Book Title: Jaina Iconography
Author(s): B Bhattacharya
Publisher: Motilal Banarasidas

View full book text
Previous | Next

Page 23
________________ XX1 देवस्योर्ध्वस्य चार्चा स्याज्जानु लम्बिभुजदया। श्रीवत्सोष्णीषयुक्त द्वे छत्रादिपरिवारिते ।। -Vivekavilāsa, 1, 128-30. The Pratisthāsārasarigraha gives some more details about the icon (bimba) of Jinendra (i.e., Tirthankara). After inentioning his seat, etc., it states that he should be young (taruna), nude (digambara) and decorated in chest (bhusita) with a Srivatsa symbol. The height of the image should be 108 angulas. There should be no hair in the arm-pit or on any other part of his body and no line for the moustache : अथ बिम्बं जिनेन्द्रस्य कर्तव्यं लक्षणान्वितम् । ऋज्वायुतम संस्थान तरुणाङ्ग दिगम्बरम् ।। श्रीवक्षभूषितोरस्कं जानुप्राप्तकराग्रजम् । निजाङगुलप्रमाणेन साष्टाङगुलशतायुतम् ।। कक्षादिरोमहीनाङ्गं श्मश्रलेखाविवजितम् । ऊवं प्रलम्बकं दत्वा समाप्त्यन्तं च धारयेत् ।। -Pratisthāsārasaigraha, 4,1,2,4. The Rūpamandana, an important iconographic text by Sutradhāra Mandana, devotes its sixth chapter to Jaina iconography. After mentioning the names of the 24 Tirthankaras, it specifies their colour, symbols, Yakşas and Yaksis and the tree under which each one of them had attained the supreme knowledge. It also describes the following features of a Jina linage : छत्रत्रयं जिनस्यैव रथिकाभिस्त्रिभिर्यता (-युतम्) ॥ अशोकद्रुमपत्रैश्च देवदुन्दुभिवादकैः । सिंहासनमसुराद्योगजसिंहा (सिंहासनेनासुराद्यर्गजसिंहैः) विभूषिताः ।। मध्ये च कर्मचक्रं च तत्पावयोश्च यक्षिणी । द्वितालविस्तराः कार्या बहिः परिकरस्य तु ।। देर्पा तु प्रतिमा तुल्या तयोरुद्रं तु तोरणम् । वाहिका बाह्यपक्षे तु गोसिंहरलंकृताः (गोसिंहैः समलंकृताः) । कर्तव्या द्वारशाखा च तत्तन्मूर्तिगसंयुता ।। तोरणं पञ्चधा प्रोक्तं रथिकार्य (रथिकायां) च देवताः ।। 1. Srivastava, B. (ed.) Rūpamandana, Varanasi, 1964. See also Jain, B.C. Jaina Pratimã Laksana, Anekānta, Delhi, XIX, 3, pp. 204-13.

Loading...

Page Navigation
1 ... 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 ... 247