________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાર
[ પિષ-મહા ખ્યાલમાં રહે ના ! અને સવારે ઉઠીને બાપુ પૂછે કે-અલ્યા ! રાત્રે કંઈ વાર્તા કરી હતી ? તેમ પ્રસ્તુત શુષ વિનાનું શ્રવણ કરતા હોય તે જાણે ઊંઘમાં હોય એમ સાંભળે છે ! તે મોટેથી ઘરે પાડી “ જી ! મારાજ ” એમ હાંકરી પણ દે છે ! પણ શું સાંભળ્યું તેનું તેને ભાન હોતું નથી ! તે ઘેર આવીને પૂછે કે આજ મહારાજ વખાણમાં શી વાત કરતા હતા ! આમ સાચી શુષા વિનાનું શ્રવણ ફેટ-નકામું છે, દયને સ્પર્શતું નથી, એક કાનથી બીજે કાને કાઢી નાંખ્યા જેવું થાય છે. ઉત્કટ વગેછા વિનાનું જે શ્રવણ તે નામમાત્ર શ્રવણ છે. એમ તે આ જીવે અનંત વાર કથા–વાત સાંભળી છે; ને સાંભળી સાંભળીને તેના કાને પણ ફૂટી ગયા છે ને મહારાજોના ઘાંટા પણ બેસી ગયા છે ! પણ હજુ તેને બ્રહ્મજ્ઞાન–સાચું આત્મજ્ઞાન થયું નથી ! અખા ભકતે કહ્યું છે તેમ “કથા સુણ સુણી ફૂટ્યા કાન, તેય ન આવ્યું બ્રહ્મ જ્ઞાન.... કારણ કે તેણે અંતરાતમાથી શ્રવણ કર્યું નથી. ખરું શ્રવણ તે ત્યારે થાય કે જ્યારે મન રી-પ્રસન્નતા પામે, તન ઉલ્લસે-શરીરમાં રોમાંચ રૂંવાડા ઊભા થાય. એવી શ્રવણેછા વિના જે ગુણકથા સાંભળવામાં આવે, તે બહેરા માણસ આગળ સંગીત કરવા બરાબર છે! ભેંસ આગળ ભાગવત છે ! અંગ્રેજી કહેવત પ્રમાણે-ક્કર પાસે મોતીને ચાર નાંખવા બરાબર છે ! “Casting pearls before swine.' બસરે એ બોધ પ્રવાહનીજી, એ વિણ શ્રુત ચલ કુપ શ્રવણ સમીહા તે કિસીજી ? શયિત સુણે જિમ ભૂપ
રે જિન છ ! ધન ધન તુજ ઉપદેશ. મન રીઝે તન ઉલસેજી, રીઝે બુઝે એક તાન; એ ઈછા વિણુ ગુણકથા, બહેરા આગળ ગાન રે. જિનજી !
–શ્રી યશેવિજ્યજીકૃત છે. દ. સક્ઝાય શ્રવણે કેવી ઉત્કટ હેવી જોઈએ તે માટે તરુણ સુખી પુરુષનું દષ્ટાંત છે. રમણીય રમથી યુક્ત એવા તરણતે જેવી દિવ્ય સંગીત સાંભળવાની ઇચ્છા થાય, તેના કરતાં પણ વધારે ઉલ્લાસથી તાવ અમૃતનું શ્રવણેન્દ્રિય દ્વારા પાન કરવાની ઈચ્છા મુમુક્ષુને હેય. (વિશેષ માટે જી એ મેં સવરતર વિવેચન કરેલ યોગદષ્ટિસમુચ્ચય). તરુણ સુખી સ્ત્રી પરિવજી, જિમ ચાહે સુર ગીત: ત્યમ સાંભળવા તત્વને, એહ દષ્ટિ સુવિનીતરે જિનજી!”—. દસઝાય આમ સાચી અંતરંગ શ્રવણેચ્છાવાળું હોય તે જ વાસ્તવિક ત્રવણ છે. આ શ્રવણ
એટલે માત્ર શબ્દનું કર્ણદ્વાર પર અથડાવું એમ નહિં, પણ તેની સાથે શ્રવણ એટલે શું? અર્થ પ્રહણ પણ કરી લેવું તેનું નામ શ્રવણુ છે. વિદૂવર્ય શ્રી
આનંદશંકર ધ્રુવ કહે છે કેકેટલીક વાર ભૂલ તે એ થાય છે કે તે શ્રવણને અર્થ પ્રહણ સાથે તારિક
For Private And Personal Use Only
