________________
મારી નાંખ્યો. ત્યાંથી તે નાગ, કાગડો, હંસ તથા હિરણ બન્યો. જે પ્રત્યેક ભવમાં તમારી પાછળ પાગલ બન્યો તથા દરેક વખતે તમારી પાછળ પોતાનું જીવન ગુમાવ્યું. અહીં તું જેનું માંસ ખાઈ રહી છે તે પણ રૂપસેનનો જીવ છે. એટલું જ નહીં તમારી પાછળ છ-છ ભવ બરબાદ કરવાવાળો રૂપસેન અહીંથી મરીને વિદ્યાચલ પર્વત ઉપર હાથીના રૂપમાં ઉત્પન્ન થયો છે.’’
આટલું સાંભળતાંજ સુનંદાની આંખોમાં આંસુની ધારા વહેવા લાગી. એણે કહ્યું “ગુરૂદેવ ! હું ઘોર પાપિણી છું. મારા નિમિત્તથી જ રૂપસેને આટલા ભવ બરબાદ કર્યા. હું રૂપસેનની અપરાધિની છું. પ્રભુ મારી શી ગતિ થશે ? રૂપસેને તો માત્ર મનથી પાપ કર્યું તો એની આવી સ્થિતિ થઈ ગઈ. પણ મેં તો મનની સાથે સાથે શરીરથી પણ ઘોર કુકર્મ કર્યું છે. હે નાથ ! મારી શું દશા થશે ? હે કૃપાલુ ! હવે તમે મને કોઈ ઉપાય બતાવો જેથી મારું કલ્યાણ થાય. મારે દુર્ગતિમાં ભટકવું ન પડે.” મુનિવર બોલ્યા. “સુનંદા, પાપ કરીને પશ્ચાતાપ કરવાવાળા વિરલ જ હોય છે. તું એમાંથી જ એક છે. તને પોતાના પાપોનું પશ્ચાતાપ થઈ રહ્યું છે. એ બધાથી મોટુ પ્રાયશ્ચિત છે. પશ્ચાતાપ તો ભયંકર પાપીને પણ પાવન બનાવે છે. હવે તમે પ્રાયશ્ચિત પૂર્વક સંયમ ગ્રહણ કરી પોતાની સાથે સાથે રૂપસેનનો પણ ઉદ્ઘાર કરો.”
સુનંદા અને રૂપસેનની જીવન કહાણી સાંભળીને રાજાને પણ વૈરાગ્ય થઈ ગયો. રાજા અને રાણી બંનેએ સંયમજીવન અંગીકાર કર્યો. સાધ્વી સુનંદા હવે પોતાની ગુરૂણી પ્રવર્તિની સાધ્વી સાથે ગામો-ગામ વિચરવા લાગ્યા. ઘોર તપ, ત્યાગ, સાધના, આરાધના તથા નિર્મલ બ્રહ્મચર્યના પ્રભાવથી થોડા સમયમાં જ એમને અવધિજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. પોતાના જ્ઞાન દ્વારા એમણે રૂપસેનના જીવ હાથીને સુગ્રામની નજીક જંગલોમાં ભટકતો જોયો. એને પ્રતિબોધ કરવા માટે સુનંદા સાધ્વીજી પોતાની ગુરૂણીની આજ્ઞા લઈને પોતાની શિષ્યાઓની સાથે સુગ્રામનગર ગયા.
એક દિવસ રૂપસેનના જીવ હાથીએ નગરમાં ખૂબ આતંક મચાવી દીધો. પોતાના રસ્તામાં આવતી દરેક વસ્તુને સૂંઢથી ઉઠાવીને દૂર ફેંકી. તે પૂરા નગરને તહસનહસ કરી રહ્યો હતો. બધાની ના હોવા છતાં સુનંદા સાધ્વી એ હાથીની આગળ વધી. હાથીએ જ્યારે દૂરથી સુનંદા સાધ્વીને પોતાની તરફ આવતી જોઈ ત્યારે તે એમને મારવા માટે ભાગ્યો. પરંતુ જેવો જ તે તેમના નજીક પહોંચ્યો તેવો જ તે એના રૂપમાં મોહિત થઈ ગયો. ભવોભવના સંસ્કાર આ ભવમાં પણ જાગૃત થઈ ગયા. તે સુનંદાની આસપાસ ઘૂમવા લાગ્યો. ત્યારે યોગ્ય સમય જાણતાં સુનંદા સાધ્વીએ કહ્યું “રૂપસેન જાગો ! મારી પાછળ છ-છ ભવ બરબાદ કરી તમે અપાર દુઃખના સિવાય કંઈ પણ પ્રાપ્ત કર્યું નહીં. અને આજે તું એજ ભૂલ ફરીથી કરી રહ્યો છે. દરેક ભવમાં તમે મારી પાછળ પાગલ બનતા રહ્યા અને હું તમારા મોતનું નિમિત્ત બનતી રહી. આટલું બધુ સહન કર્યા પછી હવે કેટલા ભવ બરબાદ કરશો ? રૂપસેન અત્યારે પણ સમય છે. આ પ્રમાણે વિષયોમાં આસક્ત બનીને પોતાની ભવભ્રમણા વધારે ન વધારો.”
137
