________________
અ સ વ ની ક સે ટી
-: પૂ પન્યાસજી મહારાજ શ્રી કનકવિજ્યજી ગણિવર – વર્ષમાં બે વખત આવતી શાશ્વતી ઓળીની આરાધનામાં નવપદ ભગવંતના માહાભ્યને આપણે શ્રીપાલચરિત્રધારા સાંભળીએ છીએ, પણ ધર્મશ્રદ્ધા તથા દૃઢતા માટે પોતાના સર્વસ્વનું સમર્પણ કરવા તૈયાર થનાર મહાસતી મદનાસુંદરીના સત્ત્વની તથા વૈર્યની યશગાથા આ શ્રીપાલચરિત્રમાં તાણાવાણાની જેમ ગૂંથાઈને રહેલી છે, એ આપણે ભૂલવું જોઈતું નથી. શ્રીપાલચરિત્રમાં મદનાસુંદરીના સત્ત્વની કસોટીને આ એક અદ્ભુત પ્રસંગ અહિં રજૂ થયે છે. સં૦.
ઘણું વર્ષ પહેલાંની આ વાત છે, જે એક એક પુત્રી છે, એક સુરસુંદરી નામે છે, સમયે આ ભરતક્ષેત્રમાં ભગવાન શ્રી મુનિ- અને બીજી મદનાસુંદરી છે.. સુવ્રતસ્વામીનું તીર્થ પ્રવર્તતું હતું, તે વેળા એગ્ય વયમાં આવ્યા પછી તે બન્ને માલવદેશની ઉજજયિની નગરીમાં પ્રજાપાલ રાજકુમારીઓ ઉપાધ્યાય પાસે ધમ, વ્યવહાર, રાજા હતું, તેને બે પટ્ટરાણીઓ હતી, એકનું નીતિ, કલા, સાહિત્ય અને વિજ્ઞાનનું શિક્ષણ નામ સૌભાગ્યસુંદરી અને બીજીનું નામ રૂપ- પ્રાપ્ત કરે છે. સુરસુંદરીને શેવધર્મના ઉપસુંદરી હતું. સૌભાગ્યસુંદરી શિવધામ છે, અને ધ્યાય ભણાવે છે, અને મદનાસુંદરીને જેનરૂપસુંદરી જેનધમની ઉપાસક છે, બનેને ધમના પંડિત અભ્યાસ કરાવે છે. બન્ને
રૂપ છેડી દે છે, તેમ જ્ઞાની ભક્ત પોતાના ભાગ્યશાળી માને છે, પણ જ્યાં સુધી માથે મરઅહંકારથી ઉત્પન્ન થયેલ નામ અને રૂપને છેડી ણની બીક રહેલી છે, ત્યાં સુધી ભાગ્યશાળી દઈને પરાત્પર પુરૂષને પામે છે. નદી સમુદ્રને શાના? મળતાં નદીની જેવી દશા થાય છે, તેવી વ્યાપક- સાચી જાગૃતિ એ અહંકાર વગરની દશા દશા જ્યાં સુધી અનુભવમાં ન આવે, ત્યાં સુધી છે. તેથી તે દશામાં વંકાર પણ રહેતું નથી શરણભાવ બરાબર થયે છે એમ કહી શકાય જે મહાત્માઓમાં એવી દશા હોય છે, ત્યાં શાંતનહીં. અહંકાર એ આપણને છેતરનાર વ્યક્તિ પણે બેસવાથી બીજામાં પણ એવી દશા ઉત્પન્ન છે. તેના મૂળની તપાસ નહીં કરો ત્યાં સુધી થવા લાગે છે. તે જશે નહીં. “હું” ની બરાબર તપાસ કરશે કેઈપણ રીતે અહંકાર દૂર કરવાને છે. તે આત્માનું અનુસંધાન થઈ શકશે અને લોકસેવાથી પણ કઈ-કઈવાર અહંકાર વધી અહંકાર નિમૂળ થશે. આગળ કહ્યું તેમ અહં જાય છે. ધ્યાન કરીને અહંકારનું ખરું મૂળ કાર એ શરીર નથી તેમજ આત્મા નથી. એ શોધ્યા વગર અહંકાર જશે નહીં. ખરી રીતે બેના અધ્યાસથી અહંકાર ઉત્પન્ન થાય છે. શરીર છે ત્યાં સુધી કાંઈક કમ તે થશેજ. - અહંકાર વગરની આત્માની દશામાં ચડવા માત્ર “હું કરું છું” એ ભાવ છેડવાને છે. માટે સામાન્ય માણસને બીક લાગે છે અને કમ નડતાં નથી, પણ “મેં કહ્યું” એ ભાવ અહંકારવાળી જે બેટી દશા છે, તેમાં માણસ નડે છે. નિર્ભયપણે વતે છે. પિસ, કુટુંબ, કીતિ, તમે કોણ છે ? એની બરાબર તપાસ કરશે સારું શરીર વિગેરે માં એટલે પિતાને તે મન શાંત થવા લાગશે.
