Jain Prakrit Katha Lekhakancha Stree Vishayak Drushtikon

Author(s): Nalini Joshi
Publisher: Nalini Joshi

Page 4

३.४१ मध्ये श्रीदत्त श्रेष्ठींची एकुलती एक कन्या श्रीमती' आहे. ३.५४ मध्ये विधवा आईचा मूर्ख, सांगकाम्या मुलगा आहे. ३.७५ मध्ये अंतर्ज्ञानी 'जिनमती'चा चांडाल शिष्य आहे. ३.९२ मध्ये शेतातील खळ्यात बसून रोळीने मोहरी रोळणारी आजीबाई आहे. ३.९९ मध्ये कुस्तीत पताका जिंकल्याने खूष झालेली अट्टणमल्लाची पत्नी आहे. ३.१०२ मध्ये पतीच्या पश्चात् एकत्र कुटुंबाचा गाडा समर्थपणे चालवणारी भद्रा सेठाणी आहे. ३.१४६ मध्ये एकुलत्या एका मुलाला सारथ्यकर्म शिकण्यासाठी दूरदेशी पाठविणारी विधवा माता आहे.
३.१४८ मध्ये दरोडेखोर भावाला सहाय्य करण्यासाठी स्मशानात राहणारी बहीण आहे. ५.३६ मध्येही अशीच भावाबहिणींची जोडी आहे.
४.४ मध्ये श्रावस्ती नगरीतील शंख-उत्पल्ला हे जोडपे आहे. ४.४६ मध्ये आर्थिक व्यवहारात कुशल रोहिणी आहे. ४.५२ मध्ये स्त्री-तीर्थंकर मल्ली हिचे आख्यान आहे. ४.६४ मध्ये तेतलीपुत्र अमात्याच्या सुवर्णकाराच्या कन्येच्या विवाहाची हकिगत आहे. ४.६६ मध्ये आपल्याच पुत्रांचे हातपाय तोडणाऱ्या दुष्ट राजाची बुद्धिमान राणी पद्मावती आहे.
४.७१ मध्ये नागश्री ब्राह्मणी, श्रेष्ठीकन्या सुकुमारिका आणि क्षत्रियकन्या द्रौपदी - यांची पूर्वजन्म-पुनर्जन्मावर आधारित दीर्घ कथा आहे.
४.१०१ मध्ये सद्दालपुत्र-अग्निमित्रा हे कुंभार पति-पत्नी आहेत. ४.१०३ मध्ये श्रीमंत, सुंदर, धनलोभी, मत्सरी आणि प्रबळ कामभावना असलेली रेवती आहे. ४.११३ मध्ये अर्जुन नावाच्या माळी आणि बंधुमती माळीण यांची एक विषण्ण करणारी कथा येते.
४.१२३ मध्ये विकलांग (जणू मांसाचा गोळाच) असणाऱ्या पुत्राला तळघरात लपवून त्याची देखभाल करणारी राणी आहे.
४.१४४-४५ मध्ये राजीमती राजकन्येची दोन अनोखी रूपे आहेत. ५.१ मध्ये गर्भपाताला नकार देणारी गणिका कुबेरसेना आहे. ५.१३ मधील पट्टाणी सत्यवतीला हस्तिदंती महालाचे डोहाळे लागले आहेत. ५.२६ मध्ये नवऱ्याच्या मित्रावर आषक झालेली पट्टराणी 'चुलनी' आहे. ५.४० मध्ये दोन विरुद्ध स्वभावाच्या सवती आहेत. ५.४५ मध्ये नवऱ्याचे न ऐकता दागिन्यांनी मढून बसणारी आळशी गृहिणी आहे. ५.६६ मध्ये दासी-महोत्सवात जायला उत्सुक दासी आहे. ५.७० ; ५.८६ मध्ये दोन राजांमध्ये तह घडवून आणणाऱ्या दोन साध्वी आहेत.
५.९४ मध्ये चित्रकार पित्याला न्याय मिळवून देणारी, स्वत: चित्रकलेत प्रवीण असलेली कन्या कनकमंजिरी आहे.
५.१०० मध्ये आकाशगमनाची विद्या असलेली राजकन्या आहे. ५.१५८ मध्ये महावीरांच्या ३६००० साध्वींची प्रमुख प्रवर्तिनी चंदना हिचा वृत्तांत आहे. ५.१६७ मध्ये घरातल्या सर्वांना आत्महत्या करायला लावणारी श्रेष्ठीपत्नी आहे. ६.२ मध्ये दरिद्री, भणंग परंतु कलानिपुण मूलदेवावर सर्वस्व ओवाळून टाकणारी गणिका देवदत्ता आहे. ६.३४ मध्ये श्राविका असल्याचे ढोंग करून अभयकुमाराला पकडून देणारी गणिका आहे. ६.४७ मध्ये पुरुषांना अनेक कपटकारस्थाने करून वश करणारी वेश्या कामलता आहे. ६.६९ मध्ये रोजच्या जेवणातले पळी-पळी तेल वाचवून मंदिरात उत्सवाच्या दिवशी दीपमाळ लावणारी दासी