Book Title: Jain_Satyaprakash 1956 08
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દિક્ષત ચૌરાસી ખેાલ પ્રત્યુક્તિ: (૮૪ મેાલવિચાર) રેખાદર્શન
લેખક : પ્રા. હીરાલાલ ૨. કાર્ડિયા એમ. એ.
મતભેદ્યમાંથી મનાભેદ—જૈન ધર્મના અનુયાયીઓના મુખ્ય બે વગ ગણાય છે, શ્વેતાંબર અને દિગંબર. એ અનેનાં એવાં કૈટલાંક મંતવ્યેા છે કે જેમાં એકબીજા ભિન્ન મત ધરાવે છે. પ્રાર’ભમાં આવાં મત−ાની સંખ્યા બહુ ઓછી હશે, પરંતુ ધીરે ધીરે મતભેદમાંથી મનભેદ જેવી વૃત્તિએ જોર પકડયું હશે ત્યારે નાની નાની બાબતને પણ મહત્ત્વની ગણવાના વારા આવ્યા હશે, ગમે તેમ પણ ન્યાયવિશારદ ન્યાયાચાય ઉપાધ્યાય યશાવિજય ગણીના સમયમાં શ્વેતાંબરા અને દિગ ંબરો વચ્ચે ૮૪ બાબતોમાં ભિન્ન ભિન્ન મત પ્રવર્તતા હતા. એનું દિગ્દર્શીન ઉપર્યુક્ત ન્યાયાચાર્યની એક કૃતિ કરાવે છે. એની આછી રેખા હું આ લેખમાં આલેખું છું.
નામ—ગ્રંથકારે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં આ કૃતિમાં એનુ નામ દર્શાવ્યું નથી એથી કરીને હાથપોથીઓ તેમ જ એનાં પ્રકાશને ઉપરથી આપણને આ કૃતિનાં નામ જાણવા મળે છે. આ નામેામાં એકવાકયતા નથી એટલે મારે શી`કમાં સૂચવાયા પ્રમાણેનુ નામ ચેાજવુ પડવુ' છે. એમાં ‘ ક્રિટ ' અંશ કર્તાએ “ દિગબર્” માટે કરેલા પ્રયાગને આભારી છે. હાથપાથીઓ——જૈન ગૂર્જર કવિઓ ( ભાગ ૩, ખંડ ૨, પૃ. ૧૧૧૫)માં ચાર હાથપોથીઓને અંગે નીચે મુજબ નોંધ છે:-~
.
“ (૧) ધૃતિ શ્રી દિગભરાત ચતુરશીતિ વાક્યરચનાસ્થાપક શ્વેતાંબર મતથાપક ઉપાધ્યાય શ્રી જશાવિજયગણિ વિરચિતાયાં ચતુરશીતિ ખેાલરચના સમાપ્ત. સ. ૧૭૮૪ને એક ચેપડી જશે. (૨) પુત્ર ૬ ન. ૩૦૪ અભય.
(૩) સ’. ૧૭૬૪ શિ૰ પ્રીતિવિલાસ શિ॰ ભીમવિજય શિ પુન્યવિજય લિ. પત્ર ૯ પો. ૬૨, દાન.
(૪) ઇતિ શ્રીમન્ત્યનમતૌદ્યોતદિપટ્ટ કપદ્ધવિનાશનૈકવાદપ્રત્યુત્તદ્રિકા સમાપ્તા સ. ૧૭૯૮ માત્ર વદી શુક્ર લિ ખભાતિ બદર્ય. પત્ર ૭ ન. ૨૧૮ સને ૧૮૭૧-૭૨ ભાં. ઈ.
પ્રકાશન—છાનાં નામ સહિત પ્રસ્તુત કૃતિ પ્રકરણ રત્નાકર ભા. ૧, પૃ. ૭૬૬૭૭૫)માં ઈ. સ. ૧૮૭૬માં પ્રકાશિત કરાઈ છે.
ગુ રસાહિત્યસંગ્રહના પ્રથમ વિભાગ ઈ. સ. ૧૯૩૬માં છપાવાયા છે. એમાં લગભગ અંતમાં પૃ. ૫૭૨–૧૯૭માં આ કૃતિ થોડાંક ટિપ્પણુ, છંદોનાં નામ અને વિષ્ણુનાં શીર્ષક સહિત છપાવાઈ છે. આમ આ કૃતિ એ સ્થળેથી પ્રકાશિત થઈ છે. તેમાં પ્રકરણરત્નાકર ભા. ૧, પૃ. ૭૬૬)માં એનું નામ પ્રારંભમાં નીચે મુજબ અપાયું છે
64
'अथ श्री दिवपट चोराशी बोल प्रारंभ "
૧. ક્રોસગત શીર્ષક ચોાવિજય ગણીના જેસલમેરના કાગળને આધારે મેં દર્શાવ્યુ છે,
For Private And Personal Use Only
