Jain_Satyaprakash 1956 08

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 7

અષ્ટાપદ તીર્થ-ઇતિહાસ
લેખક : '
કઃ પૂ. મુનિરાજ શ્રી. જ્ઞાનવિજ્યજી (ત્રિપુટી) [ ગતાંકથી ચાલુ ]
સીમલાથી માનસરાવર
ભારતમાંથી માનસરાવર જવાના ૩ રસ્તા છે. એક રસ્તા સીમલા થઈ તે નીચે મુજબ
જાય છે.
દિલ્લીથી કાલકા ધરમપુર થઇને સીમલા જવાય છે. કાલકાથી પગ રસ્તે પણ જવાય છે. કાલકા પાસે ૪ માઈલ દૂર પેનજોર ગામ છે. પ્રાચીનકાળમાં આ મોટું નગર હતું. અહીં એક કૂવા છે, હવાડા છે જે પવિત્ર મનાય છે વૈ. સુદ ૧૫ થી વૈ. વદ ૩ સુધી મેાટા મેળા ભરાય છે. અહીં પ્રાચીન નગરના ટીલામાંથી તીર્થંકરાની ઘણી ખંડિત પ્રતિમાઓ નીકળી છે. ખીલ સાહેબ મુદ્ધિસ્ટ રેકર્ડ ઑફ ધી વેસ્ટર્ન વર્લ્ડમાં જણાવે છે કેઃ—કિયાપીશીમાં ૧૦ બૌદ્ધ મંદિરો અને ખીજા ધર્મોના મળીને ૧૦૦૦ મંદિરો છે. અહીં દિગમ્બા, રાખાડી ચાલનારા અને હાડકાના આભૂષણવાલા સાધુ રહે છે. આ ત્રણે સંપ્રદાયના સાધુ દિગમ્બર, પાશુપત અને કાપાલિક તરીકે ઓળખાય છે. તે સમયમાં કિયાપીશી એ ભારતની ઉત્તરે પંજશીલ અને તાભાવવેલીનુ પાટનગર હતું.
સીમલાને પહાડ સમુદ્રની સપાટીથી ૭૮૪ ફૂટ ઊંચા છે, સીમલામાં જૈન મિંદર છે, જૈન ધર્મશાળા છે. એવુ પણ મનાય છે કે—ભગવાન પાર્શ્વનાથ અહીં વિચર્યાં છે. (Parevanatha Charitra. P. 236.
By Muirice B Comfield Baltimore). પ્રાચીનકાલમાં બહુ પ્રસિદ્ધિ પામેલું સિ’હુપુરી એ જ આ સીમલા હૈાય તે એના સંશોધનથી ભારતના ઇતિહાસનું એક નવું પાનુ ઊધડશે.
સીમલાથી માનસરાવર ૧૩૫ માઈલ છે, વચમાં ૧૩ પડાવા આવે છે. તે તે પડાવાના નામેા, તેના ફ્રાંસલાના માઇલ, અને તેના પહાડની સમુદ્ર-સપાટીથી ઊંચાઈના ક્રેટાની તાલિકા નીચે પ્રમાણે છે.
સીમલા ઊ'ચાઈ ૭૦૮૪ ફૂટ. ફેગુ માઈલ ૧૨, ઊંચાઈ ૭૬૨ ફૂટ. એગ માઇલ ૬, ઊ’ચાઈ ૭૪૨૧ ફૂટ. મતીઆના માઇલ ૧૦, ઊંચાઈ ૭૬૯૧ ફૂટ, મારકંડા માઈલ ૧૧, ઊંચાઈ ૯૦૦૦ ફૂટ કેટગઢ મા. ૧૧, ઊ. ૭૨૧૨ ફૂટ. આ મેટું શહેર છે. તેની એક તરફ ઝાડીવાળા ઊંચા પહાડ છે, બીજી તરફ ૪૦૦૦ ફૂટ નીચે ખાણમાં પાંચ માઇલ દૂર વાર્ટૂના ઢેળાજીમાં સતલજ વહે છે. અહીં પુરુષો અને સ્ત્રીઓ ખૂબસૂરત છે. અહીં પહાડી સ્ત્રીઓને ત્રણ–ચાર પતિ હાય છે. સ્ત્રીઓ ખેતીનું કામ કરે છે. સૌ કાર્ય ગળામાં અને માથામાં ફૂલ પહેરે છે.
દત્ત નગર માઇલ ૧૨, ઊંચાઈ ૩૨૦૦ ફૂટ. આ સતલજને કિનારે માટુ શહેર છે. આનું બીજું નામ રામપુર છે. અહીં બૌદ્ધના અને હિન્દુઓના મંદિર છે.
ગૌરા માલ ૮.
સરહન માઇલ ૧૦, ઊંચાઈ ૭૪૪૮ ક્રૂટ. અહીં કાલિકાનું મંદિર છે. તેમાં એકકાલે નરઅખિલ દેવાતા હતા, હવે દેવાતા નથી.
२