Jain_Satyaprakash 1946 02

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 20

૧૪૬ ] શ્રી જેન સત્ય પ્રકાશ ;
[ વર્ષ ૧૧ નગર-વૈશાલી ઉર્ફે બિહાર હતું, તેમજ તેમની જતિનાં બીજાં નવ નાનાં રાજ્ય કેશલદેશ ઉપર રાજ્ય કરતાં હતાં ને તેઓ સઘળાં વૈશાલીના ખંડી આ રાજ્યો હતાં. મગધના શિશુનાગવશે વૈશાલીનું રાજ્ય જીતી લીધું તે સમયે દેશ છેડી આ દેશમાં આવી વસેલા પિતાને શ્રીશ્રીવંશના નામે ઓળખાવે છે. તેની માંડણે કરાવેલી મૂર્તિની પ્રતિષ્ઠા અચલગચ્છના જયકેસરીરિએ કરી. આ ગ૭નું વાસ્તવિક નામ વિધિપક્ષ હતું અને તે ગુજરાતના રાજા જયસિંહ દેવના વખતમાં થયો હતો. એ પક્ષની સ્થાપના કરનાર આચાર્યશ્રીએ પોતે કઈ કઈ બાબતમાં તેઓના મતભેદ છે તેનું સ્પષ્ટીકરણ કરવા સપ્તપદી નામે પુસ્તક લખ્યું છે. આ ગચ્છના અનુયાયિઓ કચ્છ કંઠી-માંખવટ અને અબડાસામાં વિશેષ વસે છે. આ પક્ષનું પાછળથી નામ અંચલગચ્છ પડયું છે, કારણ કે ધર્મક્રિયામાં ગૃહસ્થો ખેસના છેડાને ઉપયોગ કરે છે. આ ગ૭માં ઘણું સારા સારા વિદ્વાન આચાર્યો થયા છે ને તેમણે સંસ્કૃત ગૂર્જર સાહિત્યની સારી સેવા બજાવી છે.
નંબર ૧૩ ના લેખમાં સં. ૧૫૬૧ ના વૈશાખ વદિ ૫ શુક્રવારે નડિયાદના રહેવાસી શ્રીમાળી જ્ઞાતિના શેઠ કાહાનાએ છોકરાની વહુ લાખાઈના ક૯યાણ માટે ચતુર્મુખ મૂર્તિ કરાવી. તેની તપાગચ્છના નાયક હેમવિમલસૂરિએ પ્રતિષ્ઠા કરી. હેમવિમલસૂરિ ઉત્તમ વેરાગ્યવાન પુરુષ હતા અને તેમણે ધર્મ માટે સારો પ્રયત્ન આદર્યો હતો કે જેથી વૈરાગ્યવાન પક્ષ બલવાન થયે.
નંબર ૧૫ નો લેખ તેઓના અનુયાયી આચાર્ય આનંદવિમલસૂરિ પ્રતિષ્ઠિત છે. આ જ આચાર્યશ્રીએ, સમપ્રભાચાર્યે સાધુઓને સૌરાષ્ટ્ર વિહારની કરેલી મનાઈ રદ કરી, કાહાના ઋષિ અને વિદ્યાસાગર ઉપાધ્યાય વગેરેને કાઠિયાવાડ તથા મારવાડમાં મોકલી અધર્મને પ્રચાર અટકાવ્યું. એ જ આચાર્યશ્રીએ શ્રીમાલીજ્ઞાતિની કમલાદેવીએ કરાવેલી પાર્શ્વનાથમૂર્તિની પ્રતિષ્ઠા કરી. તપાગચ્છના આચાર્યની વિસ્તૃત વિગત મુનિસુંદરસૂરિની ગુર્નાવલીમાં તથા ધર્મસાગરજીની તપગચ્છ પટ્ટાવલીમાં તથા તે સિવાય બીજી નાની મોટી પ્રસિદ્ધ અપ્રસિદ્ધ પદાવલીઓમાં આપેલી છે તે ત્યાંથી જોઈ લેવી.
નંબર ૧૬ નો લેખ સં. ૧૫૯૮ના ૨. સ. ૫ ગુરુવારે શ્રીમાલજ્ઞાતિની શાહ ધનજીની સ્ત્રી કુંવરિએ પિતાના કલ્યાણ માટે સર્વસૂરિપાસે પ્રતિષ્ઠા કરાવી તેને છે. સર્વર એ પ્રસિદ્ધ શત્રુંજ્યની કર્મશાહકારિત મૂર્તિની પ્રતિષ્ઠા કરનાર વડી પિસાલના રત્નાકરસૂરિએ પિતાનું નામ ન આપતાં સામાન્ય નામ સર્વ સરિ આપ્યું છે તે તેમના સંબંધમાં વપરાએલું સંભવે છે.
નંબર ૧૮-૧૯ ના લેખ એક જ વર્ષમાં ને એક જ દિવસે લખાએલા હાઈ ખુદ નડિયાદના જ છે. પહેલા લેખમાં કરાવનારની નાતનું નામ હોવા છતાં મળી શકયું નથી. પરતુ પારેખ નાથજીએ આ ભગવાનની પાષાણુમય મૂર્તિ કરાવી તેની તપાગચ્છના વિજયદેવસૂરિએ પ્રતિષ્ઠા કરી. આ અને એની પછીના લેખમાં જણાવેલા ત્રણ આચાર્યો કમશઃ સમર્થ પુરુષ હતા. તેમનાં વિસ્તૃત વૃત્તાંત હીરસૌભાગ્ય કાવ્ય, વિજયપ્રશસ્તિ કાવ્ય, વિજયદેવ માહાત્મ અને હીરસૂરિરાસમાં આપેલાં છે. તે સિવાય સૂરીશ્વર અને સમ્રાટ નામનું પુસ્તક પણ સુપ્રમાણિત ઇતિહાસ રજુ કરે છે.