Book Title: Jain_Satyaprakash 1946 02
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૫ ] નૈતિક સત્યપ્રકાશ
[ ૧૫૧ શિખામણ આપવા આવે ત્યારે પ્રભુ મંદિર કે ધર્માચારના સ્થાને ઊપડી જાય અથવા તે સામાયિકાદિ ધાર્મિક કરણી કરવા કે પુસ્તકનાં પાનાં ફેરવવા લાગી જાય, એ શું ધર્મના માટે હોય ખરું ? દેખીતા પુણ્ય ઘણી વાર પાપ જ હોય છે. કસારું બકરાને ખવડાવી પુષ્ટ કરે એમાં નથી હોતી દયા કે નથી હોતી દાતારતા !
બેરીના વારંવાર કહ્યા છતાં પણ, હું જાણું છું, હું જાણું છું,' એમ કહેનાર પતિને, જ્યારે બધું ધન ચોરે લઈ ગયા ત્યારે તો તે સંભળાવી દે છે કે, “ફ મુવા ! તું જાણું જાણું શું કરે છે ! તારા જાણવામાં ધૂળ પડી !' આવી રીતે જ છેલ્લામાં છેલ્લી હદની અનીતિમાં પહોંચી જનાર પણ જે જાણવાની વાત કરે તે, દુનિયા તેને ધિક્કાર દઈ તેના જાણવામાં ધૂળ પડી એમ બોલ્યા સિવાય રહે નહિ. સમજદાર સ્વતંત્ર હોય તો તે અનીતિના પંથે પગલું માંડે જ નહિ, કદાચ સંજોગવશાત રાભસયોગે પગલું મેલાઈ ગયું તો પણ તે નિર્મદ આગળ વધે નહિ; પણ જે કઈ માનવી અનીતિના પંથે ચાલી આંખો મીંચીને આગળ ને આગળ યથેચ્છ વધ્યા જ કરે તે જાણવું કે તે સમજદાર હાય જ નહિ,
મેંમાં લસણુની દુર્ગધ હોય તો દેવસ્થાને જવું આશાતનાકારી છે. લસણની દુર્ગધ કરતાંય વધારે ખરાબ એવી કંઈક દુર્ગધ છે. એ દુર્ગધેથી આશાતના થાય છે કે નહિ, એને વિચાર મૂઢ માણસ ભાગ્યે જ કરતો હોય છે. વિવેક, વ્યવહારશુદ્ધિ, પવિત્રતા, વગેરે વગેરે સર્વ ધર્મના પાયારૂપ છે, એ જ ધર્મના વાવેતરની રસાળ ભૂમિ છે, ધર્મને મહેલે ચઢવાનું પહેલું પથિયું પણ એ જ છે. અનીતિથી નબળું પડેલું માણસ વિવેકાદિનાં પ્રાથમિક પગથિયાં ચૂકી ધર્મની મહેલાતમાં મહાલવાની ખાતર કંઈ કંઈ ક્રિયાકરણની ફાળો ભરે તે ઉપરના માળે ન પહોંચાડે, પણ તે તેને નીચે પટકી જ નાખે અને એવાં તો તેના હાડકાં ભાગી નાખે કે ભવિષ્યમાં પગલું માંડવાની પણ તેનામાં તાકાત ન રહે. મારા જેવા તો ઘણય હશે-એવી માન્યતા માણસને આવા અધ:પતનમાં ખાસ મદદ કરે છે. આ પછી એના માટે એકેએક સમજ અને ઉપદેશવાય દુર્બદ્ધિના ઘરરૂપ થઈ પડે છે.
કે ખરાબ સમાગમમાં રહેવું, ખરાબ માણસોની વાતો સાંભળવી અને પિતાની જાતને ખરાબ લોકોની હરોળમાં મૂકી સરખાવવી એ મહાપાપના ઉદયે બને છે, છતાં તેમાં ય કાઈ સત્સમાગમ થાય તો માણસ પિતાની પૂર્વની સર્વ કુટેવને છેડી સારા સમાગમમાં સતત રહેવા, સારા માણસની વાતો સાંભળવા અને પિતાને સારાએાની હરોળમાં મૂકી સરખાવવાની ભાવનાવાળો થાય છે. માણસને પુજ્યમાંથી પાપમાં જવું કે પાપમાંથી પુણ્યમાં જવું, એ તેને પોતાને આધીન છે. કર્મના નામે કોઈ આંખ મીંચીને ચાલતું નથી. જરાક માંદુ પડે કે સૌ કોઈ માનવી મળતી દવા મેળવવા પ્રયત્નશીલ બની જાય છે. ભૂખ લાગે કે ખોરાક ખાળવાની ખટપટમાં કોણ નથી પડતા? ભાગ્યે જ આ વેળા કેઈ વિધાતાને વિચાર કરતો હોય છે. પાપના કામ કરવામાં કર્મના નામને સંડોવાય છે, પણ પાપથી હઠવામાં ને પુણ્ય કરવામાં એ કર્મને સડાવવું જોઈએ.
For Private And Personal Use Only
