Jain_Satyaprakash 1946 02

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 22

૧૪૮ ]. શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ
[વર્ષ ૧૧ લાડી, વાડી ને ગાડીમાં મદમસ્ત બનેલે માનવી માને છે કે, મારાં આ મજાનાં સુખનાં સાધનેમાં મને ક્યાંથી દુઃખ આવી પડવાનું છે. પણ તે સમજતો નથી કે, એ મજાનાં સાધન જ રખના ભારે ભરેલાં હોય છે. વધારે નજદીકનાં અને વધારે પિતાનાં જ મનાતાં સાધને માનવીને જાશુના શોકની ચળીએ ચડાવી દેતાં હોય છે. મમતાના સ્થાનમાં જ દુખોને નિવાસ રહેલો હોય છે. એ દુઃખને ઉભરાવાનાં નિમિત્તે પણ ત્યાં રહેલાં જ હોય છે,
સૌથી વધારે મમતાનું સાધન આ કાયા જ કરોડો રોગોનું સ્થાયી સ્થાન છે. પૂર્વનું પુણ્ય જ્યારે ખવાઈ જાય ત્યારે, અને સાથે સાથે જ ઉગ્ર પાપનો ઘડો ભરાઈ જાય ત્યારે; આ ભવમાં જ અંધાપો, અપંગતા, મૂકતા અને કોઢ, ભગંદર, પક્ષઘાત વગેરે અસહ્ય મહારોગો મમતાથી અતિ પિષેલી માનવીની કાયાને ઘેરી લે છે એવો અનુભવ આ દુનિયાને રોજનો છે, પણ મૂખ અને ગાફેલ માણસો પોતાની જાતને સદા સલામત સમજે છે અને ચેરી, ખૂન કે વ્યભિચાર જેવાં બધાં પુણ્યોને ખાઈ જનાર તથા અધમમાં
અધમ મનાતાં પાપને આચરે છે, એટલું જ નહિ, પરંતુ તેઓ હિત ચહાનારાઓના . ઉપદેશ–અક્ષરોને કાનમાં ધમધમતું સીસું રેગ્યાના જેવા અસહ્ય ગણી લે છે. પરિણામે તેમને સાર્થક કરવા જે આ ભવ ખાલી ભટકવા જેવો થઈ જાય છે અને તેમને પરભવમાં પુણ્યધર્મના ઉપદેશકની પ્રાપ્તિ દુર્લભ-અતિ દુર્લભ બની જાય છે.
કદીય વગર પડેલા પુણ્યના પર્વત-૫થે ચઢે છે, અને માનવજાત સુલભ ભૂલને લઈ 'લપસી પડેલાંચ લાખે માનવી ફરી વાર એના એ જ પંથે ચઢતાં જેવાય છે, પણ જ્યારે પહેલાંને ઉત્સાહ ભેર ચઢતાં જોવામાં આવે ત્યારે તેઓ કઈ કઈ વાર આ દુનિયાથી વધારે પ્રશંસાય છે, કારણ; ઘણુ વખત પડેલું ચઢે એ બહુ બહુ રીતે સુસ્થિર હોય છે. આટલા જ માટે પતિને તિરસ્કાર કે વિશેષ અવગણના કરવાની ઉતાવળ ન કરતાં તેમને હાર થાય એવાં યથાયોગ્ય સૂચન કરવાં જોઈએ.
જગત ભૂલને પાત્ર છે, થઈ ભૂલે ભૂંસી પણ શકાય છે. કયણું ન પડેલું મેલું વસ્ત્ર દેતાં કવચિત વિશેષ ઊજળું પણ બને છે. આત્મા બલવાન છે તે અશકયને પણ શા બનાવે છે, વગેરે વાતે યોગ્ય પતિને સમજાવતાં તેઓ પિતાનું પરાક્રમ ફેરવે, એ તેમને લાખેણે લાભ આપી દે છે.
જગતમાં સૌથી વધારે દયાપાત્ર અને લાગણી દર્શાવવા લાયક આ ઉપરોક્ત પતિને જ છે. અજ્ઞાન ને દોઢડાહ્યાં લોકોથી નિન્દાપાત્ર મનાયેલાં જ નહિ, પણ સતત નિન્દાયનાં આ બિચારા અધૂમુખી માનવીઓને લાખ ઉપાયોથી પણ ઉહારવાં જોઈએ એવી દયાળુ આત્માઓની ફરજજન્ય સમજ હોય છે. તેઓ સમજે છે અને સમજાવે છે કે કર્મ અધમ છે પણ આત્મા અધમ નથી, એ અધમ કર્મને વશ ન થતાં આત્મા પુરુષાર્થ ફેરવે એટલી જ વાર છે, પછી જોઈ ને, એ કર્મ શું કરી શકે છે? કર્મ એ નપુંસક છે, આત્મા એ પુરુષ છે. પુરુષના પ્રબળ હાકોટા આગળ નપુંસક થરથરી ઊઠે અને નાશી છૂટવાને લીગ શોધી નાસી જાય.
કર્મને નસાડવાનું બળ કેળવનારાઓએ સૌથી પ્રથમ સત્સમાગમમાં આવવું અને ત્યાંથી આદર્શ અને પ્રેરણાનાં સિહજળ પીવાં. કર્મના સહાયક સઘળા ય નબળા સંજોગોને દૂર કરવા. દુષ્ટ સંજોગો દૂર થતાં વ્યવહારશુદ્ધિ જાગે વ્યવહારશુદ્ધિથી સત્સમાગમ વધે ને કીતિની મનહર,