________________
| [ ૧૭ ] છે અને ઉત્તરદ્વારમાંથી નીકળી રૂ...કૂળા નદી હૈરણ્યવત ક્ષેત્રના મધ્યમાં થઈને પશ્ચિમસમુદ્રને મળે છે.
હૈરણ્યવત ક્ષેત્ર - રુમિ પર્વતની ઉત્તરે હૈરણ્યવત ક્ષેત્ર છે. તે હૈમવત ક્ષેત્ર પ્રમાણે સમજવું. તે ક્ષેત્રના મધ્યમાં વિટાપાતી નામનો વૃત્તવૈતાઢ્ય છે અને તેની ઉપર પ્રભાસદેવને નિવાસ છે.
શિખરી પર્વત હેરણ્યવત ક્ષેત્રની ઉત્તરે શિખરી નામનો પર્વત હૈમવત પર્વતના પ્રમાણવાળો છે. તે તપનીયમય છે અને તે પર્વત ઉપરના પડરીક નામના દ્રહમાં લક્ષ્મીદેવીને નિવાસ છે. તે પર્વત ઉપર ૧ સિદ્ધાયતન, ૨ શિખરી, ૩ હૈરણ્યવત, ૪ સુરીદેવી, ૫ રક્તા, લક્ષ્મી, ૭ સુવર્ણ, ૮રક્તદા, ૯ ગંધાપાતિ, ૧૦ ઐરાવત અને ૧૧ તિગિ૭િ નામના ૧૧ ફૂટ છે. તે બધા હૈમવત પર્વત ઉપરના કુટ જેવા છે. પ્રથમ ફૂટ ઉપર સિદ્ધાયતન છે અને બીજા કૂટ ઉપરે તે તે નામના દેવદેવીને નિવાસ છે. તે પર્વત પરના દ્રહમાંથી દક્ષિણ બાજુના દ્વારથી નીકળેલી સુવર્ણકૂલા નદી પૂર્વગામિની રેહિતાંશા જેવી છે અને પૂર્વ પશ્ચિમ દ્વારથી નીકળેલી રક્તા ને રક્તવતી નદી ઉત્તર તરફ પોતપોતાના પ્રપાત, કુંડમાં પડીને એરવત ક્ષેત્રમાં જાય છે. તે ગંગા સિધુ જેવી છે.
ઐરાવત ક્ષેત્ર સર્વથી ઉત્તરે ભરતક્ષેત્ર જેવું ઐરાવત ક્ષેત્ર છે. તેની મધ્યમાં વિજયાર્ધ પર્વત છે. તેની ઉપરના નગરમાં દિશા ને સંખ્યાને ભરતક્ષેત્રથી વિપર્યય જાણ. તેની અભિયોગિક દેવની શ્રેણીમાં ઇશાનંદ્રના લોકપાળના આભિયોગિક દેવેનો નિવાસ છે.
ઈતિ પ્રથમ માહિકમ્
