________________
પોતાના સાસરાની નાની-મોટી વાતો પીયરમાં ન જ કરવી જોઈએ. કેમ કે કેટલીક વાર સમજફેરને કારણે અનાવશ્યક (બિનજરૂરી) ટકરાવનું વાતાવરણ બને છે. અહીં પણ મોક્ષાએ પણ પોતાના સાસરાની વાતો પોતાની મોને બતાવવી ઉચિત નથી સમજી, પણ જયણાએ એક માનું કર્તવ્ય નિભાવતા પોતાની દિકરીની ઉદાસીનું કારણ પૂછ્યું? ત્યારે પણ મોક્ષા બતાવવા માંગતી નહોતી, પરંતુ એ જાણતી હતી કે મારી શંકાઓનું સાચું સમાધાન મને માં સિવાય બીજે ક્યાંયથીય નહીં મળે. માટે એણે બધી વાત માં ને બતાવી અને એની માં એ પણ એને એટલું સુંદર સમાધાન આપ્યું કે એનાથી એક કુટુંબ વિખરવાથી બચી ગયું, જો આમ થયું ન હોત તો કાલે મોક્ષા સંયુક્ત કુટુંબથી અલગ થઈ જાત અને કોણ જાણે એને કેટલીય સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડત.
આજકાલના વાતાવરણમાં આપણે નજર નાંખીએ તો મોટાભાગની માતાઓ પોતાની પુત્રીઓને વિદાયની અંતિમ હિતશિક્ષામાં એજ કહેતી હોય છે કે “બેટા ! તારા સાસરે કોઈથી ડરીને રહેતી નહીં. કોઈ તને એક સંભળાવે તો તું એને ચાર સંભળાવજે. પતિને તારા વશમાં રાખજે. સાસરામાં કોઈ વધારે તકલીફ આવી જાય અથવા કોઈની સાથે અનબન થઈ જાય તો કોઈ જાતની ચિંતા કરતી નહીં. સીધી તારા પીયર આવી જજે. અમે તારી અને જમાઈજીની સારી વ્યવસ્થા કરી દઈશું. દિકરીઓને સંયુક્ત પરિવારથી અલગ થવાનું જબરદસ્ત પીઠબળ તો પોતાની માં થી જ મળી જાય છે. આમ પણ આજકાલની દિકરીઓને સહનશીલતા ન હોવાને કારણે તેમજ માનો સાથ હોવાને કારણે નાની સરખી રકજક થઈ નહીને પોતાના પીયરે આવીને બેસી જાય છે. એમાં પણ માતાઓ પોતાની દિકરીઓને એજ શીખવાડે છે કે “જમાઈજી લેવા આવે ત્યારે કહી દેજે કે તમે અલગ ઘર લેશો તો જ હું તમારી સાથે આવીશ. નહીંતર નહીં.” બિચારો પતિ શું કરે? પોતાની પત્નીને ઘર લાવવા માટે પોતાની માથી અલગ થવું જ પડે છે. એટલે કે પોતાની પત્નીની ધમકીઓની આગળ પતિને ઝૂકવું જ પડે છે. આ પ્રમાણે પોતાની દિકરીઓને અનુકૂળતા આપવાની દૃષ્ટિથી માતાઓ પોતાના હાથેજ પોતાની પુત્રીઓને સમસ્યાઓના કૂવામાં ધકેલી દે છે. માતાઓને જયણાનું ઉદાહરણ લઈને પોતાની દિકરીઓને સંયુક્ત પરિવારનું મહત્ત્વ સમજાવીને એમના તૂટતાં ઘરને બચાવી લેવું જોઈએ.
મોક્ષા પીયર તો આવી હતી એ આશયથી કે એને ફરીથી એ ઘરમાં પગ ન રાખવો પડે, પણ હવે તે એ દિવસની રાહ જોવા લાગી કે ક્યારે એના ઘરેથી બોલાવો આવે અને તે પરિવારના બધા સદસ્યોને પ્રેમ આપીને એક સૂત્રમાં બાંધે. બે-ત્રણ દિવસ પછી વિવેક મોક્ષાને લેવા આવ્યો. જયણાએ મોક્ષાની સાસુ માટે સાડી, અને નણંદ માટે એક ડ્રેસ, બીજા પરિવારના બધા સદસ્યો માટે કંઈને કંઈ મોકલ્યું. અહીં પીયર ગયા પછી ઘરનું બધું જ કામ સુશીલાને જ કરવું પડતું હતું. વિધિ સવારે છ વાગે કૉલેજ જતી તો સીધી સાંજે છ વાગ્યે જ આવતી હતી અને મોક્ષાના આવ્યા પછી તો સુશીલાએ ઘરનું બધું જ કામ છોડી દીધું હતું. પીયર ગયા પછી બધો ભાર સુશીલા ઉપર આવવાને કારણે એને રહી રહીને મોક્ષાની યાદ આવતી હતી. એ વિચારી રહી હતી કે મોક્ષા કેટલી જલ્દી આવે અને ઘરને સંભાળી લે.
