________________
પ્રભુ મહાવીરના સમયમાં દિગંત વ્યાપી જૈનધર્મ
[ ૧૦૧ કે, અન્ય મિથામતિઓનું કંઈ પણ ચાલી શકતું નહિજે ક્ષેત્ર સીદાતું હોય તે પિષવાની અનિવાર્ય તેમજ મિથ્થામતિઓ હદયથી ન્યારા હેવાં છતાંય આવશ્યક્તા જૈન સમાજનાં પ્રત્યેક ક્ષેત્રો છેડે વત્તે સત્તાના પરિબળે પણ ઉપરથી જૈન સમજ્યા હશે. સીદાતાં છે. એમ ચોમાસામાં સંઘ પર આવતી પરંતુ આજેય એ અમર સ્મૃતિઓ તે સમયની માંગ, ટપાલ પુરવાર કરે છે. હરેક ક્ષેત્રોમાં ટટો જ સર્જાતા પોકારે છે, વાચકોનાં હૈયાંને ડોલાવે છે. દેખાય છે. પણ સમૃદ્ધ કોઈપણું ક્ષેત્ર એમ નથી
જણાવતું કે, જોઈએ તેઓ અહીંથી જ મંગાવજો. ઉદય પછી અસ્ત એ સાહજિક છે, તેજ પ્રમાણે
મા એવી મધ આજ સુધી નથી મળી. જૈન સમાજના - -ઉન્નતિની પાછળ અવનતિ પણ ચક્રગત ફેરફાર " દ્રવ્યવ્યયને હિસાબ કાઢતાં એક લેખકે જણાવ્યું
થવાને જ. આજના યુગને વિચાર કરતાં કોને અફ- હતું કે, “. જૈનોને પ્રભુ મંદિરની પૂજાના ખાતે સોસ નહિ થાય? સમાજ અંગને પ્રાયઃ ઘણા સાત કોડ વાર્ષિક વ્યય થાય છે. તે અન્ય કાર્યોમાં
સ્થળામાં સડો પ્રસર્યો છે. સમાજનું કલેવર ક્ષીણ કેટલે થતા હશે? એ સમજી શકશે.” વ્યય તો - બનતું જાય છે. એની ઉમદા ઉમિઓ શમતી અઢળક થાય છે પણું કાઈ ખાતું પુષ્ટાંગ કે સમૃદ્ધ જાય છે. અંતઃકરણની ઈર્ષો અંગે હૃદયોને કલુષિત 'કેમ ન બન્યું? તેમજ ટલાંક સ્થળામાં પ્રભુપૂજન કરી મૂક્યો છે. પુણ્યશાળીઆનાં પુણ્ય પ્રભાસ સહવાનું માટે કેશર પણું નથી મળતું ! એક ચૈત્ય વ્યવસ્થા બળ પણ ભુંસાતું ગયું છે. વિદ્મસંતોષી અને હિત- કારક સમિતિની જરૂર છે. અને હિન્દ ભરમાં જ્યાં ષીઓનાં ટોળાં જ્યાં ત્યાં ધર્મવિરોધ ઉભો કરી જ્યાં મંદિર આશાતના નિવારણ કાર્ય હોય તે સંભાળી વિઘો નાખતાં જાય છે. કાર્યના ક્ષેત્રે વધ્યાં પણ ‘. તેએ અશકય નથી જ ! આ ઠીક છે આ ઠીક કાર્યકરોની અલ્પતા અને સંકુચિત મતિએ થોડામાં ' નથી એમ બોલવા માત્રનો પ્રાગ તે સન્નિપાતની ઇતિશ્રી માની લીધી છે, . -
ચેષ્ટા જ છે. કંઈક કરી બતાવવું જોઈએ.'
કારકુનો ઉત્પન્ન કરવાનું કારખાનું !'
આજે હિન્દુસ્તાનમાં અનેક યુનીવર્સીટીઓ હસ્તી ધરાવે છે. ખુદ મુંબઈ પ્રાંતને તેની યુનીવર્સીટી છે. આ સંસ્થાઓમાંથી દરેક વર્ષે હજારે વિદ્યાર્થીઓ ગ્રેજ્યુએટના બીલા સાથે બહાર પડે છે. છેલ્લા વર્ષોમાં તે એ સંખ્યા એટલી બધી વધી ગઈ હતી કે, હજારો શિક્ષિત યુવાને કરી વગરના બેકાર બની બેઠા હતા. સંજોગવશાત હાલના સંજોગોએ એ બેકારને કામચલાઉ રાહત આપી છે. * - - - તે હિન્દુસ્તાનમાં અંગ્રેજી કેળવણી દાખલ કરનાર મેકલેએ અંગ્રેજોના રાજ્યમાં કારકુનોની ખેટ પુરવા ઉભા કરેલા કેળવણીના ચંત્રમાં દાખલ થઈ ગ્રેજ્યુએટને બીલે મેળવનાર યુવક આખરે નોકરી સિવાય બીજું કાંઈ પસંદ કરતા નથી. એ વિદ્યાએ તેના અજ્ઞાનને પડદે ભેટયો નથીતેને સ્વતંત્ર બનાવ્યો નથી.
શ્રી શાંતિલાલ મહેતા.
