________________
સુખ સુગંધી જળ છે, કાઈના ઉપર છાંટશો એટલે તેમને જીંદગીભર સુગંધ મળ્યા કરશે. શ્રી. છબીલદાસ પી. શાહ દાદર ( મુંબઈ )
બા, મૃત્યુ વહેલું કેમ આવતુ હશે ?
નાનાલાલ શેઠને જુવાન છેકરા ત્રણ સિના તાવમાં મરણ પામ્યા ત્યારે આખા ગામમાં સનસનાટી ફેલાઇ ગઇ. જ્યાં ત્યાં તે જ વાતચીતને વિષય થઇ પડ્યો.
છેવટે મોટેરાંઓએ એ વાત પર પૂવિરામ મૂકયું, ત્યારે નાનેા રમેશ બા પાસે આવ્યેા.
“ હું આ ! સુરેશભાઇ એકદમ કેમ મરી ગયા ?” “ મૃત્યુ આવ્યું એટલે. ” બાએ ટૂંકામાં પતાવ્યું. મૃત્યુ કેમ આવ્યું ? ”
..
બાળકે સાહજિકભાવે પ્રશ્ન પૂછી નાંખ્યા. પણ માતા વિચારમાં પડી ગઇ. જુના ઋષિમુનિઓથી માંડી ખુદ્દ અને આજના વૈજ્ઞાનિકા જેના ઉકેલ નથી આણી શકયા તે ગહન પ્રશ્નના જવાબ માતાને આપવાના હતા. ‘કાલે કહીશ ’ એમ કહી તાત્કાલિક તો તે પ્રશ્નને દૂર કર્યાં, પણ કાલે ફરી પાછે એ પ્રશ્ન ઉકેલવાના આવશે જ એની એમને ખાત્રી હતી.
આખી રાત તે વિષે વિચાર કરી ખીજે દિવસે તેમણે રમેશને સમજાવવા માંડયું.
બહુ જૂના વખતની વાત છે. એક હતું મૃત્યુ. ત્યારે કાઇ તેને ખેલાવતું નહીં. કાઈ તેને ખવડાંવતું નહીં.
ધીમે ધીમે મૃત્યુ નબળું થતું ગયું, માંદુ પડી ગયું. એના હાથપગ ઢીલા થઈ ગયા. શરીર સુકાઇ ગયું. આંખા ઊંડી ઊતરી ગઇ.
છેવટે લેાકાને યા આવી.
કાએ આવી એને કડક થા આપી. કોઇએ એને મેંદા અને ખાંડની મિઠાઇએ ખવડાવી. કોઇએ તેને ચક્કીના તત્ત્વહીન આટાની ઘીમાં એળેલી રોટલી ખવડાવી. કાએ તેને વાસી ઈંડા ખવડાવ્યાં. કોઇએ તેને બજારમાંથી પાંઉ ભૂસુ અને માંખા ખેડેલાં ફળ લાવી ખવડાવ્યાં. કાઇએ તેને ભાંગ પીવડાવી.
એક જણ તેને બજારમાં લઈ ગયા. ત્યાં ગંદી હોટલમાં જઇ તેને કાપી અને ભજયાં આપ્યાં. અને
કલ્યાણ; આકટાબર ૧૯૫૨ : ૪૦૭ : ગંદી કાઢીમાંથી કેટલાયનાં પીધેલા એઠા પ્યાલામાં પાણી આપ્યું.
એક જણ તેને પીઠામાં લઇ ગયા અને તેને ખૂબ દારૂ પાયા.
એક ભળેલા યુવાને છાપામાં જાહેરખબરો વાંચી તે તે દવા, ટાનીક, પીલ્સા, ચાટણા, જડીયુટ્રીએ મંગાવી આપી ખવડાવી.
મૃત્યુએ ખૂબ ઉર્જાગરા કર્યાં, ખૂબ આરામ લીધો. પેટને પૂછ્યા વિના, ચાવ્યા વિના, સમયે-સમયે, પથ્ય, અપથ્ય અને પક્વ ખારાકા ખાધા, શરખતા, પાણીવાળાં દૂધ અને વેજીઅેમલ ઘી લીધાં, દવા લીધી, કાકી કાકી, જૂલાખા લીધાં, વેક્ સીને મૂકાવી, અને છેલ્લે રાગીઓની સાથે એસી ભેળપૂરી અને ખટાઇ ખાધી.
પછી મૃત્યુ ફૂલ્યું તે કાઢ્યું, બળવાન થયું. લાલ આંખામાંથી ધૂમાડા કાઢતુ, ખાઉં ખાઉં કરતું, શેરીઓમાં ફરવા લાગ્યું. પછી...પછી...
માતાએ જોયુ, રમેશભાઇ એમના ખેાળામાં માથું મૂકી ઊંઘી ગયા હતા.
હિંસાનું માઢું ફળ.
સં. ૨૦૦૮ ના જે સુદિ સાતમની આ વાત છે, અમારા ગામથી થોડે દૂર જંગલ છે, ત્યાં આગળ અમારા ગામના વાધરીએ હંમેશા શિકાર કરે છે, તે જંગલની અ ંદર સસલા, હરણુ, રાજ ધણાં રહે છે, જે દિ સાતમને દહાડે જસમત નામના એક પચીસ વરસના વાધરી યુવાન શિકારે ગયેલ, અને એક ગર્ભાવતી હરણીને મારી નાખી, અને ગામના પાદરમાં તળાવ છે, ત્યાં તળાવની અંદર હરણીને કાપી, અને તેના પેટમાંથી બચ્ચુ કાઢી પોતાના કુતરાને ખવરાવ્યું, અને બાકી તેનું માંસ અને ચામડુ′ ઘરે લાવ્યેા, અને પોતે અને ધરના ભાઇ-šનાએ ખાધું. હવે આ વાત જ્યારે મારા જાણવામાં આવી ત્યારે મે તેને ખેલાવી ખૂબ સમજાવ્યા, અને હવે પછી નહિ કરવા સાગ ખવરાવ્યા.
•
પણ કરેલાં પાપોના ખલા કુદરત આપ્યા વગર રહેતી નથી, હવે તે દહાડે તેને- સાંજંથી જીવલેણુ તાવ