________________
વ્યાખ્યાન સાંભળવાનું પ્રણિધાન : સર્વજ્ઞ હોવાથી જેમનું જ્ઞાન અધુરૂં નથી તથા વીતરાગ હોવાથી જે જૂઠ્ઠું બોલતા નથી, આ બે કારણોથી પ્રભુની વાણી એકદમ સત્ય છે. પ્રભુએ મારી આત્માના હિત માટે, મને દુઃખોમાંથી બચાવવા માટે અત્યંત કરૂણા અને તારવાની બુદ્ધિથી દેશના આપી છે. મને પૂર્ણ શ્રદ્ધા છે કે પ્રભુની વાણીનું શ્રવણ કરીને તેના અનુસાર આત્માના હિત-અહિતનો બોધ પ્રાપ્ત કરીશ. “શ્રી તીર્થંકર ગણધર પ્રસાદાત્ મમ એષ યોગઃ ફલતુ.” આવી ધારણા કરીને વ્યાખ્યાન શ્રવણ કરો.
ઘરના કામ કરતાં પહેલા જયણાનું પ્રણિધાન : ઘરના કામ કરવામાં સતત પાપપ્રવૃત્તિ કરવી પડે છે. હે પ્રભુ ! આ કાર્યમાં જેટલી થઈ શકે તેટલી જયણા કરવાની પૂરી તકેદારી રાખીશ. જરૂરીયાતથી વધારે પાણી, અગ્નિ વગેરેનો ઉપયોગ નહીં કરૂં. મનમાં સતત જીવદયાનો વિચાર રાખીને શાકભાજી વગેરે સુધારીશ. ધાન વગેરે છાણીને ઉપયોગમાં લઈશ. કોઈપણ વસ્તુમાં જીવ ઉત્પન્ન થવા પહેલાં જ તેનો ઉપયોગ કરીશ. જાળા વગેરે ન બંધાય તેનું ધ્યાન રાખીશ. ઘરને સાફ રાખીશ. જયણાના પાલનથી જ મારો શ્રાવકધર્મ સાર્થક બનશે. આ પ્રકારની ભાવનાથી શ્રાવિકા ઘરના કામ કરવા છતાં પણ જયણા ધર્મનું પાલન કરી શકે છે.
વેપાર (ધંધો) કરતાં પહેલા નીતિમત્તાનું પ્રણિધાન : હે પ્રભુ ! મને નીતિપૂર્વક કમાણી કરવાની સત્બુદ્ધિ આપો. હું વેપારના ચક્કરમાં આપણો નૈતિકધર્મ નહીં છોડું. ૧૫ કર્માદાનરહિત તથા પૂજા-પાઠ, રાત્રિભોજન ત્યાગ, પ્રતિક્રમણ વગેરે વ્યવસ્થિત થઈ શકે એવો નીતિપૂર્વક વેપા૨ કરીશ. આ પ્રમાણે નીતિને મનમાં રાખી વેપાર કરવાથી શ્રાવક પૈસા કમાઈને પણ માત્ર અલ્પકર્મ બંધ જ કરે છે. પૈસા પરલોકમાં સાથે આવવાના નથી, પરંતુ પૈસા માટે કરવામાં આવેલું પાપ તો અવશ્ય સાથે આવશે. નીતિથી કમાયેલું ધન ધર્મકાર્યમાં ઉપયોગ કરવાથી વિશેષ લાભદાયક બને છે. માટે હું નીતિને જ વેપારમાં મહત્વ આપીશ.
સામાયિકની પહેલા પ્રણિધાન ઃ પ્રભુએ કેવા સુંદર અનુષ્ઠાન બતાવ્યા છે. હું છઃકાયના જીવોને અભયદાન આપીને પાપોનો ત્યાગ કરવાની અપૂર્વ સાધના કરવા જઈ રહ્યો છું. મારૂં કેવું સદ્ભાગ્ય છે કે ૪૮ મિનિટ સુધી સાધુના જીવનનો આસ્વાદ કરીશ, સતત અશુભ કર્મોની નિર્જરા થશે. હું આ સામાયિકમાં ૩૨ દોષોના ત્યાગપૂર્વક જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રની આરાધના કરવાનો સંકલ્પ કરૂં છું. સામાયિકમાં વાતો, નિંદા, વિકથા નહીં કરૂં તથા તેનાથી મને સમભાવની પ્રાપ્તિ થાઓ. “શ્રી તીર્થંકર ગણધર પ્રસાદાત્ મમ એષયોગઃ ફલતુ” સામાયિક પહેલાં અવશ્ય આ ધારણા કરવી.
42
