________________
i
HAUSIA
:
!
:)
સિકંદરના મૃત્યુફરમાને. ગ્રીકને બાદશાહ સિકંદર ઈ. સ. પૂર્વે ૩૨૭માં હિંદ પર ચઢી આવ્યો, હિંદને જિતી તે બલુચિસ્તાન પહોંચ્યા, ત્યાં બાલિબન શહેરમાં તે મૃત્યુશા પર પોઢ, વિશ્વવિજયી બનવા નીકળેલા તેના સ્વપ્નાં ભાંગીને ભૂકો થઈ ગયા, છેવટે તેની આંખો ઉઘડી, મરણ વખતે તેણે ફરમાનો કાઢયા, જે સિકંદરના મૃત્યુફરમાન તરીકે ઓળખાય છે, આ ફરમાને ખૂબ જ બોધ અને સત્તા-સંપત્તિની અશરણુતા દર્શાવનારા છે.
મારા મરણ વખતે બધી, મિલકત અહિં પધરાવજે; મારા જનાજા સાથ,
કબ્રસ્તાનમાં પણ બાવજે. ૧ કરવા આવનાર આક્રમણખોરોને મારી હઠાવવાની તાકાતમાં તેઓ પાછળ રહેવા માગતા નથી, જે શકિતનો ઉપયોગ યુધ્ધકાળમાં યુધ્ધોપયોગી બને તેને જ રશીયા અને ચીન શાંતિ સમયમાં દેશની શીકલ ફેરવવામાં કરી શકે છે, અમેરિકાએ એટમ અને હાઈડ્રોજન બેબની ઉત્પત્તિ માત્ર દુશ્મનના નાશ અર્થે કરી છે જ્યારે રશીયા અને ચીન, એ મહાન શક્તિથી દેશને આબાદ બનાવી શકે છે, ને સંકટ સમયે રક્ષણનું સાધન બનાવી શકે છે, રશીયામાં સામવાદીસત્તા જ્યારે પ્રથમ શરૂ થઈ ત્યારે રશીયા આજના જેટલું બળવાન નહોતું, એટલું જ નહિ પણ બીજા સામ્યવાદી રાજ્ય રશીયાના મદદગાર તરીકે પણ નહોતા. એવી સ્થિતિમાં પણ સામ્યવાદી રશીયાનો નાશ કરી શકાય નહિં, ત્યારે સંપૂર્ણ સુદ, શિસ્તપાલનમાં ચૂસ્ત, અનેક મિત્રો અને હમદર્દોના પરિવારવાળું, ચીન જેવા મહાનદેશની સાથે પ્રેમની ગાંઠે જોડાયેલું છતાં પિતાની જ ઉપર વિશ્વાસ રાખનાર રશીયા કે ચીનને નાશ કરવાનું દરેક પગલું અમેરિકા માટે મેતના આમંત્રણ સમાન છે, પણ તે હકીકત અત્યારે નહિ સમજાય.
જે બાહુબલથી મેળવ્યું, તે ભોગવી પણ ના શક; અજેની મિલક્ત આપતાં, પણ એ સિકંદર ના બા. ૨ મારૂં મરણ થાતાં બધા, હથિયાર લશ્કર લાવજે, પાછળ રહેલ મૃતદેહ આગળ, સર્વને દડા વ જે. ૩ આખા જગતને જિતનારું, સૈન્ય પણ રડતું રહ્યું; વિ ક મ દ લા ભૂપાલ ને, નહિં કાલથી છેડી શકયું. ૪ મારા બધા દો-હકીમને, અહિં બે લા વ જે; ' મા જ ના જે એ જ, : વૈદેને ખભે ઉપડાવજે. ૫" ૬ દ આ ના દ ૮ ને; દફનાવનારૂં કેણ છે? દેરી તુટી આયુષ્યની તો, સાં ધ ના ડું કોણ છે ? ૬ ખુલી હથેલી ૨ાખીને, જીવ જગતમાં આવતાં; ને ખાલી હાથે આ જગતથી, જીવો સે ચાલ્યા જતા. ૭ ધવન ફના જીવન ફના, જર ને જગત પણ છે ફના; પરલોકમાં પરિણામ રહેશે, પુણ્ય નાં ને પાપનાં, ૮
વન અને વૃદ્ધાવસ્થા. પવન એ જીવનની કોઈ અમુક અવસ્થા નથી, ખરી રીતે માનવીના મનની એ એક વિશિષ્ટ સ્થિતિ
