________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬૨ શ્રી જન ધમ પ્રકાશ
[[ પોષ-મહા. અશક્ય થઈ પડે છે. એમના માટે એ રાગ. નાગ જેવો થઈ પડે છે. એ રાગરૂપી નાગના પાશમાં બદ્ધ થઈ જાય છે, અને એ રમ-નાગ એને પોતાના ઝેરથી વૈરાગ્ય દૃષ્ટિથી મૃતપ્રાય કરી નાખે છે. તેમાંથી છૂટવું એ અત્યંત દુષ્કર હોય છે. પિતા પાસે કોઈ આવે અને વંદન ન કરે ત્યારે એના ક્રોધની માત્રા વધી જાય છે. સામા માણસની ઉદ્ધતાઈથી એ પેતાને આઘાત થયો ગણે છે. ઉદ્ધત માણસની કૃતિથી એ પોતાનું રઐયં ગુમાવી બેસે છે. એને અહંકાર પ્રગટ થઈ એના આત્મપ્રદેશનો કબજો મેળવી લે છે. એ એવું સમજે છે કે, આ ઉદ્દત માણસે મારું અપમાન કર્યું છે. એને શિક્ષા કરવી એ મારું કામ છે. એમ વિચારી પોતાનું સાધુપણું કે સજજનપણું એ ખોઈ રાગી દશા અનુભવે છે. પોતાના આત્માને જ એ મિત્ર માનવા માંડે છે. પોતાના અહંકારને એ ઉત્તેજન આપે જ જાય છે. અને વિરાગને બદલે રાગી દશા એ અનુભવે છે. એ પુરુષ ભલે લિંગધારી હોય તે પણ વૈરાગ્યભાવ અનુભવી શકતો નથી. વૈરાગ્યનું પગથિયું ચૂડી એ રાગી દશામાં ગબડી પડે છે. ત્રિરાશી સ્થાપન કરનાર નિદ્ધવની પેઠે એ પિતાને અસત્ય વિચારો જ સિદ્ધ કરવા મથે છે, અને અનંત સંસાર પરિભ્રમણ કરવા માટે મહારાજાને આમંત્રણ જ કરે છે. પોતાના અમુક વિચારો પોતાના મુખમાંથી સરી પડ્યા એટલા માટે જ એને પુષ્ટિ આપવાનો એને મોહ જાગે છે. પિતાની કૃતિ કે વર્તનનું પરિણામ શું આવી રહ્યું છે? તેથી જન કલ્યાણ થાય છે કે શાસનની અવહેલના થાય છે ? એવી એને જરાએ પણ પડી હોતી નથી. એ રાગરૂપી નાગના પાશમાં બદ્ધ થએલ હેવાથી એને સ્વયંમન્યતા બીજુ સુઝવા જ દેતી નથી. પિતાની અહમન્યતા એ જ એનો ઇષ્ટ દેવ થઈ બેસે છે. બીજી કોઈ દષ્ટિ એના માટે ખુલ્લી હતી જ નથી.
પિતાના હાથે જરા જેવું પુણ્ય કાર્ય થઈ જાય એનું બધું કર્તુત્વ એ પિતા તરફ ખેંચી જ્યાં ત્યાં પિતાના સ્તુતિ-સ્તે ગાતે ફરે છે. કઇ પિતાની સ્તુતિ કરે તેવા ફુલાઈ મનમાં મલકાય છે. એ સ્તુતિ સાંભળી પેહતા જે જગતમાં કોઈ જ નથી. એવા અત્યંત ફસાવનારા વિચારો જ એને સુઝે છે. ધીમે ધીમે એ પિતાને સર્વજ્ઞ ગણવા માંડે છે અને પિતે જગજજેતા છે એમ પિતાને માની અત્યંત ઊંડી ખાઈમાં જઈ પડે છે. એવા પુરૂષને વૈરાગ્યની સંભાવના ક્યાંથી હોય ? એ પેતાને ઇગ્નસ્થ તરીકે પણું માનવા અચકાય છે. પિતાથી બધા જ ઉતરતા હોય. બીજાએ નું જ્ઞાન ઓછું જ હોવું જોઈએ, એવો ભ્રમ એ સેવે છે અને જ્ઞાન મેળવવાના બધા જ માગે એના માટે બંધ થઈ જાય છે. વાઢા કુમાવિતં ગ્રાહ્યબૂ એ વસ્તુ એના માટે નકામી કરે છે. એના માટે વિરાગના કે જ્ઞાનવૃદ્ધના બધા જ દરવાજા રૂપ 'ઈ જાય છે.
બાહ્ય જણાતી વરતુઓ ઉપર રાગ નષ્ટ થવો હજુ સુલભ છે, પબુ અંતરંગ વિ. ચાર અને અહંકાર દૂર કરી વિરાગ ઉત્પન્ન કરે કેટલે દુલક છે, એને આપણે વિચાર કર્યો. તેથી આમાં ઉજત છે અને એક ગુણસ્થાનથી ઉપર ચઢવું કઠણ છે, અને પડવું
For Private And Personal Use Only
