Jain_Satyaprakash 1947 09

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 6

૩૪૦ |
જૈન સત્ય પ્રકાશ
ઉમ્મે’અ ( સં. દિમ) = સ્વયં ઉત્પન્ન થનાર. ખાઇમ ( ખાદિમ) = આહારના એક પ્રકાર. પાઇસ (પાકિમ) = પાર્ક કરવા લાયક. પુરથિમ ( પૌરસ્ય) = પૂર્વ દિશાનું ). જિમ ( ભજિન્નમ ) = તળવા લાયક ( પદાર્થ ) વંદન કરવા ચેા.
=
=
વદિમ ( વન્ત્ર ) સમ્પૂછિમ ( મા સૂચ્છિ મ ) સાઇમ (વાદિમ) = આહારના એક પ્રકાર.
-
સમૂદ્ર જન્મવાળુ' ( પ્રાણી ).
( વર્ષ ૧૨
Introduction to Ardhamagadhi (પૃ. ૧૪૧)માં કહ્યુ` છે કે પ્રાયઃ વિધ્ય કૃદન્તના મૂલ્યવાળાં વિશેષણે મનાવવા માટે ક્રિયાપદને (ધાતુને) ‘ઇમ' અનુગ લગાડાય છે. Renou (રૅતુ) સૂચવે છે કે પાકિમ, સેક્રિમ ઇત્યાદ્ધિ સંસ્કૃત શબ્દોની માખતમાં તેમ જ નિત્રચ અને કૃત્રિમ જે એથી પ્રાચીન કક્ષામાં ‘ઇમ' અર્નંગ તે નામધાતુ. આને ! ' વડે વિસ્તારાયેલા ભૂતકૃદન્તના ‘મ’ પ્રત્યય છે. દ્રારા મેળવેસ' એવા મળ અમાંથી જરૂરિયાતના અથ વિકસ્યા.
.
Intro to AM, માં ‘નિવૃદિમ’ના ઉલ્લેખ છે.
મશ્ચિમ અને ર્રામમાં ‘હંસ' અનુગ હોય એવા ભાસ થાય છે, પણ સિદ્ધહેમચન્દ્રે ( અ. ૮, પા. ૧, સુ. ૪૮) માં ‘મધ્યમ' ઉપરથી ‘ઝિમ’ અને ‘તમ’ ઉપરથી 'જીવ' શબ્દ નિન્ન કરાયા છે. ર્મિ' માટે અત્ર ક્રાઇ ઉલ્લેખ હોય તે તે યાદ નથી. એને માટેના સંસ્કૃત શબ્દ ચરમ' છે અને એના અર્થ અંતિમ' છે.
સિદ્ધહેમચન્દ્રમાં ‘ઉદિ' સૂત્રામાં ‘ ઇમ' ને અંગે નીચે મુજબનું સૂત્ર ઃ" कुट्टिवेष्ठिपूरिपिषिसि चिगण्यपिवृमहिभ्य इमः " -सू. ३४९
ગન્ધિમાદિનું સ્પષ્ટીકરણ — નાયાધમ્મકહાની અભયદેવસૂરિષ્કૃતવૃત્તિ (પત્ર ૧૮૦ આ)માં મન્થિમાનુ સ્વરૂપ નીચે મુજબ સમજાવાયું છે:
" ग्रन्थिमानि - यानि सूत्रेण ग्रथ्यन्ते मालावत्, वेष्टिमानि यानि वेष्टनतो निष्पान्यते पुष्पमालालम्बूसकवत्, पूरिमाणि - यानि पूरणतो भवन्ति कनकादिप्रतिभावत्, सङ्घातिमानि - सङ्घातनिष्पाद्यानि रथादिवत् "
આના અર્થ વિચારીએ તે પૂર્વ જીવાજીવાભિગમ (પવિત્તિ ૩, ઉદ્દેાગ ૨; સુત્ત ૧૪૭)ની વૃત્તિ (પત્ર ૨૬૭-૬૮ )માં મગિરિસૂરિએ કરેલા નીચે મુજાના ઉલ્લેખ નોંધી લઈએ:
" ग्रन्थिमं- यत् सूत्रेण ग्रथितम्, वेष्टिमं यत् पुष्पमुकुट इव उपर्युपरि शिखराकृत्या मालास्थापनम्, पूरिमं - यलघुच्छिद्रेषु पुष्पनिवेशनेन पूर्यते, सङ्घातिमं - यत् पुष्पं पुष्पेण परस्परं नालप्रवेशेन संयोज्यते "
વિશેષમાં ૨૬૮આ પત્રમાંની નિમ્નલિખિત પુક્તિ પશુ આપણે અહીં ઉતારીશુંઃ— ત્રન્થિન—Àદિન-પૂરિમ-સાતિમેન ચતુર્વૈધન મવિધિના ક