સંચાલકે કહ્યું: ‘પાંથશાળા તરફથી દરેકને હંમેશ એકવાર સીધું અપાય છે અને કોઈને સીધું ન લેવું હોય તે પાંથશાળાની બહાર એક બ્રાહ્મણની ભાજનશાળા છે, ત્યાં આપને ઉત્તમ પ્રકારની તૈયાર રસાઈ મળશે. આપ કહેશે। તા ભાજનશાળાના માણુસ આપના ડમાં આવીને ભેજનનાં થાળ આપી જશે.' પ્રસન્ન થયાં,
સુલસા અને કુબ્જા ખૂબજ
: કલ્યાણુ : એપ્રિલ, ૧૯૬૦ : ૧૨૯
તેઓને જેવુ સ્થળ જોઈતુ હતુ તેવુ જ મળી ગયું.
સંચાલકે આ બંને સ્ત્રીઓને એક સુંદર ખડ કાઢી આપ્યા. સુલસાની માગણીથી એક દાસી પણ નકકી આપી.
ભાજન આથિી નિવૃત્ત થયા પછી સુલસા એક શય્યા પર આડે પડખે થઇ અને કુખ્ત તેના પગ દબાવવા એડી. સુલસાએ કહ્યું: ‘કુબ્જા, તું પણ ઘડિક આરામ કરી લે. આજ સંધ્યા વખતે હું યુવરાજના મહેલમાં જવાની છું’
આપ એકલાં જશે ?’
‘હા....હું અદૃશ્ય ખૂનીને જઈશ. પ્રથમ મારે બધું જાણી લેવું છે. ત્યાર પછી કયા મા લેવા તે નકકી કરી શકાશે.' સુલસાએ કહ્યુ..
સુલસા સામે સ્થિર નજરે જોતી જોતી ત પગ દબાવતી રહી. સુલસાએ કહ્યું; ‘કુબ્જા, .તુ ઘડિક આડે પડખે થા. આખી રાતના ઉજાગરા વેવા પડયા છે.’
આપે કયાં નિદ્રા લીધી છે?' કહી કુષ્ઠ જા આછું હસી.
સુલસાએ પ્રસન્ન સ્વરે કહ્યું. ‘તારી મમતા આગળ હું લાચાર બની જઉં છું. તું ઘડિક સૂઈ રહે. વળી ક્યાંક આપણે રાતનાં જવું પડે !”
કુબ્જા કશા પ્રતિવાદ કર્યા વગર ખીજી એક શય્યામાં આડે પડખે થઇ.
પાગરણાં વગેરે મધી સામગ્રી પાંથશાળામાંથી મળી ગઇ હતી.
અપરાન્ત સમયે સુલસા શય્યામાંથી બેઠી થઇ. કુબ્જા પણ થાડીવાર પહેલાં જાગી ગઈ હતી. દેવીને બેઠા થતાં જોઈને તે ઉભી થઈ ગઈ અને ઠંડું જળ એક પાત્રમાં લઇ આવી.
