________________
લાક કહેવતોમાં સુભાષિતો:– ૫. મુનિરાજ શ્રી મહિમાવિજયજી મ. .
છાપરીઆ શેરી, સુરત. * તપાગચ્છાધિપતિ પ. આચાર્ય શ્રી વિજયદેવસૂરિજીના રાજ્યકાલમાં વિ. ના ૧૭ મા શતકદરમ્યાન વાચક મા ધનવિજયજી ગણિવરે રચેલા “આભાણુ શતક' નામના લઘુગ્રન્થના
કેનો સાર ભાગ આ શિર્ષક હેઠળ “કલ્યાણ” માસિકમાં પ્રગટ થશે. અત્યાર અગાઉ, આ સન્યનો એક ભાગ ગતવર્ષના ત્રીજા ખંડમાં પ્રગટ થઈ ગયો હતો. ત્યારબાદ ૧૬ મા શ્લોકથી આ લેખાંક શરૂ થાય છે.
* ધર્મોપદેશને લોક કહેવતોની સાથે જોડીને જે પદ્ધત્તિથી પ્રખ્યકાર મહાત્માએ આ લઘુ ગ્રન્થની રચના કરી છે, એ પણ કાવ્યચમત્કૃતિનું એક સુંદર ઉદાહરણ પૂરું પાડે છે. મૂળ ૧૦૪ બ્લેક ૪ પ્રશસ્તિ ક આમ ૧૦૮ કની આકૃતિ મૂળ અને ભાવાનુવાદ પૂર્વક કલ્યાણ માસિકમાં ક્રમશઃ અમે શક્ય હશે તો પ્રસિદ્ધ કરશું,
સં.
रन्ध्रेण सहिते कुम्मे, यथा नीरं न तिष्ठति दया सर्वजना भीष्टो-पदिष्टा च जिनैर्यथा; पापेनमलिने पुसि, तथा सद्धर्मवासना. १६ इष्टं वैद्योपदिष्टं च, पयःपानं सशर्करम् - २०
કાણાવાળા ઘડામાં જેમ પાણી નથી રહેતું શ્રી જિનેશ્વરદેવે સર્વ જનેને અભીષ્ટ તેમ પાપથી મલીન એવા પુરૂષને વિષે શ્રેષ્ઠ- એવી દયાને ધર્મ તરીકે ઉપદેશી છે. એ “ભાવતું ધમની ભાવના નથી રહેતી. ૧૬ હતું અને વૈદ્ય કહ્યું,” અથવા “દુધ અને વિધ્યાં વાદુ, બત્તિઃ પુoથાનુસાર એમાં સાકર ભળી” જેવું છે. ૨૦ जलधौ जलबाहुल्ये, प्राप्तिः पात्रानुसारिणी. १७ गतातिथिर्यथापूर्व, ब्राह्मणैर्न च वाच्यते,
પૃથ્વીની અંદર ઘણાં રત્ન હોવા છતાં તથા પુરાણા , ધમિનનુમmતે ૨ પુણ્યના અનુસારે જીને તેની પ્રાપ્તિ થાય છે, કે જેમ ગયેલે દિવસ બ્રાહ્મણે પણ કહેતા જેમ સમુદ્રને વિષે ઘણું જળ હોવા છતાં જેવું નથી તેમ પહેલાં કરેલા પાપની ધર્મિપુરૂષો પાત્ર હોય તે રીતે તે મળે છે. ૧૭ પણ અનુમોદના કરતા નથી. ૨૧ देवगुर्वादि सामग्रयां, य प्रमादपरायणः, यथा पानीयमार्गेण, पानीयं याति सत्त्वरम्, नीरेण भरितेऽभ्यणे, तटाके तृषितः स्थितः १८ तथा स्वभावतो धीरा, उत्तमा उत्तमा ध्वना. २२ ન દેવ ગુરૂ અને ધર્મની સામગ્રી હોવા છતાં જેમ પાણીના માર્ગો પાણી જલ્દી જાય છે જે પ્રમાદ કરે છે તે પાણીથી ભરેલા તલાવની તેમ સ્વભાવથી ધીર ઉત્તમપુરૂષે ઉત્તમ માર્ગને નજીક જવા છતાં તરસ્યો રહે છે. ૧૮ પિતે સ્વભાવથી આશ્રય કરે છે. ૨૨ तीर्थयात्राकरः सङ्घ-पतिर्भवति भूतले . यानीयस्य गति चैरुच्चैर्गतिरुपायत: ततः सत्यमिदं जज्ञे, यतो धर्मस्ततो जयः १९ तथा पाप स्वभाव स्योपदेशात्सद्गतिर्भवेत्. २३ | તીર્થયાત્રાઓ કરનારા ભૂતલને વિષે સંઘ- નીચી ગતિવાળા પાણીને ઉપાયથી ઉંચી પતિ થાય છે, તેથી આ સત્ય છે કે, જ્યાં ગતિ કરાય છે તેમ પાપ સ્વભાવવાળા જીવને ધર્મ છે ત્યાં જય છે. ૧૯
ઉપદેશથી સદગતિ થાય છે. ૨૩
