________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૩-૪ ]
સીતા વનવાસ-ગમન
મંથરા-દશરથ રાજાના દરબારમાં કૈકેયી રાણી પાસે રહેનાર, દાસી તરીકે કામ કરનાર, ઓછી બુદ્ધિવાળી, ઇર્ષાળુ અને કંકાશપ્રિય આ દાસી હતી “કુરંત સંજહોવિત:” ના કારણરૂપ હાઇ શ્રી રામચંદ્રજીના વનવાસનું એ નિમિત્તકારણ ગણાય. ઉપાદાન તે સર્વ સ્થળે કર્મની પ્રબળતા જ માનવી પડે.
સીતાજી–વિશ્વની દેવી મહાસતીઓમાંના એક, શાસ્ત્રકારે વર્ણવેલાં સોળ મહાસતી એમાંનાં એક અતિ સ્વરૂવાત, અતિ દક, અતિ સંસ્કારી, અતિ ગુણવાન અને પતિભક્તિના નમૂનારૂપ મહાદેવી. વિદેડ દેશના જનક રાજાની રાણી વિદાથી ઉત્પન્ન થયેલી પુત્રી, રામચંદ્રજીનાં અતિ સુશીલ ધમપત્ની, દુઃખમાં નીડર અને ધમનું ક્ષણ કરનાર, રામાયણના કારણુરૂપ, સ્વામીભક્તિના ભાવથી જેની સફળ રેખાએ અંકાએલી છે એવું દેવી સ્વરૂપ, “ સીતાનાં વીત્યાં ” એ દુઃખના સમુદ્રને તરનારું કઈ અલૌકિક રવેરૂ ૫ આજે જ્યારે પતિપરાયણતા ઘટતી જાય છે, તેવા કાળમાં પણ જેના નામને મહિમા ઘેર ઘેર ગવાય છે તે બારમા દેવલોકના વાસી, મોક્ષગામી છવામા.
મહામાતા અરૂંધતી-- રઘુવંશના કુળગુરુ વસિષ્ઠ મહર્ષિનાં અતિ વૈરાગ્યવાન ધર્મ પત્ની હતા. તેઓ અત્યંત વિદ્વાન ને બુદ્ધિમાન હતા, આધ્યાત્મિક જ્ઞાનના નમુનારૂપ ગણાતાં. જગત અને ઈશ્વર સંબંધી એણે ઊંડું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું હતું, પરમ તપસ્વી અને સ્વામીભકિત સાથે અત્યંત નિખાલસ અને દૃઢ વિચારનાં હતાં. રૂષિ-પત્નીઓમાં સર્વ શ્રેષ્ઠ માતા અબ્ધતી દેવી ગણુતા, વેદાંત કર્મયોગનો જ્ઞાનયોગ સાથે સમન્વય સાધનાર આ રૂષિપની અત્યંત પ્રતિષ્ઠિત હતાં.
સંવાદની શરૂઆત. કૌશલ્યાજી– સ્વગત ) પુત્રને રાજવૈભવ કે સુખની પ્રાપ્તિ થાય ત્યારે માતાને આનંદ થાય એ સ્વાભાવિક જ છે. પુત્રને સૌભાગ્યની આશા માતાને નિરંતર રહ્યા જ કરે છે. એવી કઈ માતા હશે કે તે પુલની વિભૂતિ કે તેનું કલ્યાણ નહીં ઈચ્છતી હોય ?
આકાશવાણી– ઓરમાન કે અપર માતા તે નહીં જ.
વૈશયાળ–અરે ! હું આ શું સાંભળું છું ? આ ગેબી અને ગંભીર નાદ કયાંથી આવે ? મારા કાને આ શું સંભળાય છે ? ઓરમાન માતાને પ્રેમ ન હોય એમ બને જ નહિ. મને આ ખેટો આભાસ લાગે છે. વિચારના વમળમાં એવું કંઈક સંભળાયું તે ખરું પણ એ સત્ય હેય જ નહિ, જીવ ! સદ્ જાવ ન છોડ.
બાળક જેમ મેટ થઈ વિભૂતિમાં વધે છે, તેમ તેની ફરજોમાં પણ ઘણો વધારો થાય છે. રામ જો કે પ્રભાવશાળી નિપુણ અને ચારિત્રવાન છે, જેથી ધાર્મિક રાજવી-કઈ પ્રજાનું ભલું કરશે એમાં શંકા નથી, પરંતુ તેના રાજ્યાભિષેકના મંગળ મહાત્મા ૧૫ દિકર જોડી વાચના કરું છું કે–રામના ગુણો વૃદ્ધિ પામે ને ઉત્કૃષ્ટ રાજની પ્રશ્ન દીધોગ ભોગવી સૂર્યવંશી રઘુકુળને દીપાવે. માતાની આથી વિશેષ ભાવના હોય
For Private And Personal Use Only
