________________
[ ૩૬ ] પરંતુ તેમાં વર્ષધર પર્વત ધાતકીખંડથી બમણ વિસ્તારવાળા (પહેલા) છે, જબૂદ્વીપથી ગણા વિસ્તારવાળા છે ને આઠ લાખ યેાજન લાંબા છે. સ્વપરિધિથી દ્વિગુણ વિસ્તારવાળા ગજદંતાકૃતિ:વક્ષાર છે. તે બે મેખળાવાળા છે. પર્વતે પહોબાઈમાં સર્વત્ર સરખા છે. કહ, નદી, કુંડ, દ્વીપ, કાંચન, યમક, ચિત્રવિચિત્ર, ઋષભકૂટ ને વૃત્તવૈતાઢ્ય જંબુદ્વીપ જેટલા જ પ્રમાણુવાળા છે. દીર્ઘતાસ્ત્ર અને મુખવનને આયામ ક્ષેત્રાનુસાર જાણ. નદીને અવગાહ પોતાના વિસ્તાર અનુસાર જાણો. વર્ષધર પર્વત અને ઈષકારના પ્રમાણના પેજને બાદ કરતાં બાકી રહે તે આદિ, મધ્ય ને અંત્યની પરિધિના ૨૧૨ ભાગ ધાતકીખંડ પ્રમાણે કરવા અને તેના ધાતકીખંડમાં પાડ્યા છે તે પ્રમાણે ૨૧૨ ભાગ પાડી ભરતાદિ ૧૪ ક્ષેત્રોનું પ્રમાણ સમજવું અને ક્ષેત્રેાએ રેકેલા ભેજને અને ઈષ્પાકાર પર્વતના બે હજાર યેાજન બાદ કરતાં બાકી રહે તેટલા જનના ૮૪ ભાગ કરવા અને તેના ધાતકીખંડમાં પાડ્યા છે તે પ્રમાણેના ભાગની પહોળાઈવાળા ૧૨ વર્ષધર પર્વતે સમજવા. આ ખંડમાં બે મેરુપર્વત ૮૪૦૦૦ જન ઊંચા છે અને તે મૂળમાં ૯૪૦૦ જન ને ઉપર એક હજાર યોજન પહોળા છે. તેની ઉપર પ૦૦પ૫૫૦૦ ને ૨૮૦૦૦ પેજને નંદન, સોમનસ ને પંડક વન છે.
ઇતિ પુષ્કરાઈ દ્વીપ
૧. બે બે ગજદંતાની મળીને એક પરિધિ અને ચાર ગજદંતાની મળીને બમણું વિસ્તારવાળી પરિધિ થાય અને બે મેખળા શબ્દ બે વિભાગ થાય આમ સમજાય છે.
